تجمیع 140 هزار خودرو ناقص در پارکینگ سایپا و ایران خودرو

به گزارش صنعت ماشین، صنعت خودرو و قطعه این روزها با چالش نقدینگی مواجه هستند، چالشی که به‌گفته آن‌ها ناشی از قیمت‌گذاری اشتباه خودروها رخ داده است. درحال‌حاضر به‌گفته مدیران صنعت خودرو؛ تیراژ تولید توسط دو خودروساز روزانه 4هزار دستگاه خودرو است. اما همچنان نبود برخی قطعات های‌تک سبب شده است تعداد خودروهای ناقص دوخودروساز به بیش‌از 130هزار دستگاه خودرو برسد. مشکلات مربوط به نبود برخی قطعات و همچنین چالش نقدینگی باعث شده است بسیاری از این روند متاثر شود. به‌گفته دبیر انجمن قطعه‌سازان، بسیاری از واحدهای کوچک قطعه‌سازی در لبه ورشکستگی حرکت می‌کنند و امکان از دست رفتن اشتغال بالایی در کشور وجود دارد. در همین زمینه با مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه‌سازان به گفت‌وگو پرداختیم.

اهم مشکلات حال‌حاضر صنایع قطعه‌سازی کشور چیست و چه تاثیری بر وضعیت صنعت خودرو گذاشته است؟
خودروسازان درحال‌حاضر روزانه 4هزار دستگاه خودرو تولید می‌کنند. اما برای تامین قطعات های‌تک و قطعات وارداتی با منشأ خارجی کماکان با مشکل مواجه هستیم. این قطعات هم در زمینه واردات با مشکل مواجه هستند و هم در زمینه تامین ارز. بنابراین کسری خودروسازان افزایش پیدا کرده و درمجموع تعداد خودروهای ناقص خودروسازان به 130 تا 140 هزار دستگاه رسیده است. این خودروها باید تکمیل و عرضه شوند. قطعه‌سازی به‌جز بخشی که مربوط به قطعات های‌تک و وابسته به واردات است، همچنان تولید را ادامه می‌دهد و ظرفیت حفظ کرده، هرچند ظرفیت سالانه ما در قطعه‌سازی بیش از 2میلیون دستگاه است اما درحال‌حاضر حدود یک‌میلیون دستگاه از این ظرفیت استفاده می‌شود.

چرا خودروسازان به‌رغم ناقص بودن قطعات اما همچنان تولید را ادامه می‌دهند؟
این جزو سوالات انجمن هم هست و جواب خودروسازان این است وقتی تیراژ تولید خودرو کاهش پیدا می‌کند، متاسفانه فضای منفی در بازار به وجود می‌آید و قیمت خودرو به‌طور کاذب افزایشی می‌شود. گرچه این خودروها فاکتور نشده‌اند و به بیرون از کارخانه عرضه نمی‌شوند، اما گزارش‌های کدال بر قیمت تاثیرگذار هستند و فضای روانی بازار را آرام می‌کند. بازار ما به‌طور کلی و به‌دلیل شرایط سیاسی- اقتصادی در تلاطم به سر می‌برد و یک بازار هیجانی است، بنابراین خودروسازان برای این‌که شرایط و جو را مثبت نگه دارند، چنین اقدامی را انجام می‌دهند. نقطه سربه‌سر تولید خودروسازان روزانه حدود 2هزار دستگاه است و تولید کمتر از این رقم در روز باعث می‌شود هزینه‌های سربار سرشکن نشود. پس با این کار هم از نظر علوم حسابداری، قیمت‌ها را کنترل کرده و هم جو بازار را آرام می‌کنند.

در مورد میزان بدهی خودروسازان صحبت‌های متفاوتی می‌شود. رقم صحیح این بدهی چقدر است؟
میزان بدهی، عددی است که مورد وثوق خودروسازان و انجمن صنفی به‌عنوان تنها نهاد مرجع آماری کشور در بحث قطعه‌سازی باشد؛ این رقم بین 36 تا 40 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

آیا پرداختی ازسوی خودروسازان انجام می‌شود؟
وضع نقدینگی به‌شدت بحرانی است؛ هر دو خودروساز داخلی در تامین و پرداخت مطالبت خودروسازان به مشکل برخورده‌اند. دلیل عمده این است که هرچه زیان انباشته ماهانه افزایش می‌یابد، اعداد کلانی از خزانه این خودروسازان خارج می‌شود که قابل‌جبران نیست. خودروسازان هرچه به سمت جلو حرکت می‌کنند، نقدینگی آن‌ها به‌رغم بالا نگه داشتن تیراژ، به سمت منفی سیر می‌کند، به‌خصوص شرکت‌های قطعه‌ساز کوچک بسیار تحت فشار هستند. شرکت‌های قطعه‌سازی بزرگ به دلیل جایگاه و سابقه‌ای که دارند، از روابط و امکانات بانکی و تامین مالی از منابع مختلف استفاده می‌کنند، اما شرکت‌های کوچک با توجه به شرایط خاص و بحران‌هایی که دارند، به‌شدت تحت فشار هستند. انجمن قصد دارد هم‌اندیشی و نشستی برای قطعه‌سازان کوچک برگزار کند تا مشکلات خود را با مدیران خودروسازی مطرح کنند و از تلاطم آن‌ها کاسته شود.

چه تعدادی قطعه‌ساز تعطیل یا ورشکست شده‌اند؟
هنوز در آمارهای رسمی تعطیلی اعلام نشده است اما این قطعه‌سازان لب تیغ حرکت می‌کنند. حدود 500 تا 600 قطعه‌ساز کوچک در کشور داریم که با گردش مالی کم کار کرده و تنها 20درصد از حجم قطعات را تامین می‌کنند. 80درصد قطعات توسط 20درصد شرکت‌های بزرگ تامین می‌شود. این در حالی است که شرکت‌های کوچک به‌رغم سهم پایین‌ از تولید اما سهم بالایی از اشتغال را در اختیار دارند که بسیار حائز اهمیت است. برخی از این شرکت‌ها جزو کارآفرینان هستند که اگر شرایط برای آن‌ها فراهم می‌شد، می‌توانستند به شرکت‌های بزرگ تبدیل شوند. باید از این شرکت‌ها حمایت شود تا به زنجیره تامین بازگردند.

آیا قطعاتی که درحال‌حاضر با کمبود آن‌ها مواجه هستیم، جزو قطعات های‌تک است؟
بیشتر قطعات های‌تک به‌ویژه الکترونیکی‌ها، با مشکل جهانی روبه‌رو هستند و چندان هم ارتباط مستقیمی با تحریم‌ها ندارد. متاسفانه تولیدکنندگان قطعات الکترونیکی در دنیا هم بسیار انگشت‌شمار و محدود هستند. قیمت‌های این قطعات در چند ماه گذشته 4 تا 5 برابر شده است که بخشی از آن‌ مربوط به شرایط کرونا بود و سفارش‌ها و تولید عقب افتاده و بازار تشنه قطعات بود. از سوی دیگر، افزایش جهانی نرخ مواد اولیه برای تولید این قطعات اتفاق افتاد و بیشترین اثر را بر این قطعات گذاشت. درحال‌حاضر تامین قطعات بردهای الکتریکی با مشکل مواجه است.

درخصوص قیمت‌گذاری‌ هم مذاکراتی انجام شده است؟
طی چند جلسه کمیسیون تشکیل شد که موارد را مطرح کردیم، اما نمایندگان مجلس به‌شدت از صنعت قطعه کشور دلگیر هستند. هیچ‌جای دنیا این طور نیست که برای قرعه‌کشی و دریافت خودرو یک سال قبل پول پرداخت بدهی و بعد از یک سال خودرویی را با تکنولوژی سه دهه قبل دریافت کنی. مشکلات کیفی کماکان در خودروها وجود دارد و امکانات خودروها قدیمی است. هرچند رشد قیمت خودرو از نرخ تورم عقب‌تر بود، اما حقیقت این است که رشد دستمزد مردم در سه سال گذشته به‌شدت پایین بوده و همین باعث شده است توان خرید مردم کاهش پیدا کند. مردم هم با شناختی که از خودروسازان دارند و با فضایی که ایجاد شده، انتظار دارند قیمت خودرو به درآمد آن‌ها نزدیک‌تر باشد. اما به دلیل مشکلاتی ازجمله قیمت‌گذاری مواد اولیه براساس نرخ جهانی، این اتفاق نمی‌افتد. تنها راهکار خروج از این وضعیت، اصلاح قیمت است. به‌هرحال این انتظار وجود دارد که با توجه به فضای خودکفایی که ایجادشده قیمت خودرو نزدیک‌تر به درآمد مردم باشد. حرف ما این است که خودروهایی که قیمت کمتری دارد، با حداقل سود قیمت‌گذاری شوند و خودروهایی که 400 میلیون تومان قیمت داشته و در بازار هم رقیب خارجی دارد، توسط خودروسازان قیمت‌گذاری شود. ضمن این‌که ما کماکان با آزادسازی واردات خودرو موافق هستیم و معتقدیم می‌تواند فشار روانی بر خودروسازان را کاهش دهد. در این دولت که بعید می‌دانم دیگر اتفاقی رخ دهد، اما امیدواریم در دولت بعدی این مشکلات رفع شود.

آیا با نماینده خاصی از سوی دولت سیزدهم صحبتی درخصوص صنعت خودرو و قطعه داشته‌اید؟