رشد شکننده تولید خودرو

 طبق اطلاعات منتشرشده در سامانه کدال، تولید خودرو‌های سواری در کشور در دوماهه سال جاری با رشد ۷.۷ درصدی همراه بوده است. با این حال، بررسی عملکرد سه خودروساز بزرگ کشور نشان می‌دهد که تنها ایران خودرو توانسته تولید خود را افزایش دهد؛ در حالی که سایپا و پارس خودرو با افت تولید مواجه بوده‌اند. از ابتدای واگذاری مدیریت ایران خودرو به بخش خصوصی، این نگرانی مطرح می‌شد که این اقدام دست کم در کوتاه مدت منجر به افت تولید این غول خودروسازی کشور شود. با این حال آمار‌های منتشره خلاف این روند را نشان می‌دهند به‌طوری که آبی پوشان جاده مخصوص در دوماه ابتدایی سال جاری ۲۶.۳ درصد رشد تولید را ثبت کرده‌اند. رشد محقق شده در این شرکت خودروساز را می‌توان به مدیریت بخش خصوصی نسبت داد چراکه طبق اخبار رسیده، بعد از محقق شدن واگذاری ایران خودرو، مدیریت جدید به‌شدت نسبت به کاهش هزینه‌های تولید اقدام کرده که این امر می‌تواند یکی از عوامل رشد تولید باشد.

با این حال، اما شرکت رقیب یعنی سایپا از سال گذشته به‌شدت درگیر بلاتکلیفی بوده و در مدت زمان تحت بررسی نیز افت تولید ۱۷.۲ درصدی را رقم زده است. بعد از آنکه زمان واگذاری سایپا از سال گذشته قطعی شد (خردادماه ۱۴۰۴) به نظر می‌رسد که این شرکت تا حدودی در بلاتکلیفی به سر می‌برد.

نکته قابل توجه در تیراژ دوماهه خودروسازان، تولید قابل توجه خودرو‌های ناقص است. به‌طوری که طی دوماه گذشته تنها ایران خودرو هزار و ۱۲۰ دستگاه خودروی ناقص تولید کرده که ۸۷۱ دستگاه آن مربوط به اردیبهشت است. دو خودروساز دیگر (سایپا و پارس خودرو) آماری در این زمینه ارائه نداده‌اند، اما با توجه به مشکل تامین قطعه که چندماهی است خودروسازان را درگیر کرده و همچنین سهامداری قطعه سازان در ایران خودرو، بعید نیست آمار آنها از ایران خودرو هم بیشتر باشد. از طرف دیگر خودروسازان به‌شدت منتظر اصلاح قیمت هستند و اگر این اتفاق نیفتد بعید نیست که آمار افزایشی اردیبهشت در ماه‌های آینده متوقف شود. کمااینکه پیش‌تر نیز اخباری منتشر شده بود مبنی بر اینکه خودروسازان به دلیل عدم اصلاح قیمت فروش خود را کاهش می‌دهند. آمار کدال نیز این ادعا را تایید می‌کند چراکه فروش آنها نسبت به تولید فاصله قابل توجهی دارد و همگام با آن رشد نکرده است.

جزئیات تولید خودروسازان

بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، سه خودروساز بزرگ کشور در دو ماه ابتدایی سال مجموعا ۱۲۸ هزار و ۲۰۳ دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۱۱۹ هزار و ۷۲ دستگاه بود؛ بنابراین خودروسازان در این مدت زمان ۹ هزار و ۱۳۱ دستگاه معادل ۷.۷ درصد خودروی سواری بیشتری تولید کرده‌اند که این رشد تنها به دلیل افزایش تولید ایران خودرو رقم خورده چراکه دو خودروساز دیگر در دوماهه امسال با افت تولید مواجه بودند.

ایران خودرو توانسته از ابتدای سال تا انتهای اردیبهشت ماه ۸۲ هزار و ۶۱۱ دستگاه محصول سواری را به تولید برساند. این شرکت در دوماه ابتدایی سال گذشته، ۶۵ هزار و ۳۹۲ دستگاه تولید داشت؛ بنابراین تیراژ این شرکت در مدت زمان یاد شده نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۷ هزار و ۲۱۹ دستگاهی معادل ۲۶.۳ درصد را تجربه کرده است. به منوال گذشته بیشترین تولید آبی‌پوشان جاده مخصوص به گروه پژو اختصاص دارد. این در حالی است که ایران خودرو در حال حاضر فقط پژو ۲۰۷ را از این خانواده به تولید می‌رساند.

این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، ۲۶ هزار و ۱۳۲ دستگاه پژو تولید کرده است. با توجه به تولید ۲۹ هزار و ۳۷۰ دستگاهی خانواده پژو در فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۳، ایران خودرویی‌ها در تولید اعضای این خانواده افت ۱۱ درصدی د اشته‌اند.

در بین دیگر محصولات ایران خودرو، گروه سورن تیراژ ۲۳ هزار و ۲۹ دستگاهی را در دوماه ابتدایی امسال از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ ۹ هزار و ۲۸۸ دستگاهی این گروه خودرویی در مدت مشابه سال گذشته، ایران خودرویی‌ها توانسته‌اند تولید در این گروه را حدود دو و نیم برابر کنند.

طبق آمار منتشره در سایت کدال، دنا نیز طی مدت مذکور نسبت به دوماهه سال گذشته تیراژ بیشتری داشته است. ایران خودرو اعلام کرده طی این مدت ۱۳ هزار و ۲۶۱ دستگاه دنا را به تولید رسانده است؛ بنابراین با توجه به تیراژ ۱۱ هزار و ۸۱۷ دستگاهی این خودرو در مدت مشابه سال پیش، تولید دنا ۱۲.۲ درصد بالا رفته است. دیگر محصول ایران خودرو به نام رانا در مجموع در آمار دوماهه تیراژ ۶۴۲ دستگاهی را ثبت کرده است این در شرایطی است که این محصول هیچ تولیدی در فروردین امسال نداشته است بنابراین این میزان تماما مربوط به اردیبهشت ماه است. این خودرو در دو ماهه سال پیش، به میزان دوهزار و ۶۴۰ دستگاه تولید شده بود بنابراین تولید این محصول با افت ۷۵.۷ درصدی مواجه بوده است. علاوه بر این ایران خودرویی‌ها طی دوماه گذشته سه هزار و ۳۳۱ دستگاه هایما را مونتاژ کرده‌اند، این در حالی است که در مدت مشابه ۱۴۰۳، تیراژ این مونتاژی چینی ۷ هزار و ۶۰۰ دستگاه بود. بر این اساس تولید این خودروی مونتاژی نیز افت ۵۶ درصدی داشته است.

طبق آمار منتشره در کدال، ایران خودرو در مدت زمان یاد شده ۱۳ هزار و ۱۶۸ دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در دوماهه سال گذشته به میزان دوهزار و ۸۷۸ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود؛ بنابراین تولید تارا در این مدت زمان ۴.۶ برابر شده است. در آمار تولید ایران خودرو آیتمی به نام خودرو‌های تولیدی تجاری نشده سایت‌ها وجود دارد که به خودرو‌های ناقص اشاره داشته و عدددرج‌شده در مقابل آن، هزار و ۱۲۰ دستگاه است. همچنین بخش دیگری به نام «دیگر محصولات» تعریف شده که تولید ایران‌خودرو در این بخش سه هزار و ۴۸ دستگاه بوده است.

سری هم به سایپا بزنیم. دومین خودروساز بزرگ کشور در دوماه گذشته ۳۲ هزار و ۳۲۶ دستگاه خودروی سواری تولید کرده که این رقم در مدت مشابه پارسال به میزان ۳۹ هزار و ۲۶ دستگاه بوده است؛ بنابراین در این مدت زمانی نارنجی پوشان جاده مخصوص ۶ هزار و ۷۰۰ دستگاه، معادل ۱۷.۲ درصد کمتر، تولید خودروی سواری داشته‌اند. بیشترین حجم از سبد محصولات این شرکت در دو ماه ابتدایی سال به خانواده ایکس ۲۰۰ (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. طبق اعلام سایپا این شرکت در این مدت ۲۶ هزار و ۲۲ دستگاه خودرو از این گروه تولید کرده است. این رقم در مدت مشابه سال پیش ۳۰ هزار و ۱۲۳ دستگاه بوده است، بنابراین در این مدت زمان تولید این محصولات سایپا به میزان ۱۳.۶ درصد کمتر شده است.

سایپا همچنین توانسته در مدت مذکور ۶ هزار و ۳۰۶ دستگاه از خانواده شاهین را به تولید برساند. این در حالی است که دوماه ابتدایی پارسال تیراژ شاهین ۸ هزار و ۹۰۳ دستگاه بود؛ بنابراین تولید شاهین در این بازه کاهش بیش از ۲۹ درصدی داشته است. دومین خودروساز بزرگ ایران در بازه زمانی تحت بررسی تنها همین دو گروه خودرویی را به تولید رسانده است.

پارس خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور در دوماهه امسال، ۱۳ هزار و ۲۶۶ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است. در مقایسه با تیراژ ۱۴ هزار و ۶۵۴ دستگاهی مدت مشابه پارسال، تولید این شرکت هزار و ۳۸۸ دستگاه معادل ۹.۵ درصد کمتر شده است.

پارس‌خودرو در فروردین و اردیبهشت تنها سهند و گروه Q۲۰۰ را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q۲۰۰ پارس خودرو تیراژ ۱۱ هزار و ۴۸۷ دستگاهی در دوماه گذشته داشته که نسبت به همین بازه زمانی در سال ۱۴۰۳ با تیراژ ۱۳ هزار و ۹۷۶ دستگاهی، از افت ۱۷.۸ درصدی تولید این گروه خودرویی حکایت دارد. پارس خودرویی‌ها در این ماه هیچ تولیدی از ساینا S نداشته‌اند. خودروساز سوم ایران همچنین در دوماه ابتدایی سال هزار و ۷۷۹ دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند در مدت مشابه سال گذشته تنها ۱۳۲ دستگاه تولید شد.

تولید ماهانه خودروسازان

تولید خودروی سواری در اردیبهشت نسبت به فروردین رشد قابل توجهی داشته که با توجه به تعطیلی نیمی از ماه در فروردین، این موضوع کاملا طبیعی است. بر این اساس خودروسازان در فروردین ماه ۴۴ هزار و ۷۲۳ دستگاه محصول سواری را تولید کرده بودند، اما در اردیبهشت ماه، تیراژ آنها به ۸۳ هزار و ۶۴۰ دستگاه رسیده است؛ بنابراین تولید ماهانه خودروسازان طی یک ماه گذشته ۸۷ درصد افزایش یافته است. ایران خودرو به عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور در فروردین ماه ۲۹ هزار و ۱۰۷ دستگاه تولید خودروی سواری داشته است. این در شرایطی است که تیراژ اردیبهشت به ۵۳ هزار و ۵۰۴ دستگاه می‌رسد، بنابراین آبی پوشان جاده مخصوص در این مدت زمان رشد ۲۴ هزار و ۳۹۷ دستگاهی و ۸۴ درصدی در تولید خودروی سواری داشته‌اند.

سایپا نیز تولید ۲۱ هزار و ۲۹۰ دستگاهی در ماه میانی بهار داشته که در مقایسه با تیراژ ۱۱ هزار و ۱۳۶ دستگاهی فروردین رشد ۱۰ هزار و ۱۵۴ دستگاهی و ۹۱ درصدی را به خود می‌بیند. همچنین پارس خودرو که تولید ۴ هزار و ۴۸۰ دستگاهی در فروردین ماه داشت، طی ماه گذشته ۸ هزار و ۸۴۶ دستگاه خودروی سواری تولید کرده تا رشد تولید آن طی اردیبهشت ماه به ۴ هزار و ۴۸۰ دستگاه معادل ۹۷.۴ درصد، برسد.