مانع بزرگ واردات خودروهای کارکرده

 انتظار برای اعلام و ابلاغ آیین نامه واردات خودروهای کارکرده در شرایطی طولانی شده و مهلت یک‌ماهه آن نیز به سر آمده است که وزیر صنعت، معدن و تجارت تلویحا دلیل این تاخیر را اعلام کرده است. عباس علی‌آبادی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده اعلام و ابلاغ نمی‌شود، گفته که «در مورد واردات خودروی کارکرده، نگرانی‌‌هایی برای تخصیص ارز وجود دارد».

این گفته وزیر صمت نشان می‌دهد گره اصلی و رسمی واردات خودروهای کارکرده، نگرانی سیاستگذار بابت تامین ارز موردنیاز برای وارد کردن خودروهای خارجی دست‌دوم است. البته وزیر صمت این را هم گفته که «این موضوع رفع خواهد شد». وی با بیان اینکه ممکن است واردات خودروهای کارکرده سبب افزایش مطالبات ارزی شود، گفته که «باید از ارز‌های با منشأ خارجی برای واردات دست‌دوم‌ها استفاده کرد و بانک مرکزی در حال بررسی موضوع است». واردات خودروهای کارکرده چند ماه پیش و در قالب الحاقیه طرح ساماندهی صنعت خودرو به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و شورای نگهبان نیز آن را تایید کرد. پس از طی شدن این مسیر، دولت یک ماه وقت داشت تا آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده را اعلام و ابلاغ کند. با‌این‌حال و با وجود به سر آمدن این مهلت و گذشت چند ماه از تصویب واردات کارکرده‌ها، هنوز خبری از آیین‌نامه مربوطه نیست.

گمانه‌زنی‌های مختلفی در مورد علت تاخیر در اعلام و ابلاغ آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده وجود داشت که اصلی‌ترین آنها «چالش ارزی» بود. در واقع این تصور وجود داشت و دارد که سیاستگذار هنوز بر سر مساله تامین ارز واردات خودروهای کارکرده به نتیجه نرسیده و به همین دلیل آیین‌نامه مربوطه نهایی نشده است. حالا اظهارات وزیر صمت این گمانه‌زنی را تایید می‌کند، زیرا وی نیز از وجود چالش ارزی در مسیر واردات خودروهای کارکرده صحبت به میان آورده است. در حال حاضر واردات خودروهای صفرکیلومتر نیز با همین چالش مواجه است،

به نحوی که گویا تعداد کل واردات خودرو چیزی حدود ۱۱هزار دستگاه است (طبق روایت وزیر اقتصاد). این در حالی است که ۳۰هزار نفر به عنوان ثبت‌نام‌کنندگان نهایی خودروهای وارداتی به تایید رسیده‌اند و چشم‌انتظار دریافت خودروی خود هستند. بنابراین کل ماجرای واردات خودرو - چه نو و چه کارکرده - درگیر چالش ارزی است و به هیمن دلیل، اولی بسیار کند پیش می‌رود و دومی نیز فعلا وارد فاز اجرا نشده و در مرحله آیین‌نامه متوقف شده است. اما نکته دیگری که در اظهارات وزیر صمت به چشم می‌آید، راهکار احتمالا نهایی سیاستگذار برای تامین ارز واردات خودروهای کارکرده است. علی‌آبادی می‌گوید: «باید از ارز‌های با منشأ خارجی برای واردات دست‌دوم‌ها استفاده کرد و بانک مرکزی در حال بررسی موضوع است». موضوع استفاده از این نوع ارز برای واردات خودرو پیش‌تر نیز مطرح بود و فعالان عرصه واردات تلاش زیادی کردند تا مجوز استفاده از ارز با منشأ خارجی را (برای واردات خودروهای نو) بگیرند.

با‌این‌حال به درِ بسته بانک مرکزی خوردند و این موضوع تقریبا منتفی شد. حالا اما ظاهرا بانک مرکزی با توجه به چالش ارزی، به استفاده از ارز با منشأ خارجی برای واردات خودروهای کارکرده (و شاید حتی خودروهای نو) فکر می‌کند. به اعتقاد برخی کارشناسان و فعالان عرصه واردات، موافقت بانک مرکزی با استفاده از ارز با منشأ خارجی برای وارد کردن خودرو، سبب می‌شود ورود خودرو به کشور - هم نو و هم کارکرده - رونق بگیرد. با‌این‌حال بانک مرکزی نیز دغدغه‌های خاص خود را در این ماجرا دارد و باید منتظر ماند و دید آیا می‌تواند راهکاری مطمئن برای استفاده از ارز با منشأ خارجی بابت واردات خودرو پیدا کند یا در نهایت با آن مخالفت خواهد کرد.