مزیت استفاده از ظرفیت های دانش بنیانی صنایع توسط ایران خودرو

ایران خودرو در مدت اخیر اقدامات بسیار مهمی برای خودکفایی در تولید بسیاری از قطعات انجام داده و در سال گذشته به لطف اقدامات موثر این شرکت جلوی خروج 105 میلیون یورو ارز از کشور گرفته شده است.  ایران خودرو در تلاش است که با همکاری شرکت های دانش بنیان و در اختیار گرفتن ظرفیت دانش بنیانی سایر صنایع از جمله صنایع نظامی اقداماتی را در خودکفایی تولید برخی از قطعات و بومی سازی آنها انجام دهد.

تقریبا هیچ خودرویی وجود ندارد که تمام قطعات آن را بتوان در داخل کشور تولید کرد. برخی از قطعات مربوط به تولید یک خودرو همچنان از خارج از ایران تامین می شود. البته این تنها قطعات نیستند که وارد کشور می شوند و برخی از مواد اولیه تولید نیز داخل کشور وجود نداشته و خودروساز و صنایع مربوطه مجبور به واردات آن مواد اولیه ناموجود داخل ایران برای تولید قطعات هستند. اما برای قطعاتی که از خارج ایران وارد می شوند می توان راهکارهایی را اجرا کرد که دیگر مجبور به واردات آنها از کشورهای خارجی نباشیم و آنها را در ایران تولید کنیم. 

تولید خودرو به صنایع مختلفی وابسته بوده و خودروساز معمولا با 60 صنعت به صورت مستقیم برای تولید ارتباط دارد. از جمله مهم ترین این صنایع می توان به صنعت فولاد، پتروشیمی و برق و الکترونیک اشاره کرد. در بسیاری از صنایع از ظرفیت های دانش بنیانی آنها استفاده شده و این صنایع به درخواست ایران خودرو و خودروسازان اقدام به تولید اقلام مورد نیاز کرده اند که به موجب آنها در تولید یک یا چندین قطعه خودکفایی صورت گرفته است. اما ظرفیت های دانش بنیانی سایر صنایع دیگر نیز می تواند در اختیار خودروسازان قرار بگیرد و با همکاری بین خودروساز و صنایع مختلف می توان باعث داخلی سازی بسیاری از قطعات و مانع از خروج ارز از کشور شد. 

یک نمونه استفاده از ظرفیت های دانش بنیانی صنایع توسط خودروسازی، همکاری ایران خودرو با صنایع نظامی بوده که به تازگی از ظرفیت های دانش بنیانی صنایع نظامی استفاده کرده و موفق به داخلی سازی ای سی یو دریچه گاز موتور TU5 شده است. همین اقدام به تنهایی مانع خروج سالانه 14 میلیون یورو ارز از کشور می شود. ضمن اینکه موجب تعمیق ساخت داخل، کاهش هزینه های تولید و ارتقای کیفیت خودروهای تولیدی ایران خودرو می شود.

طبق اظهارات مدیرعامل ایران خودرو سهم برق و الکترونیک در تولید خودرو در کشورهای در حال توسعه نزدیک به 50 درصد بوده و ارزبری وسایل برق و الکترونیک در حال حاضر در ایران تقریبا 35 درصد ارزبری کل خودرو را به خود اختصاص داده اند. به همین ترتیب اقدامات زیادی می توان در بحث خودکفایی و عمق ساخت داخل در صنعت برق و الکترونیک انجام داد و پتانسیل های زیادی برای استفاده از ظرفیت های دانش بنیانی این صنعت توسط خودروساز وجود دارد. 

تا به امروز صنعت و برق و الکترونیک در ایران چندان پیشرفته نبوده، اما با انتقال دانش بین خودروساز و این صنعت و همچنین دیگر صنایع مرتبط با خودروسازی و استفاده از ظرفیت های دانش بنیان، هم ظرفیت صنعت رشد کرده و هم اینکه یک نیاز مهم از ایران خودرو برای تولید خودرو برطرف می شود. نمونه چنین اقداماتی مزایای زیادی داشته و از جمله آنها می توان به امکان افزایش تیراژ، تعمیق ساخت داخل، کاهش هزینه های تولید، کاهش ارزبری یک خودرو، رشد کیفیت و یکنواختی کیفی خودرو و کاهش وابستگی به منابع خارجی اشاره کرد.