
استراتژی خودروسازی در فدرال روسیه یکی از بهترین نوع استراتژیهای است که در صنعت خودرو جهان وجود دارد. باتوجه به اینکه خودروسازی در این کشور، در سطح اروپا قرار ندارد، اما تکنولوژیهای نوین و ارائه بهترین استراتژی و راهحلهای توسعه این صنعت به خوبی بهکار گرفته میشود. از تاریخ ۲۸ دسامبر سال ۲۰۲۲ میلادی یک برنامه بسیار دقیق و هوشمندانه در جهت راهبرد توسعه صنعت خودرو این کشور تدوین شده است. موسسه نامی (NAMI) یکی از مراکز به اختصار نامی مرکز علمی دولتی فدراسیون روسیه «موسسه مرکزی تحقیقات علمی خودرو و موتور خودرو» یا به اختصار «NAMI» شناخته میشود؛ در این مهم نقش بسیار کلیدی دارد که در ادامه در گزارش نخست این موضوع که برنامه راهبردی توسعه صنعت خودرو این کشور و نقش اصلی این موسسه را بررسی خواهیم کرد.
مروری بر راهبرد توسعه صنعت خودرو فدرال روسیه
باتوجه به دستور دولت فدراسیون روسیه از ۲۸ دسامبر سال ۲۰۲۲ میلادی در مورد تصویب راهبرد توسعه صنعت خودرو تا سال ۲۰۳۵ آن را راهبرد مینامند. در این طرح راهبردی، مقامات اجرایی این کشور در زمان تدوین و اجرای اسناد برنامهریزی صلاحیت خود را در مورد تنظیم فعالیتهای صنعت خودرو این کشور و اقدامات حمایتی را بایستی در نظر گیرند. زیرا این مهم در راستای اقدامات حمایتی از مفاد راهبرد توسعه صنعت خودرو روسیه است. از سوی دیگر دستور دولت این کشور در مورخ ۲۸ آوریل سال ۲۰۱۸ میلادی و ۲۲ فوریه سال ۲۰۱۹ میلادی تمام آنچه که نیاز در این برنامه راهبرد توسعه صنعت خودرو است را جمعآوری کرده و آن را تایید کرده است.
راهبرد توسعه صنعت خودرو فدراسیون روسیه تا سال ۲۰۳۵
همانطور که در ابتدای این مطلب اشاره شد، برنامهای در جهت توسعه صنعت خودرو در فدراسیون روسیه به تصویب رسیده است که نام آن را راهبرد توسعه صنعت خودرو گذاشتهاند. این راهبرد توسعه شامل ۶ بند بوده که هر بند دارای مادههای خاص خود است.
این ۶ مورد عبارت است از: ۱-مقرارت عمومی ۲-تجزیه و تحلیل نتایج اجرای راهبرد توسعه صنعت خودرو فدراسیون روسیه برای دورهای تا سال ۲۰۲۵، مصوب ۲۸ آوریل ۲۰۱۸ میلادی ۳-شرایط واقعی صنعت خودرو ۴-عوامل کلیدی در رقابتپذیری صنعت خودرو ۵-روندهای جهانی فناوری در صنعت خودرو ۶-اهداف، وظایف و مسیرهای توسعه صنعت خودرو.
ناگفته نماند که بازوی اصلی اجرای راهبرد توسعه صنعت خودرو روسیه موسسه نامی یا NAMI بوده که نماینده این موسسه صاحب سبک و مطرح در علم خودرو شرکت پیشران صنعت مدرس است که در کشورمان حضور فعالی نیز دارد.
بررسی موارد مهم راهبر توسعه صنعت خودرو فدراسیون روسیه تا سال ۲۰۳۵
از آنجا که این راهبرد دارای ۶ بند و مادههای خاص خود است، در بخش نخست این گزارش ۳ بند آن را مورد بررسی قرار میدهیم تا در ادامه گزارشهای آتی به ۳ بند دیگر و اطلاعات مهم آن خواهیم پرداخت.
بند یک مقرارت عمومی
ماده ۱-شرایط کلیدی راهبردی توسعه خودرو فدراسیون روسیه تا سال ۲۰۳۵
راهبرد توسعه صنعت خودرو فدراسیون روسیه تا سال ۲۰۳۵ (از این پس به عنوان راهبرد نامیده میشود) نقشه راه اصلی سیاست دولتی برای توسعه صنعت خودرو در این کشور تا سال ۲۰۳۵ خواهد بود. باتوجه به این مساله این راهبرد شامل ارزیابی وضعیت واقعی صنعت خودرو و تولید قطعات، تعیین چشمانداز توسعه صنعت خودرو، مسیرهای اصلی توسعه صنعت خودرو جهانی، مسیرهای توسعه زیر ساختها برای حملونقل نوآورانه، تدوین اهداف و اولویتهای توسعه صنعت خودرو و تولید قطعات، شاخصهای هدف اجرای راهبرد، ارائه ارزیابی ریسکهای اجرایی آن و راههای به حداقل رساندن آنها، تعیین راهبردهای اصلی سازمانی، نظارتی، قانونی و پایگاههای اطلاعاتی است. ابزارهای اصلی برای محقق ساختن اهداف راهبردی، اقدامات دولتی از جمله توسعه صنعت و افزایش رقابت پذیری آن و سایر برنامههای دیگر است. در این بخش موسسه نامی (NAMI) به عنوان بازوی اصلی عمل کرده و در تمام موارد ذکر شده، به صورت کاملا محاسبه شده و دقیق آن را اجرا میکند. اما آنچه که در این مسیر مهم است، تامین مالی این عرصه است. بر این اساس تامین مالی از فعالیتهای راهبردی شامل دریافت بودجه از بودجه فدرال، بودجه نهادهای تشکیل دهنده فدراسیون روسیه و منابع خارج از بودجه است. همچنین به منظور اجرای اهداف راهبردی سهم صنعت خودرو در دستیابی به اهداف توسعه ملی این کشور برای افزایش بهرهوری نیرو کار، تعداد کارکنان، دستمزد واقعی، ارزش افزوده ناخالص و حجم سرمایهگذاری با سرمایه ثابت را تضمین میکند. این راهبرد با هدف حل و فصل مسائل استراتژیک کلیدی و تولید محصولات رقابتی بومی ارائه شده و پاسخگویی به تقاضای مصرف کنندگان روسی برای محصولات خودرویی خواهد بود. همچین برای ایجاد خدمات حملونقل روزآمد، خدمات دیجیتال خودرو و بهروزرسانی ناوگان خودرو از طریق توسعه علمی، فناوری و پتانسیل نیروی انسانی خودروسازان و قطعه سازان، اجرای پروژهها در زمینه بومیسازی و توسعه تولید قطعات و مواد، اجرای اقدامات با هدف حمایت از کارهای تحقیق و توسعه انجام شده است. به منظور توسعه نوآورانه صنعت خودرو، واگذاری به اشخاص حقوقی روسیه نتایج فعالیتهای مبتکرانه در زمینه ایجاد فناوریهای بسیار مهم در صنعت خودرو و تضمین حاکمیت فناوری آنها ضرورت دارد. اجرای این راهبرد، رقابت پذیری صنعت خودرو روسیه و امکان انتقال فناوری در سطح جهانی را از طریق ایجاد تسهیلات تولید برای حملونقل نوآورانه، وسایل نقلیه الکتریکی، وسایل نقلیه هیبریدی، از جمله خودروهای پیل سوختی هیدروژنی و خودروهای بدون راننده را به خوبی تضمین میکند. در این بخش به ویژه، مطابق برنامهریزی انجام شده، خط تولید خودروهای برقی روسیه با دستیابی به نرخ افزایش قابل توجه فروش (۶۵ تا ۷۰ درصد در سال با سهم خودرو الکتریکی حداقل ۱۵ درصد از کل حجم بازار خودرو تا سال ۲۰۳۰) خواهد بود. از سوی دیگر ایجاد تاسیسات جدید تولید قطعات و مواد برای خودروهای الکتریکی و هیبریدی با هدف افزایش صادرات آنها شامل باتری کششی، سلول برای آنها، مواد کاتدی و آند، سایر اجزا و مواد تاسیس میشود. به عنوان یکی از سازوکارهای کلیدی برای افزایش تولید و پتانسیل علمی، همکاری عمیق بین شرکتها و تامینکنندگان خودرو و همچنین سازمانهای درگیر در تعمیر خودروها و قطعات با صنایع مرتبط و تجمیع تلاشهای دولت، خودروسازان، سازمانهای فعال در حوزه شیمیایی، متالورژی، اطلاعات و مخابرات، سازمانهای علمی، مهندسی و عمومی به منظور توسعه فناوریهای جدید و معرفی محصولات با خواص جدید به بازار نیز پیشنهاد میشود.
ماده ۲-مبانی و پیش نیازهای توسعه راهبرد
این راهبرد بر اساس فهرست دستورالعملهای رئیس جمهور فدراسیون روسیه مورخ ۲۱ ژوئیه سال ۲۰۲۲ که در نتیجه نشست توسعه صنعت خودرو در ۱۶ ژوئن سال ۲۰۲۲ برگزار شد به تصویب رسیده است. مطابق با قانون فدرال در مورد برنامهریزی استراتژیک در این کشور تدوین شده است. این راهبرد یک سند در رابطه با برنامهریزی در حوزه صنعت بوده و با اسناد برنامههای زیر و پروژههای ملی آن هم خوانی دارد.
آنچه که مهم است، بخش دولتی تمام تلاش خود را بر یک استراتژی صحیح برای رشد و توسعه صنعت خودرو گرفته است. زیرا در تاریخ ۱ دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی رئیس جمهور فدرال روسیه طی یک نامه در مورد راهبرد توسعه علمی و فناوری این کشور، راهبرد توسعه صادرات محصولات صنعت خودرو تا سال ۲۰۲۵ میلادی را به تصویب رسانده است. این برنامه راهبردی شامل توسعه الکترونیک تا سال ۲۰۳۰ میلادی، توسعه صنعت تولید تا سال ۲۰۲۴ میلادی و تمدید مجدد تا سال ۲۰۳۵ میلادی، کاهش گازهای گلخانهای از سال ۲۰۲۰ میلادی به بعد، توسعه بازار گاز طبیعی مایع در مقیاس کوچک و سوخت موتور گاز طبیعی در این کشور تا ۲۰۲۵ میلادی، مفهوم توسعه سوخت هیدروژن، مفهوم توسعه و تولید و استفاده از وسایل نقلیهای جادهای الکتریکی تا سال ۲۰۳۰ میلادی و حملونقل تا سال ۲۰۳۰ میلادی و با پیشبینی دورهای تا سال ۲۰۳۵ میلادی در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر دولت فدراسیون روسیه طی یک اقدام مبتکرانه برای توسعه شرایط اجتماعی و اقتصادی، خودروهای الکتریکی و هیدروژنی و کریدورهای لجستیکی بدون سرنشین را تا سال ۲۰۳۰ میلادی در اولویت قرار داده است. از این رو پروژههای مبتکرانه ملی فناوری در حوزههای Autonet، Neuronet، EnergyNet، Technet، Safenet و Edunet در همان برنامه راهبرد توسعه خودرو خلاصه شده است. زیرا دولت این کشور برنامه راهبردی را مبنایی برای توسعه برنامهها و اقدامات قانونی نظارتی با هدف توسعه صنعت خودرو و صنایع وابسته را در نظر گرفته است.
صنعت خودرو مهم در فدراسیون روسیه
صنعت خودرو به طور کلی و جزئی یکی از بخشهای کلیدی اقتصاد روسیه و تعیین کننده سطح توسعه اجتماعی-اقتصادی، علمی و فنی این کشور است. در صنعت خودرو این کشور در سال ۲۰۲۱ حدود ۰.۳ میلیون نفر شاغل بوده (میانگین تعداد کارمندان سالانه) و ارزش افزوده ناخالص آن معادل ۱.۱ تریلیون روبل در زمینه تولید وسایل نقلیه، تریلرها و نیمه تریلرها بوده است. صنعت خودرو با ایجاد یک اثر چندجانبه، زمینه اشتغال بیش از ۲.۸ میلیون نفر را همراه با بخشهای مرتبط با اقتصاد فراهم میکند. توسعه صنعت خودرو نیاز به محصولات با فناوری سطح بالا در صنایع متالورژی، شیمیایی، برق، الکترونیک، ماشین ابزار و سایر صنایع را فراهم میکند. صنعت خودرو سهم مثبت و روبه رشدی را در بودجه فدراسیون روسیه نشان داده، حجم درآمدهای مالیاتی در بودجه تلفیقی ۲.۲ برابر بیشتر از میزان یارانههای اختصاص داده شده سالانه برای حمایت از صنعت خودرو است. بنابراین، در فاصله سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ میلادی حجم کل درآمدهای مالیاتی از شرکتهای فعال در صنعت خودرو به ۸۶۱ میلیارد روبل رسید. جالب است بدانید که در همان زمان بودجه برای اقدامات حمایتی از صنعت خودرو در این دوره به ۳۸۷ میلیارد روبل رسید. همچنین حجم سالانه درآمدهای مالیاتی ۲.۷ برابر بوده که از ۷۲ میلیارد روبل به ۱۹۷ میلیارد روبل افزایش یافته و این درآمد از مالیات صنعت خودرو بوده است. در کل حجم مالیات جمعآوری شده از ۰.۵ درصد به ۰.۷ درصد رسید. صنعت خودرو فدراسیون روسیه در پایان سال ۲۰۲۱ حدود ۲ درصد از بازار جهانی را به خود اختصاص داده که سهم آن ۱.۶ درصد در سال ۲۰۱۶ میلادی افزایش داشته است. این افزایش سهم ۱.۶ درصدی وابستگی صنعت خودرو این کشور به فناوریهای خارجی و همچنین تامین قطعات و تجهیزات وارداتی بوده که منجربه تراز تجاری منفی نیز شده است. جالب است بدانید که رقابتهای تجاری بین آمریکا و چین و اختلال در زنجیره تامین در سراسر جهان در طول همهگیری ویروس کرونا (کووید ۱۹) در سالهای ۲۰۲۰ میلادی تا ۲۰۲۲ میلادی منجربه کمبود نیمههادیها و میکروالکترونیکها در جهان و همچنین فدراسیون روسیه شد. ناگفته نماند که افزایش قیمت مواد خام به ویژه قیمت فولاد ۸۰ درصد در سال ۲۰۲۱ میلادی افزایش یافت و قطعات با افزایش قابل توجه قیمت انرژی در سال ۲۰۲۲ میلادی همراه شد. با در نظر گرفتن تغییر در وضعیت ژئوپلیتیکی در سال ۲۰۲۲ میلادی صنعت خودرو این کشور با تعدادی چالش جدی مواجه شد. از جمله این چالشها میتوان به کاهش قابل توجه تقاضا در بازار روسیه تا ۵۵ درصد در نیمه اول سال ۲۰۲۲ میلادی نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ میلادی اشاره کرد. هرچند که تعطیلی و تعلیق تعدادی از تولیدات خودرو، در درجه اول به دلیل تصمیم سازندگان خارجی برای خروج از بازار روسیه و در گام بعدی مشکلات در تامین قطعات و مواد مهم، از جمله اعمال تحریمهای اقتصادی توسط تعدادی از کشورها، خطرات ورشکستگی و کاهش شبکه فروشندگان خودرو یکی از بزرگترین چالشها در این بخش بوده است. همه این موارد، شرایط عملیاتی و چالشهای جدیدی را برای صنعت خودرو روسیه ایجاد میکند که نیاز به یک واکنش راهبردی دارد. علاوه بر این موارد موسسه نامی (NAMI)، در زمینه حفظ این راهبرد و اثرگذاری مثبت در خودروسازی فدراسیون روسیه نقش مهم و کلیدی دارد.
۲-تجزیه و تحلیل نتایج اجرای راهبرد توسعه صنعت خودرو فدراسیون روسیه برای دورهای تا سال ۲۰۲۵
پس از تایید و مصوب راهبرد توسعه صنعت خودرو، تجزیه و تحلیلی بر اجرای آن نیز تا سال ۲۰۲۵ صورت گرفته است. این موضوع مصوب دولت فدراسیون روسیه در تاریخ ۲۸ آوریل سال ۲۰۱۸ میلادی به تصویب رسیده است. در حقیقت این گواهی برای انجام موفقیت آمیز تعدادی برنامهها است که از سوی دولت این کشور اعطا میشود. بر این اساس تا سال ۲۰۲۱ میلادی که نیاز بازار از طریق تولید خودروهای داخلی به میزان ۸۰ تا ۹۰ درصد برای خودروهای سواری، خودروهای تجاری سبک و اتوبوس بوده است. همچنین این هدف تا سال ۲۰۲۵ میلادی بوده و در زمینه کامیونها و صادرات تا ۶۸ درصد رشد داشته و از نظر مالی طی دوره مالی سال ۲۰۱۶ میلادی تا ۲۰۲۱ میلادی ۲۲ درصد رشد داشته است. هرچند که در بخش قطعات با رشد ۸۲ درصدی همراه بوده و همچنین پویایی مثبت در توسعه و ساخت محصولات جدید مطابق با روندهای فناوری بهروز جهانی، در حال تامین است. در این میان بایستی به استراتژی فوقالعاده روسها در تقابل با غرب در خودروسازی اشاره کرد که شرکت پیشران صنعت مدرس به عنوان نماینده موسسه نامی (NAMI) در کشور فعالیت دارد که میتوان به راحتی از چنین الگوهایی برای پیشرفت صنعت خودرو درس گرفت و همکاری با این شرکت میتواند منجربه رشد و توسعه خودروسازی کشور شود.
تمام حقوق مادی و معنوی مطالب اختصاصی بنام سایت صنعت ماشین محفوظ میباشد و هرگونه کپی برداری از مطالب بر اساس قوانین انفورماتیک ایران پیگرد قانونی دارد.