چرا ترکیب موافقان و مخالفان واردات خودرو تغییر کرد؟

به گزارش صنعت ماشین،  در ادامه رایزنی‌ها با اعضای مجمع تشخیص مصلحت‌نظام برای لغو ممنوعیت واردات خودرو، یکشنبه گذشته نشستی در محل مجمع با حضور مسوولان وزارت صمت، خودروسازان، قطعه‌سازان، واردکنندگان، کارشناسان و... برگزار شد و ابعاد مختلف واردات خودرو به کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. نکته مورد توجه در این جلسه که هفته آینده نیز تداوم خواهد داشت، پیوستن حامیانی جدید به طرح لغو واردات خودرو است. برخی منابع آگاه حاضر در این نشست تاکید کردند که خودروسازان از حامیان جدید آزادسازی واردات هستند حال آنکه واردکنندگان خودرو از مخالفان طرح مجلس محسوب می‌شوند.
در ادامه رایزنی‌ها با مجمع تشخیص مصلحت نظام بر سر مصوبه واردات خودرو، یکشنبه این هفته نشستی در محل مجمع با حضور مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، خودروسازان، قطعه‌سازان، واردکنندگان، کارشناسان و... برگزار و ابعاد مختلف موضوع ازسرگیری ورود خودرو به کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. به گفته برخی از شرکت‌کنندگان در این جلسه، نشست مذکور محل مناظره موافقان و مخالفان واردات خودرو (طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی) بوده است. بر این اساس به درخواست دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار است هفته آینده نیز ادامه این جلسه برگزار شود تا مجمع بر اساس نتایج حاصله، تصمیم نهایی در مورد مصوبه واردات خودرو را اتخاذ کند. اتفاق بسیار مهم در نشست یکشنبه عصر اما ترکیب موافقان و مخالفان واردات خودرو بوده، به نحوی که خودروسازان موافق بوده‌اند و انجمن واردکنندگان خودرو، مخالف. اتفاق مهم دیگر اما رضایت نسبی مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد مصوبه واردات خودرو است که به اعتقاد کارشناسان، ریشه در انتقادات چندی پیش مقام معظم رهبری از کیفیت خودروهای داخلی دارد.

پیش از آنکه به مرور جزئیات نشست یکشنبه بپردازیم و از موافقان ومخالفان و استدلال‌هایشان بگوییم، ابتدا نگاهی می‌اندازیم به مسیری که مصوبه واردات خودرو در حدودا ۶ماه گذشته طی کرد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی آذر امسال برای سومین بار رای به واردات خودرو دادند، آن هم در حالی که شورای نگهبان دو بار مصوبه مربوط به ازسرگیری ورود خودرو به کشور را رد و هیات عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام نیز مخالفت خود را با آن اعلام کرد. طبق این مصوبه که اواخر شهریور امسال رای بالای نمایندگان را به خود دید، واردات محدود خودرو به کشور در قبال صادرات و بدون انتقال ارز، آزاد اعلام شد. این مصوبه پیش‌تر دو بار به شورای نگهبان رفت اما هر دو بار رد شد. بار نخست، شورای نگهبان ایراداتی همچون «ایجاد تعهد ارزی برای دولت» به مصوبه واردات خودرو گرفت و آن را به مجلس عودت داد. مجلسی‌ها این ایرادات را رفع کردند و انتظار می‌رفت مصوبه موردنظر تایید شود، اما شورای نگهبان با توجه به مخالفت هیات عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام (مستقر در مجمع تشخیص مصلحت نظام)، باز هم آن را رد کرد. در واقع شورای نگهبان خود مخالفتی با مصوبه مجلس نداشت و ندارد، اما چون «هیات عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های نظام» به آن ایراد گرفته، آن را تایید نکرد. بر این اساس ازآنجاکه مجلسی‌ها بر مصوبه واردات خودرو اصرار داشتند، بار دیگر آن را در صحن علنی تصویب کردند و این بار مصوبه به جای شورای نگهبان راهی مجمع تشخیص مصلحت نظام شد تا آنجا تصمیم نهایی در موردش گرفته شود.

تا پیش از بیانات چندی پیش مقام  معظم رهبری درباره نارضایتی شهروندان از خودروهای داخلی و انتقاد ایشان به کیفیت محصولات صنعت خودروی کشور، چندان امیدی به تایید مصوبه واردات خودرو در مجمع تشخیص نبود، زیرا هیات عالی نظارت، مصوبه موردنظر را در تضاد با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی اعلام کرده بود. این در حالی است که با توجه به انتقادات مقام رهبری و با در نظر گرفتن اینکه انحصار بازار یکی از دلایل اصلی ضعف کیفی خودروهای داخلی به شمار می‌رود، این امکان وجود دارد که مواضع مجمع تشخیص مصلحت نظام در ماجرای واردات خودرو تغییر کند. در واقع چون با آزاد شدن واردات، تا حدی هرچند اندک از انحصار بازار خودرو کاسته خواهد شد و قیمت (در بازار) نیز پایین می‌آید، ممکن است مجمع تشخیص مصلحت نظام در راستای رفع دغدغه کیفیت خودروهای داخلی، با واردات محدود موافقت کند. اتفاقا در دعوت‌نامه ارسالی برای مدعوین نشست یکشنبه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز عنوان شده بود که با توجه به ارجاع طرح واردات خودرو به مجمع و تاکید رهبری بر لزوم ارتقای کیفی خودرو، جلسه کمیته زیربنایی و تولید (با محوریت بررسی مصوبه واردات خودرو) برگزار خواهد شد. در واقع گویا مجمع تشخیص به دنبال این است که مصوبه واردات خودرو را با توجه به انتقاد اخیر مقام معظم رهبری از کیفیت خودروها مورد بررسی قرار داده و مسائل مربوط به آن را با حضور مسوولان وزارت صمت، فعالان صنعت خودرو و نمایندگان مجلس و دیگران مورد بررسی قرار دهد.

اما در نشست یکشنبه عصر چه گذشته است؟ یک منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» جزئیاتی از این نشست را اعلام کرد. طبق گفته وی، در نشست یکشنبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگان مجمع بیشتر شنونده نظرات مدعوین بودند و خود اظهارنظر خاصی درمورد تایید یا رد مصوبه واردات خودرو نکرده‌اند. جدا از اینکه اصل برگزاری چنین نشستی و تکرار آن در هفته آینده را خیلی‌ها تغییر نسبی موضع مجمع تشخیص درباره واردات خودرو می‌دانند، مساله مهم دیگر، ترکیب موافقان و مخالفان این مصوبه است. در حالت طبیعی، خودروسازان به دلیل انحصار بازار و عدم‌تحمل فشار بابت مسائل کمی و کیفی، باید مخالف واردات خودرو باشند و واردکنندگان نیز طبعا موافق. این در حالی است که در نشست یکشنبه، جای موافقان و مخالفان به نوعی عوض شده و خودروسازان اعلام کرده‌اند با ازسرگیری واردات خودرو مشکلی ندارند، اما انجمن واردکنندگان، با مصوبه موردنظر مخالفت کرده است. همچنین وزارت صمت نیز که پیش‌تر به نوعی مخالف واردات خودرو بود، گویا موضعی نرم‌تر اتخاذ کرده و در صف موافقان قرار گرفته است. با توجه به اینکه نمایندگان مجلس نیز طبعا موافق مصوبه خود هستند، به نظر می‌رسد در نشست یکشنبه عصر مجمع تشخیص، کفه ترازو به نفع واردات خودرو سنگینی کرده است.

اما چرا ترکیب موافقان و مخالفان واردات خودرو تغییر کرده و خودروسازان و وزارت صمت، در صف موافق قرار گرفته و انجمن واردکنندگان موضعی مخالف را در پیش گرفته‌اند؟

موافقت خودروسازان با واردات؛ چرا؟

راز مخالفت واردکنندگان با واردات خودرو