سایپایی ها چگونه مسیر ضد تحریم و مستقل را در پیش گرفته اند؟
جایگاه سبد محصولات تمام ایرانی سایپا در مقیاس رقابت
صنعت ماشین- با آغاز تحریم ها از سال ۱۳۹۷ و خروج شرکای مونتاژی گروه خودروسازی سایپا؛ این خودروساز در شرایطی بحرانی قرار گرفت به گونه ای که تا آن زمان حدود دو سوم تیراژ سایپا در اختیار پراید بود و باقی مانده سهم تیراژ این خودروساز به خودروهای مونتاژی از برند هایی نظیر رنو، برلیانس و چانگان اختصاص یافته بود.
به گزارش صنعت ماشین، استمرار شرایط تحریم سایپا را بر آن داشت تا سبدی از محصولات ضد تحریم را توسعه دهد و به تنها خودروساز ایران تبدیل شود که محصولات بومی با نشان اختصاصی سایپا را به تولید می رساند و این سیاست سبب شد تا سایپا بدون نیاز به شرکای خارجی سهمش را در کلاس های مختلف خودرویی توسعه دهد وبه خودروسازی کاملا مستقل بدل شود که نمونه مشابه محدودی در جهان دارد. آرمان گرایی و توسعه گسترده سبد محصولات بدون در نظر گرفتن اصول اقتصاد تولید در صنعت امکان پذیر نبود و به همین جهت با آغاز مدیریت تیموری در سایپا روند اقتصادی سازی تولید برای اصلاح روند پیشبرد این سبد محصولات در اولویت قرار گرفت و با همکاری شرکت های دانش بنیان تمرکز ویژه ای روی بومی سازی هدف دار محصولات شکل گرفت و در نهایت مدیرعامل سایپا دو محصول شاهین و کوییک را برای تولید در تیراژ بالا برای دستیابی به تولید اقتصادی برگزید تا دستاوردهای سایپا در مقیاس صنعتی نیز کارآمد شوند.
خودروسازی در جهان و در کشورهای پیشرفته هیچ گاه چهره بومی و ملی ندارد و بخش های مختلف یک خودرو توسط قطعه سازان مختلف از سراسر جهان تامین می شود و با درصد کمی از تحریم هایی که بر صنعت خودرو ایران سایه افکنده حتی بزرگترین خودروسازان نیز مجبور به تسلیم می شوند. برای مثال روسیه که شراکت گسترده ای در تولید محصولات لادا با گروه رنو-نیسان داد، به واسطه تحریم ها و خروج رنو از این شراکت پس از چند ماه وقفه تولید، تولید سدان اقتصادی لادا را بدون امکاناتی نظیر کیسه هوا، سیستم مولتی مدیا، شیشه برقی عقب و حتی سیستم تهویه از سر گرفت و این بدان معناست که حتی کشوری با قدرت اقتصادی و سیاسی مانند روسیه نیز توان گذر از سختی های تحریم برای حفظ صنعت خودرو را ندارد اما سایپا در شرایط مشابه و تحریم های سنگین تر، نه تنها با افت تولید مواجه نشد بلکه با داشته هایش به سرعت محصولاتی نظیر کوییک و ساینا را به ظرفیت تولید افزود و پروژه توسه پلتفرم SP100 را با جدیت در پیش گرف که در نتیجه آن شاهین به عنوان نخستین خودرو سدان کلاس C این خودرو متولد شد و سهم بازار محصولاتی مانند تند90 از رنو و سدان های برلیانس را برای سایپا حفظ کرد. سپس سایپاکراس اوور آریا را اماده تولید کرد تا سهم محصولاتی نظیر کراس اوورچانگان CS35 با تیراز تولید حدود 40 هزار دستگاه نیز در سبد محصولات سایپا حفظ شود.
اکنون سایپا محصولاتش در دسته خودروهای شهری کلاس B با گیربکس دستی را از بازه قیمتی 120 تا حدود 190 میلیون تومان به بازار عرضه می کند و شاهین و کوییک پلاس اتوماتیک نیز با قیمت شرکتی حدود 344 و 277 میلیون تومانی عرضه می شوند. بررسی دلاری قمیت محصولات سایپا نشان دهنده عرضه محصولات این خودرو با قیمتی در بازه 4 تا 6.5 هزار دلار برای خودروهای پایه بازار است و شاهین با قیمت دلاری حدود 11.5 هزار دلار بالاترین رده قیمتی محصولات سایپا را در اختیار دارد.
برای بررسی قیمت سبد محصولات سایپا و مقایسه آن با خودروسازان در مقیاس جهانی ابتدا به ترکیه می رویم تا سبد محصولات سواری فیات ترکیه را بررسی کنیم. فیات ترکیه به تازگی مدل Egea را معرفی کرده که در 5نسخه کراس، کراس واگن، استیشن، سدان و هاچ بک عرضه می شود و قیمت ارزان ترین نسخه آن یعنی سدان در تیپ پایه به حدود 21 هزار دلار می رسد. در بازار امارات قیمت مدل پایه هیوندای اکسنت به 14.5 هزار دلار می رسد و سدان اقتصادی نیسان ورسا نیز در این بازار حدود 15.8 هزار دلار قیمت می خورد.
بررسی این قیمت ها در کنار مشخصات فنی و امکانات محصولات سایپا نشان دهنده آن است که سایپا طی 4 سال اوج تحریم ها علیه صنعت خودرو ایران سبدی ضد تحریم را شکل داده که توان حضور در بازار کشورهای همسایه و هدف صادراتی را دارد و با اقتصادی سازی تولید با تمرکز روی دو محصول کوییک و شاهین، می توان به رشد تیراژ و کیفی سازی بیشتر محصولات امیدوار بود.
توجه ویزه به همکاری با شرکت های دانش بنیان در راستای بومی سازی قطعات هزینه بر در صنعت خودرو و همچنین گذر از شعارها و توجه به عملگرایی با تولید اقتصادی محصولات برگزیده به جای چندین محصول زیان ده، رویکرد تازه ای از سایپا است که منطق را به سبد محصولات می افزاید و جلوگیری از افزایش زیان و دستیابی به حاشیه سود قابل توجهی را رقم خواهد زد.