سرگذشت کارخانه هایی به نام خودرو و به کام سیاست

به گزارش صنعت ماشین، خودروسازان معمولا با استراتژی های مختلف نظیر بازارهای کلیدی و راهبردی در سراسر جهان، مسیر های ترانزیتی، فراوانی قطعه‌سازان،هزینه نیروی کار، هزینه حامل های انرژی و ... سایت های تولیدی خود را انتخاب می کنند و با این استراتژی خودروسازانی مانند رنو و فیات، هاب تولید بخش مهمی از خودروهایشان برای مصرف بومی در بازار و صادرات را در کشور ترکیه و شهر بورسا انتخاب می کنند اما این روند طی دهه‌های گذشته با چنین رویکرد سازنده ای برای دو خودروساز بزرگ کشور ما پیش نرفته و عمده سایت های تولیدی داخلی خودروسازان از رویه ای خلاف جهت استراتژی صحیح پیروی کرده اند.

دو خودروساز بزرگ ایران با توجه به ظرفیت تولید سالانه یک میلیون دستگاهی و نیاز بازار ایران، اقدام به تاسیس سایت های تولیدی متعددی در کشور کرده اند که بخشی از این سایت های تولید همچنان به تولید و تامین نیاز بازار مشغولند اما برخی دیگر از سایت های تولید که از این استراتژی پیروی نمی کردند یا طی سال های گذشته تعطیل شده اند و یا فروخته شده اند. واکاوی سایت های تعطیل شده و یا فروخته شده نشان دهنده آن است که این سایت ها با شعارهایی نظیر محرومیت زدایی از برخی مناطق کشور و با توصیه و فشار برخی افراد صاحب منصب تاسیس شده اند.

خودروسازان داخلی مجموعا حدود 13 سایت تولید داخلی در 8 استان کشور دارند و خطوط تولید آن ها در کارخانه های 4 کشور جهان نیز راه اندازی شده که بعضا تعطیل یا نیمه تعطیل است. خودروسازان طی این سال ها تنها دو سایت تولید در سمنان و خمین را به فروش رسانده اند و باقی سایت های تولید حتی در محدودترین ظرفیت تولید مشغول فعالیت است یا به صورت مقطعی تعطیل و بازگشایی می شود. بدون شک هر سایت تولید از روزی که افتتاح می شود، تعهدی را روی دوش خودروسازان می گذارد که گذر و رهایی از آن تقریبا به امری غیرممکن بدل می شود؛ تعطیلی این سایت ها اشتغال در آن استان را تهدید می کند و برای این منظور، تمام هزینه های نگهداری و سرپا ماندن کارخانه ها به صورت مستمر از سوی خودروسازان تامین شود. این در حالی است که وضعیت تولید در بسیاری از این کارخانه ها و اخبار پیرامونی که بعضا منتظر می شود نشان دهنده آن است که فعال ماندن خطوط تولید خودروسازان در سایت های متعدد شهرهای مختلف به نوعی مصلحتی برای حفظ اشتغال و اعتبار برای برخی سیاسیون منتسب به آن شهر یا استان است و به هیچ وجه توجیه اقتصادی یا صنعتی ندارد.