سه عامل رشد اسقاط فرسوده‌ها

 فرشاد مقیمی در خبری که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منتشر کرد اظهار داشته که از ابتدای سال‌جاری تاکنون بالغ بر ۳۲۸‌هزار دستگاه خودروی فرسوده در کشور اسقاط شده که به این ترتیب پس از ۱۰ سال، رکورد اسقاط خودرو در کشور شکسته شد. وی در ادامه تاکید کرده که رکورد اسقاط خودروی کشور در سال ۱۳۹۳ و با خروج ۳۲۱‌هزار خودرو ثبت شده بود.

اینکه خروج ۳۲۸‌هزار دستگاه خودروی فرسوده به چه میزان صرفه‌جویی در سوخت را به دنبال داشته، موضوع دیگری است که مقیمی به آن پرداخته و عنوان کرده با اسقاط این تعداد خودرو در سال‌جاری بالغ بر ۲.۶ میلیارد لیتر صرفه‌‌‌جویی در مصرف سوخت صورت گرفته که ارزش صادرات بالقوه این میزان صرفه‌‌‌جویی بالغ بر ۲.۹ میلیارد دلار است. معاون وزیر همچنین درباره خروج فرسوده‌ها تا پایان سال پیش‌بینی کرده که تا پایان سال بیش از ۳۴۰‌هزار دستگاه خودروی فرسوده از ناوگان حمل‌‌‌ونقل کشور خارج خواهد شد.

مقیمی ضمن اشاره به برنامه‌‌‌ریزی وزارت صمت در خصوص تحقق قانون برنامه هفتم در حوزه نوسازی و اسقاط خودروهای فرسوده، ابراز امیدواری کرد که طی سال آینده، بتوانیم ۵۰۰‌هزار خودروی فرسوده را اسقاط کنیم. همچنین مهران سالاریه، رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل‌‌‌ونقل نیز در خصوص جزئیات خروج این تعداد خودروی فرسوده گفته است که از ابتدای سال‌جاری تاکنون نزدیک به ۳۱۶‌هزار دستگاه خودروی سواری و وانت و حدود ۱۲‌هزار دستگاه انواع خودروی سنگین باری و مسافری از رده خارج شده است. به گفته این مقام مسوول بالغ بر ۹۰‌درصد از خودروهای اسقاط شده در طرح‌‌‌های نقدی و حدود ۱۰‌درصد در طرح‌‌‌های جایگزینی و تاکسی اسقاط شده‌‌‌اند.

رکورد‌شکنی وزارت صمت در خروج خودروهای فرسوده متاثر از سه عامل مهم در این زمینه بوده است به‌طوری که سرعت‌گیری واردات خودرو از یک طرف و طرح مجلس برای در نظر گرفتن سهمیه‌ای از فروش خودرو برای جایگزینی خودروهای فرسوده، از سوی دیگر نقش مهمی در افزایش اسقاط خودرو ۱۴۰۳ داشته است. از سوی دیگر اجبار دو خودروساز بزرگ کشور و تولیدکنندگان مونتاژی به ارائه گواهی اسقاط نیز در این زمینه بسیار موثر بوده است. 

طبق قانون ساماندهی صنعت خودرو، خودروسازان می‌توانستند در صورت نبود گواهی اسقاط در بازار به ازای هر خودروی تولیدی ۱.۵‌درصد از قیمت کارخانه‌‌‌ای آن را به صندوق حمایت از صنایع پیشرفته واریز کنند. این در شرایطی است که در سال‌جاری رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل‌‌‌و‌‌‌نقل و اسقاط خودروهای فرسوده، از مازاد گواهی‌‌‌های اسقاط خودرو خبر داده بود بنابراین خودروسازان به جای پرداخت ۱.۵درصد از قیمت خودرو به صندوق حمایت از صنایع پیشرفته، برای دریافت مجوز تولید، گواهی اسقاط خریداری کرده‌اند.طبق آمارهای موجود سال گذشته تنها ۷۲‌هزار خودرو اسقاط شد که به نظر می‌رسد همین تعداد خودرو نیز به واسطه سهمیه ۲۰درصدی دارندگان این نوع خودروها از فروش خودروسازان بوده است، چرا که واردات در سال گذشته همچنان قطره‌چکانی بوده است و خودروسازان نیز چندان زیر بار گواهی اسقاط نرفتند. همچنین درسال ۱۴۰۲ تنها ۵۳هزار و ۳۰۰ دستگاه خودروی سواری اسقاط شده است.