سلطان خودروهای برقی کیست؟

 این سناریو خودروسازی آمریکا را به وحشت انداخته است. خودروسازان چینی در مکزیک فعالیت‌های وسیعی را آغاز کرده‌اند تا از قوانین تجاری آمریکای شمالی به نفع خود بهره‌برداری کنند. هدف این شرکت‌ها این است که بعد از استقرار کامل در بازار مکزیک، اقدام به صادرات غیرمستقیم تولیدات خود از مکزیک به خاک ایالات متحده کنند.

ازآنجا‌که خودروهای برقی چینی در سراسر این کشور به فروش می‌رسند و قیمت خودروهای برقی ساخت آمریکا به طور متوسط حدود ۵۵هزار دلار (تقریبا دو برابر خودروهای چینی) است، شانس رقابت برای خودروهای آمریکایی چندان مطلوب نیست. در نتیجه، احتمال تعطیلی کارخانه‌ها و به تبع آن بیکاری کارگران در مراکز صنعتی آمریکا وجود خواهد داشت. در نهایت، این‌ شرایط می‌تواند به تکرار وضعیتی ناخوشایند بینجامد؛ یعنی رقابت با شرکت‌های تحت حمایت یارانه‌های دولتی چین، که طی ربع قرن گذشته ویرانی صنایع آمریکا (از فولاد گرفته تا تجهیزات خورشیدی) را در پی داشته است. این بار، خودروهای برقی به عنوان هسته اصلی فعالیت خودروسازان آمریکایی طی دهه‌های آینده، تحت‌تاثیر رقابت منفی با محصولات چینی قرار خواهند گرفت. سناتور شروود براون اخیرا در نامه‌ای به جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، نوشت، «بارها شاهد آن بوده‌ایم که دولت چین به‌ منظور تضعیف تولیدات داخلی ما، کالاهای تحت حمایت یارانه‌های دولتی را به بازارها سرازیر کرده است.» این سیاستمدار خواهان ممنوعیت تمام‌عیار حضور خودروهای برقی چینی در آمریکا شد تا بتوان از خودروسازی ایالات متحده حفاظت کرد.

در همین حال، موسسه «اتحاد برای بخش تولید در آمریکا» هشدار داده است، عرضه خودروهای برقی چینی با قیمت پایین در بازار تحولی است که حتی می‌تواند به «انقراض» خودروسازی در آمریکا منجر شود. قرارداد تجاری که پکن به طور بالقوه می‌تواند از آن استفاده کند (توافق ایالات متحده، مکزیک و کانادا)، در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ مورد توافق قرار گرفت و در سال ۲۰۲۰ اجرایی شد. این قوانین به خودروهای چینی مونتاژ‌شده در مکزیک امکان می‌دهد بدون پرداخت عوارض گمرکی یا با پرداخت تعرفه اسمی ۲.۵درصدی وارد آمریکا شوند. این شرایط به چینی‌ها امکان می‌دهد خودروهای برقی خود را با قیمت بسیار کمتر از قیمت‌های معمول در آمریکا عرضه کنند.

گزینه‌های مقابله  

البته برای خنثی‌ کردن این تهدید، ایالات متحده گزینه‌های مختلفی در اختیار دارد. مقامات گمرک ممکن است تصمیم بگیرند خودروهای برقی چینی را که در مکزیک مونتاژ می‌شوند واجد شرایط برخورداری از معافیت‌های گمرکی در نظر نگیرند. همچنین سیاستگذاران در ایالات متحده می‌توانند با تحت ‌فشار قرار دادن مکزیک، مانع صادرات این خودروها به خاک ایالات متحده شوند. یا در حالت دیگر، دولت می‌تواند ورود خودروهای برقی چینی را به آمریکا به بهانه تهدید امنیت ملی منع کند. در این میان، هر گامی که دولت آمریکا در این زمینه بردارد، احتمالا با چالش‌های قانونی از سوی شرکت‌هایی که خواهان واردات خودروهای چینی به کشور هستند مواجه خواهد شد. تهدید پکن درست زمانی در حال ظهور است که خودروسازان آمریکایی با کاهش فروش خودروهای برقی مواجه هستند.

 قیمت‌های نسبتا بالا، به‌‌رغم مشوق‌های مالیاتی فدرال برای خریداران، فروش خودروهای برقی را در ایالات متحده تضعیف کرده است. همچنین نگرانی عمومی در مورد کمبود ایستگاه‌های شارژ، شرایط را بدتر کرده است. اما از نگاه برخی کارشناسان، هجوم خودروهای برقی چینی با قیمت فوق‌العاده پایین می‌تواند گرایش به خودروهای برقی را تسریع کند، سرمایه‌گذاری در ایستگاه‌های شارژ را سرعت بخشد و قیمت‌ها را کاهش دهد.

سلطان خودروهای برقی کیست؟

اما یک سوال مهم در این میان وجود دارد: چه کسی بر تولید و فروش خودروهای الکتریکی بدون آلایندگی مسلط است؟

طبق آمار شرکت مشاوره و تحلیل گلوبال دیتا، چین تاکنون در این زمینه پیشتاز بوده است. این کشور سهمی حدودا ۶۲درصدی از مجموع بیش از ده‌میلیون خودروی برقی تولید‌شده در سراسر جهان طی سال گذشته را در اختیار دارد. ایالات متحده با قرار داشتن در جایگاه دوم تنها ده‌درصد از سهم کل خودروهای برقی تولید‌شده در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است.   خودروسازان چینی در زمینه دستیابی به پیشرفت‌های فناوری و درعین‌‌حال کاهش هزینه‌ها، گام‌های چشمگیری برداشته‌اند. شرکت بی‌وای‌دی، سال گذشته یک خودروی برقی کوچک با نام سی‌گل را به بازار عرضه کرد که با قیمتی کمتر از ۱۲هزار دلار در چین به فروش می‌رسید‌. طراحی سبک که برای این مدل یک شگفتی مهندسی محسوب می‌شود، به این خودرو امکان می‌دهد با باتری کوچک‌تر مسافت بیشتری را طی کند.

طبق اعلام بی‌وای‌دی، این شرکت در حال بررسی ساخت یک کارخانه در مکزیک است. منتقدان تاکید می‌کنند که شرکت بی‌وای‌دی و دیگر سازندگان خودروهای برقی چینی به لطف یارانه‌های سنگین دولتی، محصولات مقرون‌‌به‌صرفه تولید می‌کنند. به گفته محققان مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، پکن در فاصله سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۱، بیش از ۱۳۰میلیارد دلار برای توسعه خودروهای برقی و سایر وسایل نقلیه سبز هزینه کرده است. بایدن ماه گذشته ادعا کرد «این رقابت نیست. این تقلب است.» در همین راستا دولت بایدن تعرفه خودروهای برقی چینی را به‌شدت افزایش داد و از ۲۷.۵درصد که در دوران ترامپ تعیین شده بود، به ۱۰۲.۵درصد رساند.

توافق‌‌نامه ایالات متحده، مکزیک و کانادا، به طور بالقوه به وسایل نقلیه مونتاژشده در مکزیک (حتی اگر توسط خودروسازان اروپایی یا آسیایی ساخته شده باشد) اجازه می‌دهد با تعرفه بسیار پایین یا حتی بدون تعرفه وارد ایالات متحده شوند. حداقل ۷۵درصد از یک خودرو و قطعات آن باید از آمریکای شمالی تامین شود و حداقل ۴۰درصد آن باید از نقاطی باشد که کارگران دست‌کم ۱۶ دلار در ساعت درآمد دارند. این الزامات کار را برای سازندگان چینی خودروهای برقی مانند بی‌وای‌دی، برای اینکه واجد شرایط معافیت از پرداخت عوارض شناخته شوند، دشوار می‌کند.

خودروهای برقی و امنیت ملی آمریکا

دیوید گانتز، وکیل تجاری و عضو موسسه بیکر برای سیاست عمومی دانشگاه رایس، معتقد است دولت آمریکا می‌تواند با استفاده از یک یا چند مکانیسم تجاری و امنیت ملی، تهدید ناشی از هجوم خودروهای چینی را مهار کند. به گفته او، «موثرترین و سریع‌ترین» راه برای جلوگیری از ورود خودروهای برقی چینی، وضع ممنوعیت به دلایل امنیت ملی است. خودروهای الکتریکی امروزی مملو از دوربین‌ها، حسگرها و سایر ابزارهای فناورانه هستند که می‌توانند تصاویری را از محیط اطراف خودرو و اطلاعات شخصی حساس رانندگان جمع‌آوری کنند.

به عقیده گانتز، ترس و نگرانی ایالات متحده در مورد استفاده احتمالی از وسایل نقلیه متصل به اینترنت برای جاسوسی از تاسیسات نظامی یا نیروگاه‌ها غیرمنطقی نیست.بایدن هشدار داده که خودروهای برقی از راه دور قابل‌هدایت هستند. در ماه فوریه، او به وزارت بازرگانی خود دستور داد این فناوری را در «خودروهای هوشمند» چینی بررسی کند. این اقدام می‌تواند مقدمه‌ای برای مسدود کردن مسیر ورود خودروهای برقی چینی به دلایل امنیت ملی محسوب شود.