طبق آمار منتشره توسط گمرک ایران، قطعات منفصله خودرو در جایگاه چهارم لیست گروههای کالایی که بیشترین واردات به کشور را در هشتماهه ابتدایی سال داشتهاند قرار دارد؛ این در شرایطی است که جایگاه قطعات خودرو نسبت به آمار هفتماهه یک پله صعود داشته است.
طبق اعلام گمرک ایران، ذرت دامی، گوشی تلفن همراه، دانه سویا و قطعات منفصله برای تولید خودرو به ترتیب صدر فهرست وارداتی کشور از ابتدای سال جاری تا انتهای آبانماه را به خود اختصاص دادهاند. البته آماری که در مورد میزان واردات کالاها به کشور در هشتماهه منتشر شده کلی بوده و به جزئیات میزان واردات هر یک از این کالاها نپرداخته است. اما مقایسه جدول کالاهای وارداتی در هشتماهه گذشته با آمار هفتماهه واردات نشان میدهد که جایگاه قطعات خودرو، یک پله صعود داشته و از جایگاه پنجم به چهارم رسیده است. در واقع در آماری که از ابتدای سال تا انتهای مهرماه منتشر شده بود، واردات روغن دانه آفتابگردان بیشتر از قطعات خودرو بود و در آمار هشتماهه قطعات منفصله خودرو توانسته این کالا را در میزان واردات پشت سر بگذارد. بنابراین گرچه هنوز مشخص نیست که دقیقا چه میزان قطعه برای تولید خودروی سواری وارد کشور شده است، اما روشن است که میزان واردات این کالا بیشتر از مهرماه بوده است.
شاید در نگاه نخست رشد واردات قطعات برای تولید خودروی سواری به رشد تولید خودروهای مونتاژی در کشور نسبت داده شود. طبق آنچه وزارت صمت در آمار هشت ماه تولید خودرو منتشر کرده، مونتاژ خودرو در هشتماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۰درصد رشد را تجربه کرده است؛ بنابراین ممکن است این تصور به وجود بیاید که رشد مونتاژ خودرو موجب افزایش واردات قطعه شده است، اما باید توجه کرد که رشد تولید مونتاژیها نسبت به سال گذشته رقم خورده است و اگر میزان آن را در آبانماه نسبت به مهر بسنجیم، خواهیم دید که تغییرات چندانی را ثبت نکرده و چه در مهر و چه در آبان حدود ۲۹هزار دستگاه خودروی مونتاژی در کشور تولید شده است. بنابراین رشد واردات قطعات نسبت به مهرماه را نمیتوان با تولید مونتاژیها توجیه کرد.
بر این اساس میتوان چنین نتیجه گرفت که خودروسازان سفارش قطعه خود از خارج از کشور و بهویژه از چین را افزایش دادهاند؛ موضوعی که البته پیش از این مورد تاکید قطعهسازان هم قرار گرفته بود. تولیدکنندگان قطعه ادعا داشتند که دو خودروساز بزرگ کشور، ۵۴۴میلیون دلار قطعه چینی را ثبت سفارش کردهاند. البته این ادعا بهسرعت از طرف خودروسازان و برخی مقامات وزارت صمت رد شد. گرچه به طور دقیق نمیتوان آماری را که قطعهسازان ارائه دادهاند تایید کرد اما به هر صورت گزارش تجارت خارجی کشور در هفتماهه سال جاری این ادعا را تایید میکرد که واردات قطعه به کشور با رشد قابلتوجهی همراه بوده است. طبق آمار گمرک ایران، از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه یکمیلیارد و ۷۴میلیون دلار قطعه برای تولید خودروی سواری وارد کشور شده است.
این در حالی است که این رقم برای هفتماهه سال ۱۴۰۱ تنها ۵۲۴میلیون دلار بوده است. بنابراین در سال جاری تا انتهای مهرماه ۵۵۰میلیون دلار بیشتر قطعات خودروی سواری وارد شده است که به رقم اعلامی قطعهسازان نزدیک است. حالا اما گرچه در آمار هشتماهه عدد دقیقی برای میزان واردات قطعات اعلام نشده اما طبق آنچه گفته شد، مشخص است که واردات قطعات برای تولید خودرو حتی نسبت به مهر هم بیشتر شده است. بنابراین میتوان گفت حتی آمار کلی گمرک هم ادعای قطعهسازان در مورد رشد خرید قطعه از خارج از کشور را تایید میکند.