چگونه قرار است دور دوم عرضه یکپارچه خودرو کلید بخورد؟

به گزارش صنعت ماشین،  دلالان همچنان در صف


با توجه به اعلام قبلی که ایران‌خودرو داشته و مسوولان صمت نیز آن را تایید کرده‌اند، تعهد و برنامه ایران‌‌خودرو ۸۰۰هزار دستگاه بود و مشخص نیست که چطور به یکباره به این رقم ۱۰۰هزار دستگاه دیگر اضافه شده است. به هر روی می‌توان گفت که ایران‌خودرو در ابرطرح فروش اسفندماه تقریبا همه تولید خود در سال ۱۴۰۲ را از پیش فروخته است. علاوه بر این تعهداتی نیز از قبل برای این شرکت وجود دارد که به ۷۸۰هزار دستگاه تعهد فعلی اضافه شده است. بنابراین این پرسش ایجاد می‌شود که چگونه قرار است دور دوم عرضه یکپارچه خودرو در اردیبهشت‌ماه کلید بخورد و آیا ایران‌خودرو با وضعیتی که به آن اشاره شد جزئی از این طرح فروش خواهد بود؟ یا قرار است نوبت بعدی عرضه یکپارچه بدون این شرکت پیش رفته و سعی شود برای شرکت‌‌های دیگر که متقاضیان کمتری داشتند و به گفته وزارت صمت در برخی موارد حتی ظرفیت بهار ۱۴۰۲ نیز برای آنها پر نشده، انجام شود؟


علاوه بر این در اطلاعیه وزارت صمت و همچنین اظهارات فاطمی‌امین به وضوح آمده بود که کسانی که نوبت آنها به سال ۱۴۰۳ موکول شده برای خرید خودرو باید قیمت به‌روز پرداخت کنند. این ادبیات این شبهه را ایجاد می‌کند که آیا تا پایان سال جاری خبری از قیمت‌گذاری جدید نخواهد بود؟ در واقع قیدی که در ابتدای طرح فروش اسفندماه نیز آمده بود این بود که قیمت‌ها در زمان فروش به صورت به‌روز محاسبه خواهد شد. اما این موضوع منوط به آن است که شورای رقابت قیمت جدیدی اعلام کند. این در حالی است که با توجه به شعار سال با محوریت مهار تورم، این پرسش ایجاد می‌شود که آیا از اساس شورای رقابت تا پایان سال جاری دست به تغییر قیمت خواهد زد یا خیر؟

اما احتمالا با توجه به بازه طولانی تحویل خودروهای داخلی، به‌خصوص در مورد ایران‌خودرو، باید منتظر انصراف‌های بیشتری بین ثبت‌نام‌کنندگان باشیم. یکی از اهداف اصلی وزارت صمت از یکپارچه کردن عرضه خودرو و قرعه‌کشی اولویت‌بندی، کنترل بازار خودرو بود. باید دید که به‌رغم اشکالات به وجود آمده و هزینه‌ای که عرضه یکپارچه خودرو بر دوش خودروسازان می‌گذارد، آیا این طرح در نهایت می‌تواند آهنگ افزایش قیمت در بازار خودرو را تحت تاثیر قرار داده و کند کند یا خیر؟ با این حال آمار منتشر‌شده از پراکندگی ثبت‌نام خودرو در این مرحله از عرضه، درس‌های مهمی برای سیاستگذار دارد. می‌توان ادعا کرد ریشه استقبال قابل‌توجه از محصولات ایران‌خودرو در تفاوت فاحش قیمت کارخانه و بازار آنها قرار دارد.

در مقابل، ثبت‌نام برای محصولات برخی خودروسازان دیگر که اختلاف قیمت کارخانه و بازارشان چندان بالا نیست، کم بوده است. این موضوع خود شاهدی بر این مدعاست که به‌رغم اینکه سیاست‌گذار خودرویی ادعا دارد با رویه جدیدی که پیش گرفته و با «حذف قرعه‌کشی» می‌تواند دلالی در بازار خودرو را کنترل کند اما همچنان این دلالان هستند که نقش اصلی را حتی در سیاست جدید خودرویی ایفا می‌کنند. حتی می‌توان گفت که افزایش قیمت ۱۰ تا ۴۲درصدی نرخ خودرو کمکی به حذف دلالان نکرده و با توجه به اختلاف بیش از ۱۰۰درصدی قیمت خودرو در کارخانه و بازار، همچنان واسطه‌گری سودآور و جذاب است.