آیا واگذاری خودروسازی سایپا کلید می خورد؟

 این روزها اگرچه شاهد مخالفت بالاترین نهاد نظارتی و سیاست‌گذار در حوزه رقابت اقتصادی، با انحصارزدایی از صنعت خودرو هستیم، با این حال به اعتقاد بسیاری از کارشناسان با فراهم شدن زمینه واگذاری مدیریت ایران‌خودرو و سایپا به بخش‌خصوصی، در آینده‌ای نزدیک می‌توان شاهد رفع انحصار و شکل‌گیری بازار رقابتی در صنعت خودرو بود که البته این رقابت می‌تواند بین دو شرکت بزرگ ایران‌خودرو و سایپا پس از واگذاری مدیریت دولتی رخ دهد.

در حال حاضر که مقدمات خصوصی سازی ایران خودرو فراهم شده، بسیاری از نگاه‌ها به سمت شرکت سایپا است تا دومین واگذاری مدیریت دولتی در این شرکت نیز کلید زده شود.

به اعتقاد برخی از دست اندرکاران صنعت خودرو، واگذاری مدیریت در سایپا پیچیده‌تر از ایران‌خودرو است، چراکه سهام‌های تودلی در این شرکت، به مراتب بیشتر از شرکت ایران‌خودرو است که همین امر، خصوصی‌سازی را در دومین خودروساز بزرگ کشور، پیچیده و سخت کرده است.

با این شرایط اما، سیاستگذار عزم بر واگذاری دو شرکت خودروساز بزرگ کشور را دارد و مقدماتی نیز در این زمینه فراهم شده است؛ از جمله مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا در باب واگذاری مدیریت و مالکیت این دو شرکت. پیش از این از کرمان‌موتور به عنوان مشتری اصلی شرکت سایپا یاد شد؛ این در شرایطی است که حالا قطعه‌سازان نیز برای خرید سهام مدیریتی سایپا پا پیش گذاشتند.

بدین ترتیب از یک سو، کرمان موتور به‌عنوان یکی از گزینه‌های جدی برای خرید سایپا مطرح شده و از سوی دیگر، کنسرسیومی از قطعه‌سازی کشور نیز به تازگی برای تحویل مدیریت این شرکت اعلام آمادگی کرده است.

تشکیل کنسرسیوم برای خرید سهام دولتی خودروسازان، یک دهه است که از سوی فعالان این صنعت مطرح شده با این حال اجماعی در این زمینه صورت نگرفته است. 

از سوی دیگر شرکت کرمان موتور به عنوان یکی دیگر از گزینه‌های خرید سهام سایپا در شرایطی مطرح شده که از این  شرکت، به عنوان قطب سوم خودروسازی کشور یاد می‌شود؛ بنابراین کرمان موتور و کنسرسیومی از قطعه‌سازان  به عنوان دو مشتری خرید سهام مدیریتی سایپا تاکنون مطرح شده‌اند. 

اما واگذاری مدیریت ایران خودرو که سال‌ها بود که خریدار آن مشخص بود و با حمایت نهادهای حاکمیتی نیز این کار  انجام شد، در نهایت با  کشمکش و سنگ‌اندازی‌های زیادی از سوی مخالفان و ذی‌نفعان، به سرانجام رسید؛ این در حالی است که واگذاری سایپا با شرایط سخت‌تری روبه‌رو است. 

دولت در ایران خودرو زیر شش‌درصد سهام داشت، اما سهمش در سایپا ۱۷.۶ درصد است. بخش عمده‌ای از این سهام نیز، سهام تودلی است؛ بدین معنا که بخش زیادی از سهام این شرکت در اختیار مدیران آن است؛ بنابراین ساختار مدیریتی آن بسیار پیچیده است و واگذاری این شرکت به‌طور حتم با مقاومت‌ها و پیچیدگی‌های  بیشتری همراه خواهد بود.

حالا باید دید که اگر واگذاری مدیریت سایپا نیز کلید بخورد، کدام مشتری موفق به خرید سهام دولتی این شرکت خواهد شد.