موضوع واگذاری سهام خودروسازان چگونه شفاف شد؟

 فرایند واگذاری سهام تودلی (چرخه‌ای) ایران خودرو و سایپا در هفته‌های اخیر به موضوع مورد توجه رسانه‌ها تبدیل شده است. در شرایطی که رسانه‌ها مشغول گمانه‌زنی درباره مشتریان احتمالی سهام سایپا بودند، روز یک‌شنبه اطلاعیه ۲ شرکت سایپا و ایران خودرو در سامانه کدال منتشر شد، اطلاعیه‌ای که مفاد آن از ایجاد موانعی در روند واگذاری سهام خودروسازان حکایت می‌کرد.

بر همین اساس، ولی اله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، بلافاصله در عصر دیروز، در گفت‌و‌گو با سنا موضوع را برای سهام‌داران شفاف کرد و با اشاره به مفاد اطلاعیه ۲ شرکت خودروساز، توضیح داد: «حسب اطلاع دریافتی از شرکت‌های ایران خودرو و سایپا، دبیرخانه شورای عالی هماهنگی سران قوا، در نامه‌ای بسیار محرمانه، به شرکت‌های مذکور اعلام کرده تا زمان ابلاغ مصوبات سران قوا از هرگونه واگذاری و تغییر و تحول سهام خودداری کنند.»

۳ اطلاعیه، ۳ تکذیب

انتشار اطلاعیه مدیران سایپا و ایران خودرو در سامانه کدال و اشاره آنها به نامه بسیار محرمانه دبیرخانه شورای عالی هماهنگی سران قوا، البته واکنش برانگیز شد. در نخستین واکنش سازمان خصوصی‌سازی ادعای مطرح شده از جانب ارسال کننده نامه را رد و تاکید کرد برنامه خصوصی‌سازی صنعت خودرو در دولت ادامه خواهد یافت؛ موضوعی که بعدا سید محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در گفت‌و‌گو با سنا بر آن صحه گذاشت. سید محمد اتابک در این گفت‌و‌گو و در پاسخ به خبرنگار سنا که پرسید: با توجه به اتفاقات اخیر برنامه دولت در مورد واگذاری سهام خودروسازان چیست؟، به‌صراحت تاکید کرد: دولت سهام خودروسازان را واگذار خواهد کرد. وزیر صنعت، معدن و تجارت توضیح داد: اشکال خاصی در فرایند واگذاری سهام خودروساز‌ها وجود ندارد و برنامه دولت، واگذاری است.

پیش‌تر، سازمان خصوصی‌سازی به عنوان بازوی اجرایی دولت در امر واگذاری سهام شرکت‌ها، با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «واگذاری سهام دولت در شرکت‌های «ایران‌خودرو و سایپا» در دستور کار دولت قرار دارد.» تا به این ترتیب مشخص شود نخستین ضلع از ۳ ضلع قوای سه‌گانه هم‌چنان پیگیر برنامه خروج دولت از سهام‌داری در صنعت خودرو است.

کمی بعد و در عصر روز یک‌شنبه، مرکز رسانه قوه قضاییه هم، خبر منتشر شده درباره تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، در مورد توقف هرگونه واگذاری یا تغییر و تحول در سهام ۲ شرکت خودروساز را تکذیب و اعلام کرد: «چنین موضوعی در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا مطلقا مطرح نشده و طبیعتا تصویب هم نشده است.» با انتشار این اطلاعیه مشخص شد دست‌کم قوای مجریه و قضاییه مخالفتی با واگذاری سهام خودروسازان ندارند. این در شرایطی بود که پیش از این اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به عنوان ضلع سوم قوا، بار‌ها بر ضرورت واگذاری امور به مردم و خصوصی‌سازی صنعت تاکید کرده بودند.

هم‌زمان روابط عمومی دبیرخانه شورایعالی هماهنگی اقتصادی سران قوا نیز در خصوص واگذاری سهام شرکت‌های خودروسازی ایران خودرو و سایپا، در اطلاعیه‌ای رسمی اعلام کرد: «پیرو اخبار منتشر شده درخصوص توقف واگذاری سهام شرکت‌های خودروسازی، بیانیه (شنبه ۴ خرداد ۱۴۰۴) سازمان خصوصی‌سازی در این خصوص، مورد تایید دبیرخانه شورایعالی هماهنگی اقتصادی سران قوا است.»

اقدام و عمل سازمان بورس

به‌دنبال این تحولات، ولی‌اله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، در حمایت از حفظ حقوق سهام‌داران و لزوم حفظ شفافیت بازار سهام در نامه‌ای خطاب به مدیران ۵ شرکت «سایپا، ایران خودرو، گروه سرمایه‌گذاری سایپا، شرکت سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا و گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو»، بر لزوم شفاف‌سازی موضوع واگذاری سهام خودروسازان در سامانه کدال تاکید کرد.

مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، در نامه خود نوشت: «بر اساس افشای اطلاعات با اهمیت آن شرکت در تاریخ ۱۴۰۴/۰۳/۰۴ بر روی سامانه کدال با این محتوا که دبیر شورای عالی سران قوا طی نامه خیلی محرمانه اعلام نموده است تا زمان ابلاغ مصوبات شورای عالی سران قوا از هر نوع واگذاری و تغییر و تحول در سهام شرکت‌های ایران خودرو و سایپا جلوگیری شود، نماد معاملاتی شرکت مطابق دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران به طور موقت متوقف گردید تا سهامداران و فعالان بازار پس از تأمل بر روی خبر مذکور با آگاهی کامل تصمیم گیری و اقدام نمایند.»

در ادامه این نامه آمده است؛ «به دلیل اینکه مطابق محتوای نامه هرگونه اقدام دیگر منوط به تصمیم گیری نسبت به موضوع در جلسه سران قوا و اعلام تصمیم اتخاذ شده از سوی دبیر شورای عالی سران قوا بود، نماد معاملاتی مورد بازگشایی قرار گرفت. لکن در عصر روز یک‌شنبه ۱۴۰۴/۰۳/۰۴ دو خبر از سوی خبرگزاری‌های رسمی کشور در خصوص تکذیب طرح و تصویب موضوع منتشر شد.»

در بخش دیگری از نامه مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، تاکید شد؛ «خبر اول مربوط به اطلاعیه سازمان خصوصی‌سازی در خصوص تکلیف به واگذاری سهام دولت در دو شرکت ایران خودرو و سایپا بود که متعاقبا اطلاعیه مذکور با صدور بیانیه‌ای از سوی روابط عمومی دبیرخانه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مورد تایید قرار گرفت. خبر دوم مربوط به مطرح نشدن موضوع واگذاری سهام ۲ شرکت خودروساز در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا بوده است.»

در بخش پایانی این نامه تاکید شد؛ «با توجه به توضیحات مذکور با توجه به اینکه نماد معاملاتی آن شرکت مورد بازگشایی قرار گرفته ولی اخبار منتشر شده بعد از آن بر ابهام افزوده، در نتیجه ضروری است در خصوص مستندات افشای اطلاعات با اهمیت مورخ ۱۴۰۴/۰۴/۰۴ و اخبار منتشر شده بعد از ساعت معاملاتی بازار توضیحات و برنامه‌های آن شرکت در مواجه با موضوعات مذکور را با قید فوریت برای استحضار سهامداران تشریح شود.»

شفاف‌سازی و بازگشت آرامش

پس از انتشار این نامه، شرکت‌های «شرکت‌های سایپا، ایران خودرو، گروه سرمایه‌گذاری سایپا، سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا و گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو»، در سامانه کدال اطلاعیه‌های شفاف‌سازی جداگانه‌ای صادر و تاکید کردند؛ «موضوع واگذاری سهام بر اساس بند ب ماده ۵ قانون برنامه هفتم پیشرفت و مفاد دستورالعمل حاکمیت شرکتی ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار باید انجام شود و پیگیری‌های لازم از مراجع ذی‌صلاح از جمله دبیرخانه شورای عالی هماهنگی سران قوا برای هماهنگی و رفع موانع واگذاری سهام صورت گرفته و هر گونه نتیجه حاصل شده به استحضار سهام‌داران می‌رسد.»

این گزارش حاکی است: به‌دنبال پیگیری‌های سازمان بورس و شفاف‌سازی اطلاعات شرکت‌های خودروساز و سهم‌داران عمده، بازار سهام در طول مبادلات روز دوشنبه به آرامش نسبی رسید.