صف مشتریان مدیریت سایپا

 بیش از یک ماه از واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به بخش خصوصی می‌گذرد و حالا زمزمه‌هایی مبنی بر تعمیم این ماجرا به سایپا نیز به گوش می‌رسد.

این در حالی است که بر عکس ایران ‌خودرو (با توجه به شرایط خاص این شرکت و وجود سهامدار بخش خصوصی قوی در آن) سایپا مشتریان نسبتا زیاد و متنوعی دارد.

سایپا دومین خودروساز بزرگ ایران به شمار می‌رود و در حال حاضر تنها خودروسازی محسوب می‌شود که مدیریت آن در اختیار دولت است. هرچند سیاستگذار هنوز رسما خبر از واگذاری مدیریت سایپا به بخش خصوصی نداده، با این حال با توجه به نقشه راه حاکمیت برای خودروسازی و آن‌طور که از شواهد و قرائن برمی‌آید، این شرکت نیز راه ایران‌خودرو را خواهد رفت. نقشه راه حاکمیت برای خودروسازی، واگذاری مدیریت خودروسازان به بخش خصوصی (مرحله نخست) و در ادامه و اگر مرحله اول موفقیت‌آمیز بود، واگذاری مالکیت است. در حال حاضر، مرحله نخست واگذاری درباره ایران‌خودرو اتفاق افتاده و یکی از سهامداران خصوصی، مدیریت این شرکت را در اختیار گرفته است.

حالا خیلی‌ها در انتظار اقدام عملی برای واگذاری مدیریت سایپا به بخش خصوصی هستند و این در شرایطی است که فضای واگذاری این شرکت متفاوت از ایران خودرو است. در واقع تفاوت‌های مهمی بین شرایط واگذاری مدیریت ایران خودرو به بخش خصوصی و واگذاری مدیریت سایپا به این بخش وجود دارد که به احتمال زیاد کار را سخت خواهد کرد.

یکی از تفاوت‌های مهم این است که واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به نوعی تحت رهبری وزارت اقتصاد بود، اما گویا عملیات واگذاری سایپا را قرار است وزارت صمت پیش ببرد. این مساله، واگذاری مدیریت سایپا به بخش خصوصی را دشوار خواهد کرد؛ زیرا به احتمال زیاد وزارت صمت روی مساله اهلیت خریدار سخت‌گیری زیادی به خرج خواهد داد.

مساله دیگر اینجاست که گفته می‌شود پیچیدگی سهام تودلی سایپا بیش از ایران‌خودرو است و این موضوع نیز می‌تواند کار واگذاری را سخت (سخت‌تر از ایران خودرو) کند. این نکته را هم نباید فراموش کرد دولت در سایپا تقریبا سه‌برابر ایران‌خودرو سهم دارد، بنابراین قدرت مانور بیشتری در مساله واگذاری خواهد داشت.

در کنار این مسائل اما فرق بزرگ دیگر بین «واگذاری» ایران خودرو و سایپا این است که اولی بخش خصوصی قوی و پیگیری بین سهامداران خود داشت و دارد که توانست با مساعدت حاکمیت، مدیریت بزرگ‌ترین خودروساز کشور را در اختیار گیرد؛ اما دومی از این مزیت برخوردار نیست.

با توجه به این تفاوت‌ها، واگذاری مدیریت سایپا به بخش خصوصی دیر و زود دارد؛ اما به نظر می‌رسد سوخت و سوز نخواهد داشت. تا به امروز نام‌های مرتبط و غیرمرتبطی به‌عنوان مشتریان سایپا مطرح شده است که در این بین تنها یکی از شرکت‌های خودروساز بخش خصوصی رسما تمایل خود را برای در اختیار گرفتن مدیریت دومین خودروساز بزرگ کشور اعلام کرده است. در بین مشتریان سایپا، تولیدکنندگان مواد غذایی و لوازم خانگی هم دیده می‌شوند، شرکت‌هایی که اهلیت آنها برای اداره خودروساز دوم ایران زیر سوال است.