موضع رسمی سپاه درباره خودروسازی

سردار حسین سلامی با بیان اینکه [سپاه] هیچ‌وقت تلاش نمی‌کند جای نهادهای دیگر را بگیرد، گفته که «ما به صنعت [فقط] کمک می‌کنیم، به همین دلیل اساسا سپاه وارد عرصه خودروسازی نمی‌شود».

وی تاکید کرده که «کار اصلی سپاه، ساخت تجهیزات سامانه‌های دفاعی است و بخش خودرو در کشور متولی دارد؛  فناوری‌هایی در سپاه پاسداران توسعه یافته و قابل انتقال و تعمیم به صنایع دیگر کشور [از جمله خودروسازی]  است.»

فرمانده کل سپاه با اشاره به تولید گیربکس‌های اتوماتیک برای مصارف خودروسازی، گفته که در انتقال فناوری‌هایی که می‌تواند در اجزا و قطعات صنعت موثر باشد، کمک می‌کنیم، اما اینکه سامانه‌ساز شویم، مدنظر نیست.

سلامی در نهایت گفته «ما باید قدرت نظامی و دفاعی خود را بسازیم تا خودروساز با امنیت بتواند خودروهای مدرن و پیشرفته‌ای را برای مردم تولید کند و آنها جایگزین خودروهای خارجی شوند». با توجه به اظهارات فرمانده کل سپاه، مشخص می‌شود این نهاد نظامی قصدی مبنی بر ورود به عرصه تولید در صنعت خودرو و خودروساز شدن ندارد. این در شرایطی است که طی سال‌های ‌گذشته حتی در اواخر دهه ۸۰، زمزمه‌هایی مبنی بر واگذاری سهام خودروسازان به سپاه و همچنین تولید خودرو توسط این نهاد نظامی به گوش رسید. در اواخر دهه ۸۰ صحبت از این بود که سهام دولتی ایران‌خودرو و سایپا به سپاه واگذار شود، با‌این‌حال نه این نهاد رسما این موضوع را تایید کرد و نه در نهایت چنین اتفاقی رخ داد. در دهه ۹۰ نیز گهگاه عنوان شد که قرار است سهام خودروسازان به نهادهای نظامی واگذار شود، اما سپاه باز هم چنین موضوعی را تایید نکرد.  

جدا از مساله واگذاری سهام، ورود نهادهای نظامی به‌خصوص سپاه به عرصه تولید خودرو نیز در این سال‌ها مطرح بوده، به خصوص پس از انتشار اخبار مربوط به پیشرفت‌های ‌نظامی و دفاعی کشور. این موضوع به‌ویژه در دوران تحریم‌های ‌سال ۹۷ بسیار مطرح بود، چه آنکه گفته می‌شد نهادهای نظامی از جمله سپاه با توجه به پیشرفت‌هایشان، توان تولید خودروهای بهتر و با‌کیفیت‌تری را نسبت به خودروسازان دارند. حتی این جمله که «وقتی موشک‌ساز خوبی هستیم، چرا خودروساز خوبی نباشیم» از زبان عام و خاص عنوان شده و این تصور را ایجاد کرده که نظامیان می‌توانند خودروهای بهتری بسازند.

در مقطعی حتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز به این باور رسیدند و یکی از بندهای طرح ساماندهی صنعت خودرو را به «خودروسازی نظامی» اختصاص دادند. طبق این بند، قرار بود نظامیان عملا به عرصه خودروسازی ورود و کنار خودروسازان کشور، محصول تولید کنند. این بند البته در نهایت از نسخه نهایی قانون ساماندهی خودرو حذف شد.

اتفاق دیگری که در این سال‌ها بین خودروسازی و نهادهای نظامی کشور رخ داده و فرمانده سپاه هم به آن اشاره کرده، کمک نظامیان به صنایع خودرو و قطعه است. به‌ویژه در دوران تحریم‌های ‌سال ۹۷، موضوع سرریز فناوری‌های ‌نظامی در خودروسازی مطرح و حتی تفاهم‌نامه‌هایی بین خودروسازان و نظامیان برای تامین مجموعه‌های ‌موردنیاز صنعت خودرو امضا شد. قرار بود نهادهای نظامی از جمله هوافضای سپاه بخشی از نیاز خودروسازان به مجموعه‌های ‌خودرویی را که تامین آنها به دلیل تحریم سخت و پرهزینه شده، تامین کنند. با‌این‌حال تا به امروز اخبار رسمی مبنی بر اینکه نهادهای نظامی دقیقا چه کمکی به خودروسازی کرده و کدام مجموعه‌های ‌خودرویی را در اختیار خودروسازان گذاشته‌اند، منتشر نشده است.

حالا طبق آنچه از اظهارات فرمانده کل سپاه بر‌می‌آید، وعده این نهاد نظامی برای کمک به خودروسازی، برقرار است. اتفاقا سرریز دانش و فناوری نظامی در خودروسازی، جزو بندهای هشت‌گانه فرمان خودرویی ابراهیم رئیسی، رئیس  فقیددولت سیزدهم، بود که فعلا نتیجه آن و اینکه آیا این فرمان اجرایی شد یا نه، اعلام نشده است.

به‌هر‌حال اصل مساله این است که گفته می‌شود نهادهای نظامی می‌توانند به خودروسازان در راستای تامین مجموعه‌های ‌موردنیاز خود کمک کنند. خودروسازان و قطعه‌سازان در گذشته نگران ظهور یک رقیب نظامی برای خود بودند، اما حالا با توجه به اظهارات فرمانده کل سپاه، به نظر می‌رسد نظامی‌ها، به‌ویژه سپاه پاسداران، قرار نیست به طور مستقیم به عرصه تولید خودرو ورود کنند.