دومینوی مرگ با خودروهای فرسوده

 عصر پنج‌شنبه ۱۸بهمن ۱۴۰۳ واژگونی اتوبوس حامل دانش آموزان جان ۶ نفر را گرفت و ۲۷ نفر دیگر را مصدوم کرد. گرچه در ابتدا دادستان کرمان اعلام کرد فرسودگی اتوبوس در دست بررسی است اما روز گذشته در نهایت اعلام شد که بررسی‌‌‌های اولیه پلیس و کارشناسان تصادفات نشان می‌دهد که علت اصلی حادثه، نقص فنی و بریدن ترمز اتوبوس بوده است. علاوه بر این ظرفیت اتوبوس هم به نوعی نشان از فرسوده بودن آن دارد، چرا که سال‌هاست اتوبوس‌‌‌هایی با ظرفیت ۴۴ نفر دیگر تولید نمی‌‌‌شوند.

فرسودگی ناوگان مسافری و حتی باری، طی سال‌های گذشته تلفات زیادی متوجه شهروندان کرده است، از سال ۹۷ با واژگونی اتوبوس دانشگاه علوم تحقیقات گرفته تا سانحه اتوبوس خبرنگاران در سال ۱۴۰۰.

 طبق آماری که غلام‌‌‌عباس بهرامی‌‌‌نیا، معاونت حمل‌ونقل سازمان راهداری کل کشور در آذرماه امسال اعلام کرد در حال حاضر تعداد ۱۴‌هزار و ۴۵ دستگاه اتوبوس فعال بین‌‌‌شهری در بخش مسافری وجود دارد که متوسط عمر آنها ۱۵سال است. همچنین ۶‌هزار و ۴۴۸ دستگاه از آنها سن بیشتر از ۱۵ سال دارند. طبق گفته بهرامی‌‌‌نیا میزان فرسودگی ناوگان اتوبوسی ۴۶‌درصد است.

البته تصادفات جاده‌‌‌ای نسبت به دهه‌‌‌های گذشته در کشور کاهش قابل‌توجهی داشته و با وجود افزایش چشمگیر ناوگان خودرویی کشور از ۳ میلیون به ۳۹ میلیون دستگاه، نرخ تلفات جاده‌‌‌ای به ازای هر میلیون خودرو کاهش قابل‌توجهی داشته و از ۴‌هزار و ۵۳۶ نفر در اواخر دهه ۷۰ به ۵۱۰ نفر در سال ۱۴۰۲ رسیده است. اما با توجه به حرکت شتابان ناوگان حمل‌ونقل بین شهری به سمت فرسودگی بازگشت به وضعیت دهه ۷۰ چندان بعید به نظر نمی‌‌‌رسد؛ چراکه کمبود بودجه برای نوسازی، تحریم‌‌‌های بین‌المللی و توقف ۴ساله اسقاط خودروهای فرسوده از سال ۹۷ تا ۱۴۰۱ این ناوگان را کاملا از نفس انداخته است.

با وجود روند کاهشی تلفات در دو دهه گذشته، صنعت خودروی کشور همچنان با چالش‌‌‌های جدی در حوزه ایمنی روبه‌روست. فرسودگی اتوبوس‌‌‌های بین‌شهری از مهم‌‌‌ترین این چالش‌‌‌هاست که می‌تواند جان شهروندان را با خطر جدی مواجه کند.