بازار خودرو از نفس افتاد؟

صنعت ماشین: بازار خودرو این روزها شناور بر موضوعات سیاسی و اقتصادی کشور با افت و خیزهای فراوانی روبه رو است. هر چند به نظر می‌رسد بازار خودرو، داغی تابستان ۱۴۰۰ را این روزها پشت سرگذاشته اما هنوز با فاز کاهشی اواخر سال گذشته فاصله زیادی دارد.

به گزارش صنعت ماشین، بازار خودرو از نفس افتاد؟

دومین آلارم افزایش قیمت 1400 در مرداد زده شد، حال آنکه رشد قیمت‌ها در اردیبهشت کلید خورد و با افت و خیزهای فراوان در مردادماه به اوج رسید. آنچه مشخص است افزایش نرخ ارز، مراجعه دوباره تقاضای سرمایه‌ای و سوداگرانه بازار و در کنار آن رشد تورم انتظاری از مهم‌ترین دلایل روند صعودی قیمت‌ها در بازار مرداد تلقی می‌شود. اما در کنار متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی که بازار خودرو را در قله قرار داد نوع عرضه تابستانی خودروسازان نیز، بر التهابات بازار افزود. اگر چه توجیه افزایش قیمت در اردیبهشت ماه به دلیل عدم قیمت‌گذاری محصولات خودرویی پذیرفتنی به نظر می‌رسد اما همراه با رشد قیمت کارخانه‌ای در خرداد ، پیش‌تر تصور بر این بود که با رشد تولید، بازار به ثبات خواهد رسید.با این حال اما افزایش قیمت‌ها در تیرماه نیز تداوم یافت و در مرداد همراه با متغیرهای تاثیرگذار بر قیمت، به قله رسید.

بررسی آمار تولید خودرو در تیر و خرداد از ثبات تیراژ حکایت دارد این در شرایطی است که بسیاری از محصولات تولیدی نیز به دلیل کسری قطعه، به پارکینگ خودروسازان فرستاده شده است. بنابراین تولید محصولات ناقص، رشد معوقات و در کنار آن کاهش تعداد محصولات عرضه شده در قرعه‌کشی را می‌توان به حساب سهم خودروسازان در رشد قیمت‌ها در بازار خواند.

اما همان‌طور که عنوان شد متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی نیز به نوبه خود سهامدار وضعیت کنونی بازار خودرو محسوب می‌شوند. در مرداد ماه نرخ ارز به واسطه توقف مذاکرات هسته‌ای و جریانات حاشیه‌ای تاثیرگذار بر سیاست خارجی و اقتصادی کشور، روند صعودی به خود گرفت. در کنار رشد نرخ ارز، «انتظارات افزایشی» بار دیگر بر بازارهای سرمایه‌ای سایه افکند به طوری که مرداد شاهد بازگشت ریسک‌های غیراقتصادی در تمامی بازارها از جمله بازار خودرو بودیم.

از آبان سال گذشته همراه با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، بازار‌ها با افق روشن پیش رو در مذاکرات هسته‌ای روند کاهشی را در قیمت‌ها تجربه کرد. دلیل اصلی این روند کاهش انتظارات تورمی و ریسک‌های غیراقتصادی بود، حال آنکه از نیمه بهار امسال این روند کمرنگ شد و انتظارات افزایشی بار دیگر چهره خود را در بسیاری از بازارها نشان داد. با این شرایط در کنارتاثیرگذاری متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی در بسیاری از بازارها، وضعیت تولید و عرضه را نیز باید به بازار خودرو اضافه کرد. در حال حاضر تولید وضعیت مناسبی ندارد و خودروسازان به دلیل رشد زیان بر تولید محصولات کم تیراژ متمرکز شده‌اند. اما در شرایطی وارد سومین ماه از فصل تابستان شدیم که بازار خودرو درهمین ماه به تبعیت از نوع عرضه از یکسو و نرخ ارز از سوی دیگر، افت و خیز زیادی را تجربه کرد.به طوری که قیمت ها تا پنجم شهریور همچنان در اوج قرار داشتند این در شرایطی است که بعد از آن همراه با کاهش نرخ ارز، قیمت‌ها از نفس افتاد و روند افزایشی آن متوقف ماند.به این‌ ترتیب بررسی بازارها از جمله خودرو طی 40 روز گذشته نشان از بازگشت کمرنگ تورم انتظاری دارد و اینکه نمی‌توان انتظار ثبات قیمت‌ها را در شرایط کنونی داشت چرا که هر متغیری می‌تواند بازار خودرو را به اوج برساند یا مقدمات نزولی شدن قیمت‌ها را فراهم کند. بر این اساس طبق محاسبات «دنیای اقتصاد» بازار خودرو از ابتدای مرداد تا 10 شهریور رشد 10 درصدی را در قیمت محصولات صفر داخلی تجربه کرده است. هفته گذشته در آمارها بر اساس داده‌های بازار نیازمندی‌های آنلاین دیوار، رشد 2/ 4 درصدی قیمت‌ها در مرداد ماه محاسبه شده بود که این آمار مربوط به خودروهای صفر و دست دوم همراه با محصولات خارجی برآورد شده بود.

تغییرات قیمت خودرو در بازه 40 روزه

توقف رشد قیمت‌ها در بازار طی چند روز اخیر این سوال را برای خریداران و فروشندگان ایجاد کرده که آیا می‌توان به تداوم آن دل‌خوش کرد یا اینکه این وضعیت به نوعی آرامش پیش از توفان است و بار دیگر شاهد صعودی شدن نمودار قیمت‌ها در بازار خواهیم بود؟در این ارتباط یک فعال بازار خودرو به «دنیای اقتصاد» می‌گوید نوسانات بازار ارز طی یک ماه اخیر تاثیر منفی روی بازار خودرو گذاشت و فروشندگان خودرو نیز با وجود نبود مشتری بر قیمت خودروهای در اختیار خود افزودند. البته این فعال بازار خودرو تاکید کرد نرخ ارز تنها عامل بی‌ثبات‌کننده بازار خودرو نبود و بازار خودرو از مولفه عرضه شرکت‌های خودروساز نیز تاثیر پذیرفت.وی می‌گوید نحوه عرضه خودروسازان با وجود برگزاری طرح‌های فروش فوق‌العاده و پیش فروش چندان چنگی به دل نمی‌زند.

به نظر می‌رسد افزایش تعداد خودروهای ناقص شرکت‌های خودروساز به حول و حوش 140 هزار دستگاه طی فصل تابستان امسال اصلی‌ترین مانع برای عرضه آنها باشد. اما سمت و سوی بازار طی روزهای آینده چگونه خواهد بود؟

به نظر این فعال بازار دو آیتم نرخ ارز و عرضه اثرگذارترین مولفه تعیین قیمت خودرو طی روزهای آینده هستند. او می‌گوید اگر بازار ارز به ثبات برسد سیگنال مثبتی برای بازار خودرو ارسال می‌کند و به نوعی بازار خودرو را به ثبات نزدیک می‌کند. البته این ثبات مشروط است.این فعال بازار خودرو معتقد است چنانچه نرخ ارز ثبات داشته باشد اما خودروسازان نتوانند سر و شکلی به وضعیت عرضه خود دهند و جاده عرضه خود را عریض کنند این احتمال وجود دارد تا بار دیگر قیمت خودرو آهنگ صعودی به خود بگیرد. او در پاسخ به این سوال که کدام یک از دو عامل یاد شده می‌توانند دست بالا را در ایجاد ثبات بازار خودرو داشته باشند معتقد است هر دوی این مولفه‌ها یک میزان روی وضعیت بازار موثر هستند و هیچ یک به تنهایی نمی‌توانند بازار خودرو را به ثبات برسانند. حال سری به بازار خودرو بزنیم و ببینیم قیمت‌ها در بازه 40روزه اخیر یعنی از ابتدای مرداد تا 10 شهریور چه روندی را طی کرده است. مقایسه قیمت سبدی از خودروهای پر تقاضای موجود در بازار در ابتدای مرداد ماه تا 10 شهریور نشان می‌دهد قیمت خودرو در بازه 40 روزه به طور میانگین بیش از 10 درصد رشد را تجربه کرده است.

ابتدا سری به بازار پراید می‌زنیم.در شرایطی که یک‌سال از توقف تولید سواری پراید می‌گذرد مدل صفر این محصول همچنان در بازار در دسترس خریداران قرار دارد.

پراید 131 به عنوان ارزان‌ترین خودروی بازار در ابتدای مرداد ماه با قیمت 126 میلیون تومان از سوی فروشندگان عرضه شد. اما روز گذشته این محصول پیشین سایپا 139 میلیون تومان قیمت خورد.

مدل هاچ بک (بدون صندوق) این خودرو یعنی پراید 111 نیز در ابتدای مرداد امسال با قیمت 139 میلیون تومان در دسترس خریداران قرار داشت اما در پایان دهه اول شهریورماه قیمت آن با یک صعود 16 میلیون تومانی به 155 میلیون تومان رسید.پژو 206 تیپ 2 روز گذشته در بازار با قیمت 251 میلیون تومان حضور داشت.اما همین خودرو اوایل مرداد ماه که هنوز نوسانات قیمتی آن طور که باید و شاید آغاز نشده بود با پرداخت 225 میلیون تومان قابل خریداری بود. تیپ 5 این خودرو که طی مدت طی شده از سال جاری از سوی ایران خودرو تولید نشده نیز در جاده قیمت بر سرعت خود افزود. این خودرو 40 روز پیش با قیمت 275 میلیون تومان در دسترس متقاضیان قرار داشت اما روز گذشته چنانچه فردی می‌خواست این محصول پرطرفدار را از بازار خریداری کند باید حساب خود را به میزان 304 میلیون تومان شارژ می‌کرد.تیبا صندوقدار که بعد از حذف پراید از چرخه تولید تاج ارزان‌ترین خودروی کارخانه‌ای را بر سر گذاشت روز گذشته از سوی فروشندگان 148 میلیون تومان قیمت خورد. فروشندگان این خودرو در آغاز دومین ماه از فصل تابستان امسال حاضر بودند در قبال دریافت 134 میلیون تومان خودروی در اختیار خود را بفروشند. تیبا 2 (مدل هاچ بک تیبا) که مورد پسند جوانان است در بازه 40 روزه 18 میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرد. این خودرو در ابتدای مرداد ماه امسال با قیمت 142 میلیون تومان در بازار حضور داشت اما روز گذشته خریداران باید برای خرید آن 160 میلیون تومان پرداخت می‌کردند.

پژو پارس LX هم در جاده افزایش قیمت حرکت کرد. این محصول سدان پرطرفدار در نخستین روزهای مرداد 1400 با قیمت 280 میلیون تومان قابل خریداری بود اما در پایان دهه اول آخرین ماه از فصل تابستان افزایش قیمت 27 میلیون تومانی را تجربه کرد و 307 میلیون تومان قیمت خورد.