روند خصوصی سازی سایپا کلید خورد

 از سال گذشته همزمان با واگذاری مدیریت ایران خودرو به بخش خصوصی، زمزمه خصوصی‌سازی گروه صنعتی سایپا نیز شنیده می‌شد. با این حال واگذاری سایپا در سال جدید با دخالت مستقیم وزارت، صنعت، معدن و تجارت، به طور جدی دنبال می‌شود. آنچه از شواهد پیداست وزارت صمت از مخالفان اصلی واگذاری مدیریت ایران خودرو به یک شرکت قطعه‌ساز بود و دخالتی نیز در این واگذاری نکرد با این حال اما خواهان خصوصی‌سازی سایپا با نظارت سیاستگذار خودرو است. همان‌طور که در گزارشات پیشین به آن اشاره کردیم واگذاری سایپا به دلیل گستردگی سهام تو‌دلی، از پیچیدگی زیادی برخوردار است. با این حال سیاستگذار خودرو عزم خود را برای واگذاری دومین شرکت خودروساز جزم کرده است. 

در این زمینه روز گذشته سهیل معمارباشی، معاون بهره‌‌‌برداری و حمل‌‌‌ونقل ایدرو در گفت‌‌‌وگویی با خبرگزاری مهر اعلام کرد که این واگذاری در راستای اجرای بند «ب» قانون برنامه هفتم توسعه انجام می‌‌‌شود. به گفته وی، فراخوان واگذاری توسط خود شرکت سایپا منتشر شده و پس از دریافت درخواست‌‌‌ها، کارگروهی متشکل از نمایندگان سازمان خصوصی‌‌‌سازی و وزارت اقتصاد، نسبت به سنجش اهلیت متقاضیان اقدام خواهد کرد. معمارباشی همچنین اظهار کرده که تا ۲۴ اردیبهشت ماه مهلت است تا تقاضاها ارسال شود بعد از آن موضوع اهلیت‌سنجی این متقاضیان انجام می‌‌‌شود.

با این حال، کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقدند که زمان برای این تغییر سرنوشت‌‌‌ساز به سرعت در حال از دست رفتن است. سایپا در سال‌های اخیر نه‌‌‌تنها با تغییرات مدیریتی پی‌‌‌در‌‌‌پی مواجه بوده بلکه در فروردین ۱۴۰۴ نیز با کاهش تیراژ روبه‌رو بوده است. طبق آمارهای غیررسمی، تولید این شرکت در نخستین ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۲۲درصد افت کرده است. این افت در شرایطی رخ داده که تعهدات معوقه نیز همچنان پابرجاست.

از سوی دیگر، بررسی روند واگذاری در صنعت خودرو نشان می‌‌‌دهد که تاخیر در تعیین تکلیف مالکیت و مدیریت بنگاه‌‌‌های خودروساز، نه‌‌‌تنها مشکلات ساختاری آنها را حل نکرده، بلکه موجب افزایش مشکلات و زیان انباشته نیز شده است. در همین حال برخی منابع مطلع اعلام کرده‌‌‌اند که تاکنون چند گروه صنعتی برای خرید سهام مدیریتی سایپا اعلام آمادگی کرده‌‌‌اند که از جمله آنها می‌‌‌توان به گروه‌‌‌های فعال در خودروسازی خصوصی و قطعه‌‌‌سازی اشاره کرد. اما نگرانی اصلی، به تاخیر احتمالی در مراحل تصمیم‌‌‌گیری و انجام فرآیند نهایی واگذاری مربوط می‌‌‌شود؛ روندی که می‌‌‌تواند انگیزه سرمایه‌‌‌گذاران را کاهش داده و سایپا را در وضعیت فعلی نگاه دارد.

از سوی دیگر، برخی کارشناسان نسبت به احتمال برخی مداخلات در این واگذاری هشدار داده‌‌‌اند. به گفته آنان، دولت باید از دخالت در روند انتخاب خریدار و مدیریت آینده این شرکت پرهیز کند تا اعتماد عمومی به فرآیند خصوصی‌‌‌سازی حفظ شود.

در نهایت اینکه برخی از فعالان صنعت خودرو تاکید دارند که باید فرآیند واگذاری این خودروساز بزرگ با شفافیت، دقت و در سریع‌‌‌ترین زمان ممکن به نتیجه برسد. آینده سایپا دیگر در گرو وعده‌‌‌ها نیست، بلکه به تصمیم قاطع و عملیاتی امروز وابسته است.