به گزارش صنعت ماشین، آغاز اعمال بهره وری و سودآوری در زنجیره خودروسازی دنیا از فرآیند خرید راهکاری است که هم اکنون در صنعت خودروی دنیا در حال انجام است. کاهش هزینه تولید در کنار سودآوری دو اولویت هر صنعت به شمار می رود و این امر بدون شک در صنعت خودرو از زنجیره تامین و خرید قطعه آغاز می شود. کارشناسان این حوزه شراکت راهبردی و راه اندازی نظام تضمین کیفیت را در این تاثیرگذار می دانند و معتقدند هرچند این امر در سایرکشورها با تیرینگ محقق می شود اما هم اکنون شرایط اجرایی شدن تیرینگ در کشور وجود ندارد. در این شرایط این پرسش مطرح می شود که خودروسازان داخلی در زمینه خرید قطعه چگونه می توانند به سودآوری و کنترل هزینه دست یابند.
امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان ای که از دهه ۸۰ میلادی چندین انقلاب به صورت تدریجی در صنعت خودرو رخ داده است، می گوید: نخستین رویداد و انقلاب که در دهه ۷۰ رخ داد و در دهه ۸۰ به تکامل رسید، موضوع بهره وری بود که دلیل آن بالا گرفتن رقابت در صنعت خودرو در این سال ها بود .سپس در دهه ۸۰ نسبت به تعریف نظامملی کیفیت اقدام شد و در دهه ۹۰ مفاهیمی همچون تولید به هنگام مطرح شد.
وی می افزاید: در دهه ۹۰ شرکت های آمریکایی که در رقابت با ژاپنی ها عقب افتاده بودند مفاهیم دیگری تحت عنوان مدیریت زنجیره تامین و مشارکت راهبردی با اینزنجیره را مطرح کردند که بر اساس آن همکاری با زنجیره تامین با قرارداد راهبردی صورت گرفت و در صورت سود و زیان شریک، نیز مشمول آن خواهد شد بنابراین با تولیدکننده همراهی خواهد کرد.
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه با اشاره به موضوع تیرینگ اظهار می کند: در این شیوه به شرکای راهبردی مسئولیت های راهبردی داده شد در این مدل همکاری آن ها تنها نسبت به تحویل قطعه اقدامنمی کنند بلکه طراحی قطعه، طراحی مجموعه و تضمین کیفیت و عملکرد مجموعه برعهده تیرها خواهد بود در چنین شرایطی هر تیری آخرین فناوری خود را در تولید به کار می برد و خود تبدیل به مرکز دانش و فناوری می شود بنابراین توسعه دهنده بوده و این روند توسعه ای را با ارزانترین روش ممکن انجام می دهد.
کاکایی با بیان این که در ۳۰ سال گذشته انواع فناوری های تولید به کار گرفته شده و در ایران نیز همه اینموارد به صورت نمایشی طی شده است، تصریح می کند: در این سال ها نظام تضمین کیفیت، نظام تولید به هنگام ، تدوین نظام بهره وری و تاسیس سازمان مرتبط با آن و اقداماتی از این دست صورت و ساپکو با هدف راه اندازی تیرینگ شکل گرفت اما مشکل اینجا بود که هیچ کدام از این موارد تا انتها به سرانجام نرسید و در نتیجه هیچ کدام از سیستم ها به قوام مدنظر نرسید بنابراین نتیجه آن وجود تناقض ها و ضعیف بودن بسترها در زمانی است که به دنبال کاهش قیمت تمام شده هستیم.
وی با تاکید بر این که هم اکنون بسترهای تئوریک و خوبی برای این کار وجود دارد، می گوید: نکته کلیدی اینجاست که زیرساخت ها با وجود داخلی بودن بنیانی ندارند و برای انجام کار اساسی توان رقابت وجود ندارد و اظهارات دهه ۷۰ مبنی بر مقیاس اقتصادی و کاهش قیمت با افزایش تولید مطرح می شود این در حالیست که افزایش تیراژ بدون ارتقای کیفیت دستاوردی نخواهد داشت اگر مدیریت و کیفیت ارتقا یابد اما تولید به هنگام پیاده سازی نشود نیز اتفاقی در صنعت خودرو رخ نخواهد داد.
وی اصرار بر افزایش تیراژ تولید را ضد کیفیت می داند و می افزاید: در حال حاضر تولید نباید اولویت نخست باشد بلکه رقابت پذیری باید در اولویت قرار گیرد در صورت تحقق این امر بسیاری از موارد دیکته شده و احتمال تغییر سبد محصول وجود دارد زیرا دیگر دلیلی برای تولید برخی از محصولات وجود نخواهد داشت.
کاکایی با بیان این که قیمت واقعی زمانی کاهش می یابد که یک خودروی به روز با قیمت پایین به بازار عرضه شود، اظهار می کند: راهکار این موضوع یک انسجام داخلی و تمرکز بر محصولات خاص خواهد بود نظام تدوین کیفیت بسیار مهم است زیرا هم اکنون الفبای تولید است با نظام تضمین کیفیت، هزینه کیفیت ارتقا می یابد و مشتری به کاهش قیمت راضی نخواهد بود ضمن آن که نظام برنامه ریزی و شراکت راهبردی نیز بسیار مهم است.
کاکایی ادامه می دهد: وقتی تیراژ خودرو ۷۰۰ هزار دستگاه خودرو است یک قطعه ساز مسئول ساخت همه قطعات مورد نیاز است اما وقتی سه قطعه ساز به عنوان تامین کننده معرفی می شوند، هر قطعه ساز یک سوم در تامین سهم خواهند داشت در چنین حالتی قیمت ناخودآگاه افزایش می یابد بنابراین نمی توان با تیرینگ خالی به نتیجه رسید.
این کارشناس صنعت خودرو با تاکید بر این که شرایط ایران فعلا پاسخگوی تیرینگ نیست، با طرح این پرسش که آیا تیرینگ می تواند بدون توجه به نظام تضمین کیفیت رخ بدهد اظهار می کند: پاسخ به این پرسش به طور قطع خیر است زیرا شراکت راهبردی، موضوع مهمی است اما در ۲۰ سال گذشته تیرینگ به معنای واقعی در کشور رخ نداده و در صورت وقوع نیز تیرها نسبت به اعمال فشار به باقی شرکت ها اقدام خواهند کرد و در این شرایط احتمال خرید از خارج اتفاق می افتد بنابراین این موارد باید مرحله به مرحله انجام شود و تا وقتی که یک شبه دستور صادر می شود نتیجه آن قیمت گران و کیفیت پایین خواهد بود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران با تاکید بر رعایت اصول صنعت داری می گوید: برای این که قیمت خودرو و کیفیت در صنعت خودرو به صورت همزمان ارتقا یابد، باید سیاست مداران و سیاست گذاران کلان کشور معیارهای سیاسی را کنار گذاشته و موضوعات اقتصادی را معیار قرار دهند و اجازه پوست اندازی صنعت را بدهند و سپس ریل گذاری ها در آن سمت باشد زیرا در حال حاضر شرایط برای تاسیس تیرها فراهمنیست.