رانندگان کامیون ها همچنان چشم انتظار کامیون های نو

 26 آذر، روز ملی حمل و نقل ایران است. تعیین این روز به این مناسبت در سال 1376 به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاه‌سازی جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل و نقل در اقتصاد ایران، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور صورت گرفت.

در تاریخ تحولات صنعت حمل و نقل در کشور، روز‌های سرنوشت سازی بوده اند که نقشی تعیین کننده در انسجام شبکه حمل و نقل داشته اند و 26 آذرماه سال 1361، از شمار چنین روز‌هایی است. در این روز و در بحبوحه جنگ تحمیلی، حدود یکصد کشتی حامل کالا در بنادر جنوبی کشور، در انتظار تخلیه بار بود و بروز بحران ناشی از اتمام ذخیره کالا‌های اساسی در کشور، تهدید کشتی‌های منتظر از سوی عراق و نیز شمول بیمه‌های جنگی، نگرانی‌هایی را برای مسئولان فراهم آورده بود. در همین روزها، رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی رحمه الله در پیامی تاریخی، کامیونداران کشور را به مشارکت در تخلیه هر چه سریع‌تر کشتی‌ها فراخواندند.

به دنبال فرمان تاریخی حضرت امام خمینی رحمه الله مبنی بر تخلیه کشتی‌های منتظر در بندر‌های جنوبی کشور، ایران زمین شاهد بسیج عمومی کامیون داران شد و صحنه‌های کم نظیری از فداکاری، ایثار و تلاش شبانه روزی به ثبت رسید و این روز را در تاریخ کشور در یاد‌ها ماندگار ساخت. پانزده سال پس از زمان صدور فرمان حضرت امام رحمه الله، به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و در جهت آگاهی اقشار مختلف مردم از نقش و جایگاه والای شبکه گسترده حمل و نقل کشوری، در سال 1376 از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور، 26 آذر به عنوان «روز حمل و نقل» شناخته شد.

براساس این گزارش  بخش حمل‌ونقل جاده‌ای به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های اقتصاد حمل‌ونقلی کشور به شمار می‌رود، به طوری که حدود 90 درصد از جابه‌جایی‌های کالا و بار از طریق این بخش انجام می‌شود و در صورتی که مشکلی برای این حوزه رخ دهد، حوزه حمل‌ونقل کشوری از پای می‌افتد بنابراین توجه به این حوزه و نوسازی ناوگان‌های جاده‌ای باید به عنوان یکی از اصلی‌ترین اهداف وزارت راه و شهرسازی به شمار رود.

متأسفانه در طول یکی، دو سال گذشته حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای با مشکلاتی از جمله فرسودگی ناوگان حمل ونقلی روبرو شده که همین امر خود باعث شده که رانندگان این بخش با مشکلاتی از جمله کمبود قطعات لوازم یدکی ، لاستیک و سوخت روبرو هستند که در این زمینه باید همکاری لازم از سوی دستگاه های مختلف از جمله وزارت صمت، وزارت راه وشهرسازی انجام شود. متأسفانه بسیاری از کامیون‌داران در طول سال‌های گذشته علی‌رغم افزایش هزینه‌های کامیون‌ها از جمله لاستیک و قطعات یدکی اقدام به جابه‌جایی کالا و بار از شهر‌های مختلف می‌کردند، به دلیل ایجاد دلالی‌های بسیار زیادی که در این حوزه وجود داشت، نه‌تنها کرایه‌هایشان افزایش نیافته بود، بلکه با مشکلات بسیار زیادی از جمله کمبود لاستیک و کمبود بار مواجه شده بودند.

براساس این گزارش در راستای کاهش مشکلات کامیون داران در کشور تا به امروز سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای کشور اقدامات وبرنامه های زیادی را در دستور کار خود قرار داده اند که یکی از این اقدامات واردات کامیون های کارکرده و همچنین تخصیص سوخت و لاستیک براساس پیمایش بوده است که در در این زمینه داریوش امانی رئیس سازمان راهداری وحمل ونقل جاده ای پیش از این اعلام کرده بود:  از زمانی که موضوع نوسازی از محل واردات کامیون‌های دست دوم را به بخش خصوصی واگذار کردیم، این روند با موفقیت پیگیری شد و در حال حاضر واردات 26 تا 27 هزار ناوگان به روز ثبت سفارش شده است؛ از این تعداد، 17 هزار دستگاه وارد گمرک شده، 10 هزار و 700 دستگاه ترخیص شده و 4560 دستگاه کامیون نیز پلاک گذاری و شماره گذاری شده‌اند و مابقی هم منتظر شماره گذاری هستند.

به گفته امانی رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، واردات کامیون های دست دوم اروپایی 5 آیتم اصلی شامل تأمین ارز از محل خارجی، ارائه گواهی استاندارد، ارائه گواهی خدمات پس از فروش، ارائه گواهی اسقاط و ارائه تأییدیه محیط زیست دارد که باید همه آنها ارائه شود.

در همین رابطه هم فیروز خدایی  رئیس هئیت مدیره کانون رانندگان کالای کشور به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: متاسفانه پیش از این قول و وعده و عید های بسیار زیادی در خصوص حمایت از رانندگان و کامیون داران داده بودند اما متاسفانه تا به امروز تعداد کمی از این قول و وعده و عیدها به مرحله اجرایی و عملیاتی شدن رسیده است به طوری که یکی از این وعدها در خصوص اصلاح نرخ تن کیلومتر بوده است که از سال 97 با اصلاح این موضوع قرار بود نرخ های تن کیلومتر اصلاح شود اما هنوز بعد از گذشت چندین سال اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
به گفته وی، از سال 97  مقرر شده بود جلسات پایش در حوزه  مشکلات کامیون داران و رانندگان هر ماه برگزار شود اما در دو سال گذشته  هیچ جلسه ای با هیچ یک از مدیران در این بخش برگزار نشده و مقرر شده بود این جلسات با حضور ارگان های دخیل و موثر در صنعت و معدن و وزارت راه وشهرسازی و نهادهای امنیتی برگزار شود اما متاسفانه این جلسات به صورت کامل تعطیل شده و کمیته راهبری در سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای برگزار نشده است.

او تاکید کرد:  به طور قطع کشور نیاز به واردات و نوسازی کامیون‌ها دارد اما به دلیل عوارض گمرکی بالا برخی توان ترخیص کشنده‌های خود را ندارند و منطقی به نظر نمی‌رسد کامیون 50 سال کارکرد در جاده‌ها باشد اما کشنده 3 سال کار کرد در گمرک رو به فرسودگی پیش‌رود.

رئیس هیئت مدیره کانون سراسری کامیون داران ایران در ادامه تاکید کرد: برخی از کامیون‌داران توانایی نوسازی ناوگان خود را ندارد بهتر است دولت برخی معافیت‌ها را در نظر گیرد تا کشنده‌های کشور در راستای نوسازی جهش پیدا کند البته خودروهای فرسوده میزان آلایندگی که ایجاد می‌کنند برای محیط زیست پیرامون بسیار مضر است، همچنین ناوگان حمل و نقل کشور آسیب می‌زنند و با افزایش سن این خودروها هزینه تعمیرات و نگهداری سرسام‌آوری را برای رانندگان ایجاد می‌کند و به طور کلی سراسر زیان و ضرر را برای راننده و ترانزیت کشور دارند.

وی گفت: واردات کشنده‌ها باید صورت گیرد اما باید هدفدار باشد و در گذشته واردات کشنده‌ها به عهده وزارت راه و شهرسازی بود اما هم‌اکنون بخشی از مجوزهای واردات کشنده‌ها برعهده وزارت صمت است و طی چند سال‌گذشته افرادی بدون ثبت سفارش تعدادی کشنده را دپو کردند و برخی از رانندگان به امید ترخیص پولاهایشان را به واسطه‌ها دادند اما کامیون‌ها ترخیص نشد و موجب ناراحتی و اعتراض رانندگان کشور شد. کشور باید برای واردات ماشین سنگین به روش اصولی اقدام کند و واردات ماشین‌های سنگین و باری نیاز اساسی کشور خواهد بود زیرا همه کشورها برای انتقال کالا و محموله‌های مورد نیاز به این کشنده‌ها دارند.

وی تصریح کرد:  40 هزار دستگاه تا به امروز کامیون وارد کرده اند که از این تعداد تنها 25 هزار دستگاه پلاک شده  و مابقی هم در طرح جدید متوقف شده اند این در حالی است که تعداد کل ناوگان کامیونی در کشور تا به امروز تنها 430 هزار دستگاه است  که با همین تعداد تنها 50 میلیون تن بار جابه جا می شود که به عبارتی می شود میانگین 73 هزار دستگاه در روز بار جابه جا می کنند.

حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور به شمار می‌رود به طوری که طبق آمار‌ی که جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای به باشگاه خبرنگاران اعلام کرده است  میزان حجم ترانزیت کالا در جاده های توسط ناوگان حمل ونقل جاده ای طی 8 ماه گذشته 8 ونیم میلیون تن بوده که پیش بینی می شود این میزان ترانزیت تا پایان سال به 12 میلیون تن برسد.

به گفته مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری،  در حال حاضر حجم ترددها در مرزهای کشور  به ماهیانه 120 هزار دستگاه  رسیده که‌ در تاریخ پایانه های مرزی بی سابقه است و همین امر باعث شده که حجم تردد ها  به شدت افزایش یافته است

بنابراین باتوجه به این میزان از جابه جایی کالا در جاده های کشور  دولت باید اقدامات گسترده‌ای را جهت نوسازی ناوگان‌های جاده‌ای در دستور کار خود قرار دهد چراکه به گفته بسیاری از مسئولان این بخش، میزان فرسودگی ناوگان حوزه جاده‌ای تشدید شده و همین موضوع در آینده نزدیک برای حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای دردسرساز خواهد شد. امیدواریم دولت هرچه سریع‌تر با اجرایی کردن طرح کلید به کلید و بریدن پای دلالان بتواند حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای و رانندگان را بهتر از گذشته حمایت کند.