چین، اکنون پرچمدار آینده صنعت خودرو است

 نمایشگاه پر زرق‌ و برق خودروی شانگهای، چشم‌اندازی از آینده صنعت خودرو را به نمایش گذاشت؛ آینده‌ای که در آن حمل‌ و نقل، نوآوری و بازار جهانی خودرو تحت سیطره چین خواهد بود.

معرفی ده‌ها مدل خودروی الکتریکی و هوشمند توسط خودروسازان چینی در نمایشگاه شانگهای، نشان داد که استراتژی بلندمدت این کشور در صنعت خودرو که از سال‌ها پیش ترسیم شده بود، سرانجام به ثمر نشسته و اکنون زمان برداشت میوه‌های تدبیر و برنامه‌ریزی این کشور برای صنعت خودرو است.

اما این نمایشگاه، برای صنعت خودروی ایران که سال‌هاست میان مونتاژکاری، حمایت تعرفه‌ای بی‌هدف و تولید غیررقابتی گرفتار مانده نیز، حامل پیامی صریح بود: ناکارآمدی استراتژی‌های دو دهه اخیر در توسعه فناوری، صادرات‌محوری و رقابت‌پذیری که امروز بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. در حالی که چین با اتکا به تحقیق و توسعه، سرمایه‌گذاری خارجی هدفمند و چشم‌اندازی شفاف به جایگاه جهانی رسیده، خودروسازی ایران همچنان درگیر حلقه بسته‌ای از مونتاژ، وابستگی و سیاست‌گذاری‌های متغیر باقی مانده است.

پیش از این از خودروسازی چین به عنوان عرضه‌کننده خودروهای ارزان‌قیمت و کپی کار تولید کنندگان معتبر جهانی یاد می شد حالا اما این کشور به  یک بازیگر تکنولوژیک در عرصه جهانی تبدیل شده است. خودروسازان چینی نه‌تنها در اروپا و آمریکای لاتین نفوذ کرده‌اند، بلکه به‌واسطه خودروهای هوشمند و ارزان، حتی بازارهای سنتی کره و ژاپن را نیز به چالش کشیده‌اند. 

این در حالی است که در ایران هنوز بخش عمده‌ای از بازار در اختیار مونتاژکارانی است که محصولات چینی یا داخلی‌سازی‌شده بدون فناوری را با قیمت بالا عرضه می‌کنند.

به نمایشگاه خودروی شانگهای بازگردیم؛ نمایشگاهی که از ۲۳ آوریل آغاز شد و فردا مراسم اختتامیه آن برگزار می شود.

این نمایشگاه، بیست و یکمین دوره از نمایشگاه خودروی شانگهای بود که هر دو سال یکبار در این شهر برگزار می‌شود. نکته قابل توجه این است که در نمایشگاه‌های خودروی پکن و شانگهای طی دو دهه گذشته، خودروسازان ژاپنی، کره‌ای، اروپایی و آمریکایی همیشه دست برتر را داشتند و در گوشه و کنار، تنها غرفه‌هایی به خودروسازان کوچک و ناشناخته چینی اختصاص می‌یافت که محصولات خود را به نمایش می‌گذاشتند؛ محصولاتی که در مقایسه با بزرگان صنعت خودرو کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت. 

اما اکنون، پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری، نوآوری و توجه به نیازهای بازار داخلی و بین‌المللی، خودروسازان چینی نه تنها به رقبای جهانی خود نزدیک شده‌اند، بلکه به پیشگامان اصلی عرصه خودروهای الکتریکی و هوشمند نیز تبدیل شده‌اند. این تحول نشان‌دهنده تغییرات عمیق در استراتژی‌های صنعتی چین است؛ استراتژی‌ای که حالا در قلب صنعت خودروی جهانی قرار دارد.

در نمایشگاه شانگهای ۲۰۲۵ شرکت‌هایی مانند سایک، چری، جیلی و بی‌وای‌دی،  محصولات خیره‌کننده خود را با هدف تقویت حضور در بازارهای جهانی و جبران کاهش تقاضای داخلی، به نمایندگان بازارهای جهانی معرفی کردند.

این نمایشگاه شاهد معرفی ۹۷ مدل جدید بود که بسیاری از آن‌ها بر فناوری‌های هوشمند تمرکز داشتند. شرکت‌هایی مانند هوآوی با اتحاد Harmony Intelligent Mobility Alliance (HIMA) (این عبارت معمولاً به ائتلاف یا همکاری میان چندین شرکت یا نهاد اشاره دارد که هدف آن پیشبرد فناوری‌های حمل‌ونقل هوشمند و هماهنگی میان سیستم‌های مختلف حمل‌ونقل است) نقش مهمی در توسعه خودروهای متصل و هوشمند ایفا کردند. 

مدل‌هایی مانند Aito M۸ و Stelato S۹ با ویژگی‌هایی مانند دستیار رانندگی پیشرفته و کابین‌های هوشمند، توجه بازدیدکنندگان را جلب کردند. ( همکاری هوآوی در قالب ائتلاف HIMA تولید شده است).همچنین، خودروسازان بین‌المللی مانند بی‌ام‌و و فولکس‌واگن اعلام کردند که به‌دنبال همکاری با شرکت‌های فناوری چینی برای توسعه خودروهای هوشمند هستند. 

بی‌ام‌و اعلام کرد که از فناوری‌های هوش مصنوعی شرکت‌های چینی مانند DeepSeek و ByteDance در مدل‌های آینده خود استفاده خواهد کرد.

برندهایی مانند BYD، Geely، NIO و Xpeng در نمایشگاه شانگهای محصولاتی عرضه کرده‌اند که رقیب مستقیم برندهای آلمانی و ژاپنی‌ هستند. این خودروها نه‌تنها به بازار اروپا راه یافته‌اند، بلکه از نظر کیفیت، امکانات دیجیتال و قیمت رقابتی، انتخابی جدی برای بازارهای جهانی شده‌اند. 

در این نمایشگاه، مرسدس‌بنز نیز نسخه تمام‌برقی مرسدس-مایباخ EQS SUV را معرفی کرد که نخستین مدل تمام‌برقی این برند لوکس محسوب می‌شود. فورد نسخه تمام‌برقی SUV اکسپلورر را معرفی کرد و فولکس‌واگن نیز  از مدل برقی ID.۷ رونمایی کرد.

نیسان مدل مفهومی N۷ را معرفی کرد که با همکاری شرکت فناوری چینی مومنتا توسعه یافته و به سیستم رانندگی خودکار مجهز است.

در نهایت اینکه نمایشگاه خودروی شانگهای نشان داد که ایران در لبه تصمیم‌گیری‌ها ایستاده است.

نمایشگاه خودروی شانگهای تنها یک رخداد صنعتی نبود؛ یک بیانیه سیاسی-اقتصادی  از طرف کشوری بود که عزم خود را برای تسخیر آینده خودرو جزم کرده است. در این مسیر، کشورهایی که نتوانند فناوری خلق کنند، تنها بازار مصرف خواهند بود.

ایران اکنون در نقطه عطفی ایستاده است. می‌تواند با تصمیمات دقیق و جسورانه به آینده‌ای فناورانه ورود کند یا همچنان در چرخه معیوب مونتاژ و حمایت کور گرفتار بماند. جهان منتظر ما نمی‌ماند.