افت ارزش بازفروش خودروهای برقی، شرکتهای اجاره خودرو اروپا را مجبور کرده است طی سه سال گذشته قیمت اجارهها را به دو برابر افزایش دهند. برخی از این شرکتها حتی تهدید میکنند در صورتی که قوانین آنها را وادار به تسریع حرکت به سمت برقی شدن کند، آنها به طور کلی این حوزه را ترک خواهند کرد.
بر اساس گزارش رویترز، جهش قیمت اجاره خودروهای برقی در حالی رخ میدهد که کاهش یارانهها برای خودروهای برقی جدید در بازارهای کلیدی مانند آلمان به فروش ضربه زده است؛ اتفاقی که برخلاف خواسته اتحادیه اروپا به روند تحول و توسعه خودروهای برقی آسیب میزند.
به گفته تیم آلبرتسن، مدیرعامل شرکت آیونز (یکی از بزرگترین شرکتهای اجارهدهنده خودرو در اروپا) اگر این شرکتها تحت فشار زیادی قرار گیرند تا به روند برقی شدن سرعت ببخشند، سهامداران آنها حاضر به ریسک بیشتر نخواهند بود و سرمایه خود را از این شرکتها خارج خواهند کرد. آیونز که اکثر سهام آن متعلق به بانک فرانسوی سوسیته ژنرال است، دارای ناوگانی متشکل از ۳.۴میلیون خودرو است که حدود ۱۰درصد آن خودروهای برقی هستند.
دادههای شرکت تحقیقات بازار دیتا فورس نشان میدهد که شرکتهای اجارهدهنده خودرو نقش محوری در اروپا ایفا میکنند، زیرا ۶۰درصد از خودروهای جدید با انواع سوخت به صورت اجاره بلندمدت عرضه میشوند. وقتی صحبت از خودروهای برقی به میان میآید، این نسبت تا ۸۰درصد تخمین زده میشود.
در بازارهای اروپایی که امکان رهگیری ثبت ناوگان وجود دارد، ۶۰درصد از خودروهای برقی جدید، به ناوگان شرکتها و خریداران تجاری افزوده میشود. کارشناسان می گویند این خریداران تقریبا به صورت انحصاری از اجاره برای تامین خودروهای مورد نیاز خود استفاده میکنند و حدود نیمی از فروش باقیمانده به خریداران شخصی نیز به صورت اجاره بلندمدت است.
قیمت اجاره با هدف پوشش استهلاک ارزش یک وسیله نقلیه در طول دوره اجاره معمولا سهساله و بر اساس قیمتهای بازفروش تخمینی یا ارزش اسقاطی طراحی میشود. اما اگر در پایان دوره اجاره، قیمت خودروهای دستدوم پایینتر از حد پیشبینیشده باشد، شرکتهای لیزینگ بعد از بازپسگیری وسیله نقلیه آسیب مالی میبینند.
به دلایل مختلف، از کاهش قیمتهای تسلا و نگرانی در مورد زیرساختهای شارژ و عمر باتری گرفته تا هجوم خودروهای برقی ارزانقیمت چینی، قیمت خودروهای برقی دستدوم در اروپا از زمان رسیدن به اوج در اکتبر ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
طبق اطلاعات شرکت داده اتوویستا، ارزش فروش مجدد خودروهای برقی در آلمان و بریتانیا در اوایل ژوئیه، به ترتیب ۲۴و ۳۰درصد کمتر از سطح قبل از همهگیری بود. این امر در تضاد کامل با شرایط مدلهای بنزینی دستدوم است که در هر دو بازار در مقایسه با آن دوره حدود ۱۵درصد گرانتر هستند.
نشانههای ضرر
شرکتهای اجاره دهنده خودرو از ارائه جزئیات دقیق در مورد هرگونه ضرر در قراردادهای خودروهای برقی ناشی از افت ارزش باقیمانده خودداری کردهاند، اما نشانههای ضرر و اوضاع نامساعد مالی در گزارشهای مالی برخی از این شرکتها مشاهده میشود.
شرکت هرتز در صورتهای مالی خود حدود ۱۵۰میلیون دلار برای حدود بیستهزار دستگاه خودروی برقی کارکرده که با افت قیمت شدید به فروش رسانده، ضرر ثبت کرده است، درحالیکه سیکست اعلام کرده است که ارزش بازفروش پایینتر خودروهای برقی، درآمد این شرکت را در سال گذشته ۴۰ میلیون یورو کاهش داده است.
بارت بکرز، معاون مدیرعامل آروال، شرکت لیزینگ متعلق به بانک فرانسوی بی ان پی پاریباس میگوید، ضررهای ناشی از افت ارزش بازفروش خودروهای برقی در حال حاضر از نظر دامنه اثر محدود است، زیرا خودروهای برقی تنها بخش کوچکی از پرتفوی کلی این شرکت را تشکیل میدهند. او افزود بااینحال، این مقادیر ناچیز نیست و شرکت آروال نیز مجبور به افزایش قیمت اجاره شده است. مانند آیونز، خودروهای برقی حدود ۱۰درصد از ناوگان ۱.۷میلیونی آروال را تشکیل میدهند.
به گفته مدیران صنعت خودرو، برخی خودروسازان به دلیل کاهش ارزش بازفروش خودروهای برقی به شرکتهای اجارهدهنده خودرو غرامت نقدی پرداخت کردهاند. رویترز در ماه مه گزارش داد که تسلا تخفیفها و راههای دیگری را برای کاهش ضرر به این شرکتها از جمله آیونز ارائه کرده است. اما شرکتهای اجارهدهنده همچنان ریسک بالای افت ارزش بازفروش خودروهای الکتریکی را تحمل میکنند و به همین دلیل قیمت اجاره افزایش یافته است.
در آلمان به عنوان بزرگترین بازار خودروی اروپا، دادههای مرکز تحقیقات خودرو نشان میدهد که نرخ اجاره خودروهای برقی در سه سال گذشته صعودی بوده است. در اوت ۲۰۲۱، اجاره یک خودروی برقی ۴۵۰۰۰یورویی ۲۸۴یورو در ماه هزینه داشته که بسیار کمتر از ۴۷۳یورو برای یک مدل سوخت فسیلی بود. اکنون هزینه اجاره خودروی برقی بیش از دوبرابر شده و به ۶۲۱یورو رسیده است، درحالیکه اجاره خودروی سوخت فسیلی به ۴۶۸یورو کاهش یافته است.
فروش خودروهای برقی در آلمان در نیمه اول سال ۲۰۲۴ پس از قطع ناگهانی یارانهها توسط دولت در ماه دسامبر، ۱۶.۴درصد کاهش یافت. سهم فروش خودروهای تمامبرقی در اتحادیه اروپا از ۶.۱درصد در سال ۲۰۲۰ به ۱۴.۶درصد از کل فروش خودروهای جدید در سال ۲۰۲۳افزایش یافت، اما این میزان در نیمه اول به ۱۴.۴درصد تنزل یافته است.
شرکتهای اجارهدهنده خودرو نگران هستند که نظر مشورتی کمیسیون اروپا در مورد تسریع پذیرش خودروهای برقی توسط ناوگان شرکتها منجر به تعیین اهداف اجباری فروش خودروهای برقی شود، اتفاقی که ریسک ناشی از افت ارزش فروش مجدد آنها را افزایش میدهد.
به گفته ریچارد کنابن، مدیرکل لیز اروپا، «هرچه سهم خودروهای برقی در پرتفوی شرکتهای لیزینگ بیشتر شود، این مشکل بزرگتر خواهد شد.»
سند کمیسیون اروپا با عنوان «سبزسازی ناوگان شرکتی» که شامل بررسی اقدامات ممکن برای تسریع پذیرش خودروهای برقی بود، در ۸ ژوئیه منقضی شد. سازمان حملونقل و محیطزیست مستقر در بروکسل از کمیسیون اروپا خواسته است که ناوگان شرکتهای بزرگ اروپایی و شرکتهای اجارهدهنده را موظف کند تا سال ۲۰۳۰صددرصد برقی شوند.
به گفته مدیران این سازمان، اجبار ناوگان به برقی شدن منجر به افزایش خودروهای دستدوم میشود و روند تحول و گذار به سمت خودروهای برقی را تسریع میکند.
عملکرد ضعیف احزاب سبز و میانهرو در انتخابات اروپا در ژوئن، تردیدهایی را در مورد سرنوشت ممنوعیت خودروهای سوخت فسیلی توسط اتحادیه اروپا در سال ۲۰۳۵ایجاد کرده است؛ بنابراین مشخص نیست که آیا کمیسیون اروپایی در راستای ماموریت ۱۰۰درصدی تلاش خواهد کرد یا خیر. اما شرکتهای لیزینگ این تهدید را جدی میگیرند.