آش نخورده و دهان سوخته سایپا!
مقصر 200 میلیونی شدن قیمت پراید کیست؟
صنعت ماشین: گرانی خودرو موضوع جدیدی نیست و چند ماه یکبار با افزایش چند درصدی قیمت کارخانه خودروها، موج جدیدی از گرانی در بازار رخ می دهد. آیا مقصر خودروسازیست که طبق قانون و با مجوز وزارت صمت و شورای رقابت قیمت محصولاتش را همگام با نرخ تورم افزایش داده یا مقصر نهادهای نظارتی هستند که توان مقابله با واسطه گری و دلال بازی های رایج در بازار خودرو را ندارند؟
به گزارش صنعت ماشین، گرانی خودرو موضوع جدیدی نیست و چند ماه یکبار با افزایش چند درصدی قیمت کارخانه خودروها، موج جدیدی از گرانی در بازار رخ می دهد. آیا مقصر خودروسازیست که طبق قانون و با مجوز وزارت صمت و شورای رقابت قیمت محصولاتش را همگام با نرخ تورم افزایش داده یا مقصر نهادهای نظارتی هستند که توان مقابله با واسطه گری و دلال بازی های رایج در بازار خودرو را ندارند؟ نهادهای نظارتی آنقدر در کنترل بازار خودرو ضعیف عمل کرده اند که خودروی پرایدی که از سال 1399 از خط تولید سایپا خارج شده، امروزه قله 200 میلیون تومان را نیز فتح کرده است!
شرکت خودروسازی سایپا در سال 1399 تولید انواع پراید در نسخه سواری را متوقف کرد تا فضا برای تولید محصولات جدیدتر فراهم شود. دو سال پیش در چنین روزهایی بود که سایپا سرانجام موفق شد پراید را از خط تولید خود خارج کند تا تمرکزش روی تولید خودروهای دیگری مانند تیبا، ساینا و کوییک باشد. اما ظاهرا بازار خودرو دست از سر پراید بر نمی دارد. پراید امروزه ملاک سنجش قیمت همه خودروها شده و به نوعی واحد پول بازار خودرو شده است! چراکه دلالان و واسطه ها قیمت خودروهای مختلف را با پراید می سنجند. اما قیمت پرایدی که تولید نمی شود را چه کسی تعیین می کند؟
آیا جز این است که تعیین قیمت پراید امروزه در بازار توسط فروشنده صورت می گیرد و فروشنده آن کسی جز مصرف کننده، واسطه و دلال نیست؟ سایپا که دیگر پرایدی برای عرضه ندارد و سالهاست فاتحه این خودرو را خوانده. پس بهتر است جای غلط دنبال مقصر نباشیم. افزایش قیمت پراید هیچ ربطی به سایپا ندارد و این آشفتگی بازار تنها یک مقصر دارد و آن مافیای بازار خودرو و دلالان هستند.
البته گرانی پراید ریشه تاریخی دارد. پراید برای سالهای سال ارزان قیمت ترین خودروی صفر کیلومتر در بازار ایران بوده. علاوه بر این، پراید به دلیل بدنه سبک، موتور به نسبت ضعیف و کم مصرفش، در میان اقشار ضعیف جامعه طرفداران زیادی داشت. طی سالهای گذشته که نرخ مصوب بنزین چند مرتبه افزایش پیدا کرد، خودروی پراید طرفداران بیشتری پیدا کرد و به اصلاح بازار آن داغ تر شد. البته در این شرایط هم دلالان بودند که برای پراید بازار گرمی می کردند و سایپا افزایش قیمتی نداشت. همه این رویدادها موجب شد فاصله قیمت پراید در بازار نسبت به درب کارخانه بیشتر شود و به پیروی از همین قاعده، فاصله قیمت سایر خودروها در بازار با قیمت کارخانه بیشتر می شد.
حال پراید دو سالیست که دیگر تولید نمی شود، ولی هنوز ملاک تعیین قیمت در بازار خودروست. این نشان دهنده بازار مریض است! کاملا مشخص است که هیچ نظارتی روی کنترل بازار خودرو نیست تا این دلالان نباشند که از آب گل آلود ماهی بگیرند. اما راه درمان این بازار مریض چیست؟ مدتیست که روش فروش خودرو به صورت قرعه کشی جایگزین فروش عادی شده تا بلکه خودرو به دست مصرف کننده واقعی برسد. اما این روش هم جوابگو نبود. چراکه خودرویی که در همه جای این کره خاکی یکی از کالاهای مصرفی خانواده بوده، در ایران به کالای سرمایه ای تبدیل شده است. به همین دلیل تقاضای کاذب برای خرید خودرو ایجاد شده و عرضه خودروسازان نیز با این تقاضا برابری نمی کند.
به نظر می رسد هر روش فروش دیگری هم که توسط خودروسازان به اجرا در آید، تا زمانی که این تقاضای کاذب برای خرید خودرو باشد و تا زمانی که کنترل و نظارتی روی بازار خودرو نباشد، پرایدی که فاتحه آن را دو سال پیش خوانده ایم، همچنان واحد پول رایج بازار خودرو باقی می ماند! اینکه امروز پراید قله 200 میلیون تومان را فتح کرده تقصیر سایپا نیست. بلکه تنها مقصر آن نهادهای نظارتی هستند که با سیاست های غیرکارآمد خود ادعای کنترل بازار را دارند. این درحالیست که در عمل بازار آشفته خودرو را به حال خود رها کرده اند تا جان دهد.
پدال نیوز