حاشیه‌های نخستین خودروی برقی ایرانی

به گزارش صنعت ماشین، قیمت پراید از ۱۷۰ میلیون تومان هم عبور کرده است. ممکن است در ادامه چه اتفاقاتی برای قیمت خودرو رخ دهد؟ علت این گرانی چیست و آینده قیمت خودرو در ایران چطور پیش‌بینی می‌شود؟

همزمان با این گرانی، تصمیمات جدید خودرویی در راه است. عرضه خودرو در بورس تصمیم مهم اخیر اعلامی است. آیا این تصمیم به کاهش قیمت خودرو منجر می‌شود؟ رئیس سازمان بورس از رشد منطقی برخی خودروها سخن گفته که احتمالا پس از عرضه در بورس رخ خواهد داد.

آزادسازی واردات خودرو هم تصمیم دیگری است که فعلا اجرایی شدن آن به تعویق خواهد افتاد؟ آیا ممکن است روزی این تصمیم اجرایی شود؟

حضور یوز در خیابان‌های تهران

در همین حال، هفته گذشته شهروندان تهرانی شاهد حضور نسل جدید خودرو در خیابان‌های شهر بودند. یوز نام اولین خودرو برقی تولید شده در ایران است که احتمالا در بازار هم عرضه شود.

آیا این به معنای آغاز تحولات جدید در صنعت خودرو است و می‌توان منتظر ورود خودروهای هیبریدی جدید، خودروهای خودران یا حتی خودروهای پرنده در تهران بود؟

بازار خودرو در حال حاضر حاشیه‌های مهمی دارد. از افزایش قیمت خودرو گرفته تا ورود خودرو نسل جدید یعنی خودرو برقی به بازار. اما آیا ممکن است روزی خودروهای خودران یا خودرو پرنده هم در ایران تردد داشته باشد؟

چرا پراید گران می‌شود؟

جعفری، کارشناس صنعت خودرو در ابتدای این لایو ایستاگرامی در مورد دلایل افزایش قیمت خودرو گفت: قیمت خودرویی مانند پراید روی کاغذ به ۱۶۸ میلیون تومان رسیده اما در بازار رکودی مهم این است که آیا به چنین قیمتی معامله می‌شود یا خیر.

او افزود: افراد این قیمت‌ها را در آگهی‌ها درج می‌کنند که کاذب است. در این شرایط، فروشنده واقعی ضرر می‌کند؛ چرا که قدرت چانه‌زنی با خریدار است و فروشنده ناچار می‌شود به قیمت‌های دلخواه خریدار راضی شود.

ارسال سیگنال‌های سردرگم‌کننده به بازار

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: مردم منتظر نتایج برنامه‌های برای واردات خودرو و تصمیمات وزارت صمت در زمینه تولید خودرو هستند. در این شرایط بازار راکد است و به راحتی از رکود خارج نمی‌شود.

به گفته جعفری اکنون در بازار معامله‌ای انجام نمی‌شود؛ در نتیجه برخی تلاش می‌کنند با درج قیمت‌های عجیب، به مردم انگیزه خرید و فروش دهند و بازار را از رکود خارج کنند.

وعده‌های وزیر صمت عملی نیست

جعفری با اشاره به وعده‌های وزیر صمت در مورد افزایش تولید و کاهش قیمت گفت: این وعده‌ها عملی نیست و نشانه‌هایی مبنی بر تحقق آنها وجود ندارد. اما به هر حال در کورد بازار تاثیرگذار است.

چالش جدی در سمت عرضه

او ادامه داد: در عین حال، اکنون بیشتر از چرخه تولید، سمت عرضه مشکل دارد. پارکینگ‌های خودروسازان مملو از خودرو است اما آنها به دلیل انحصارطلبی و فعالیت در فضای بی‌رقیب، به دنبال عرضه درست محصولات خود نیستند.

خودرو به بورس نمی‌رود

این کارشناس افزود: تا زمانی که بازار دست خودروساز باشد، احتمال اینکه خودرو در بورس عرضه شود، بسیار ضعیف است. زمانی امکان عرضه هر کالایی در بورس وجود دارد که تنوع محصولی زیادی نداشته باشد. اکنون ۲۰۶ پنج تیپ با رنگ‌های مختلف دارد، چگونه می‌توان آن را در بورس وارد کرد؟

او به وعده‌هایی چون عرضه خودرو در بورس اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل افزایش کاذب قیمت‌ خودرو، گفتگوهای مختلف مسئولان و نمایندگان است.

جعفری افزود: امیدواری بودیم مشکل واردات خودرو در این دولت حل شود اما در ماه‌های گذشته فقط اخبار ضد و نقیض در این مورد منتشر شده که بر رکود بازار دامن زده است.

خودروی برقی می‌تواند باعث تحول شود؟

بخش بعدی لایو، به حاشیه‌های تردد نخستین خودروی برقی تولید داخل خیابان‌های تهران اختصاص داشت. این خودرو، که «یوز» نام دارد و قیمت تخمینی ۶۰۰ میلیون تومانی آن بحث‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است. کاربران فضای مجازی گمانه‌هایی را نیز در مورد کپی بودن آن مطرح کرده‌اند.

جعفری در این مورد گفت: صرف نطر از قیمت احتمالی ۶۰۰ میلیون تومانی این خودرو، یوز نمی‌تواند صد در صد ایرانی باشد؛ چرا که باتری خودروهای برقی، فناوری پیچیده‌ای دارد و در دنیا تنها چند شرکت آن را تولید می‌کنند.

نبود زیرساخت گسترش خودرو برقی

این کارشناس در ادامه گفت: خودرو برقی به زیرساخت نیاز دارد و به راحتی نمی‌توان استفاده از آن را گسترش داد. حتی سایپا نیز زمانی در نمایشگاه خودرو از مدل برقی ساینا رونمایی کرد اما اتفاقی رخ نداد.

جعفری تاکید کرد: باید در شهرها و جاده‌های کشورد زیرساخت شارژ خودروی برقی وجود داشته باشد تا استفاده از آن عمومیت یابد. نمی‌توان از مردم انتظار داشت که این خودرو را با برق ساختمان شارژ کنند.

او افزود: صرف تولید خودروی برقی، حتی به صورت کپی اقدام خوبی است. اکنون در اروپا اجاره خودروهای برقی ساخت شرکت‌هایی چون رنو، رواج دارد و در نقاط مختلف شهر، پلاگین برق برای شارژ آنها در دسترس است. بسیار هم خودروهای کاربردی‌ای هستند.

این کارشناس خودرو ادامه داد: مشکل اینجاست که در ایران زیرساخت لازم برای چنین استفاده‌ای وجود ندارد. بازار تشنه ورود اینگونه خودروهاست اما بدون امکانات لازم، تولید گسترده خودروهای برقی توهم است.

چالش خودروهای هیبریدی

جعفری در مورد چالش خودروهای هیبریدی در بازار ایران نیز گفت: این خودرو از دو موتور الکترونیکی و بنزینی برخوردارند. در سرعت‌های پایین، خودرو با موتور الکترونیکی کار می‌کند و در سرعت‌های بالاتر، موتور بنزینی کاربرد دارد. در این میان، موتور بنزینی به شارژ موتور الکترونیکی کمک می‌کند.

او افزود: عمر باتری‌های خودروهای هیبریدی حدود هفت سال است. در دنیا موتور خودرو در این مدت گارانتی دارد اما در ایران، به دلیل نبود نمایندگی چنین امکانی در دسترس نیست و اگر باتری نیاز به تعویض داشته باشد، تامین آن هزینه بسیار زیادی را روی دست صاحب خودرو می‌گذارد.

خودروهای خودران و پرنده رویاست

این کارشناس با اشاره به وجود مباحثی در مورد خودروهای خودران و پرنده در دنیا گفت: سال‌هاست که خودروهای برقی در کشورهای مختلف استفاده می‌شوند و حالا مباحثی جدیدی مطرح شده اما ایران از این تحولات عقب مانده است.

خودرو گران می‌شود؟

بخش بعدی لایو به آینده قیمت خودرو اختصاص داشت.

جعفری در این مورد گفت: قیمت خودرو متاثر از تقاضای بازار است. زمانی که تقاضا زیاد باشد، قیمت‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند و هر گاه تقاضا کم باشد، قیمت‌ها کاهش می‌یابد.

او افزود: اکنون بازار راکد است و فروشنده‌ها در برابر کاهش بیشتر قیمت‌ها مقاومت می‌کنند. من در کل، خرید خودروی کارکرده وارداتی را به خرید خودروی صفر داخلی ترجیح می‌دهم.

این کارشناس گفت: عمده خودروهای داخلی زیر ۵۰۰ میلیون تومان در ایران فاقد گیربکس اتوماتیک هستند در حالی که در بازار برای این نوع خودرو تقاضای زیادی وجود دارد. خودروهای چینی مجهز به گیربکس اتومانیک نیز کیفیت خوبی ندارند.

آیا یوز ۶۰۰ میلیون تومان می‌ارزد؟

در ادامه لایو تجارت‌نیوز، علی خسروانی، فعال بازار خودرو به گفتگو پیوست. در روزهای اخیر، توئیت حمایتی او به عنوان نخستین خریدار «یوز»، توجه کاربران توئیتر را به خود جلب کرده بود.

خسروانی در مورد انگیزه خود از خرید این خودروی برقی گفت: دلیل من برای خرید یوز این بود که در حوزه کاری‌ام پدیده نوظهوری وارد شده است و باید آن را می‌شناختم. قیمت آن برای من اهمیت نداشت. یوز را ارزان نخریدم اما قیمت آن را اعلام نمی‌کنم. به اعتقاد من ۶۰۰ میلیون تومان هم می‌ارزد.

کیفیت یوز قابل قبول است

این فعال بازار خودرو ادامه داد: یوز بسیار ماشین خوبی است و به نظر من در مقایسه با نمونه‌های خارجی می‌تواند قابل قبول باشد. کیفیت دشبورد، شتاب و طراحی اتاق آن نیز مناسب است.

خسروانی گفت: در دنیا نیز این نوع خودروها ارزان نیستند و تکنولوژی آنها پیچیده است. قیمت آنها بین ۱۵ تا ۲۵ هزار دلار نوسان دارد. در بسیاری موارد هم این قیمت بدون باتری محاسبه می‌شود و خریدار باید باتری را اجاره کند.

او تاکید کرد: قرار نیست مصرف عمومی داشته باشد و شرکت ایرانی می‌خواهد ۱۰۰ عدد از این خودرو را تولید کند. تا کنون دو میلیون دلار نیز سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

خسروانی ادامه داد: مردم از انحصارها و قیمت‌های بالا در بازار خودرو ناراحت و عصبانی هستند و دلیل مقایسه‌ها و انتقادها در مورد یوز نیز همین است اما این مشکلات باید جای دیگری حل شوند.

او افزود: چند جوان علاقه‌مند شرکتی را با عنوان «پاراکس موتور»، تاسیس و این خودرو را تولید کرده‌اند.

آیا یوز ایرانی است؟

این فعال بازار خودرو در پاسخ به انتقادات در مورد کپی بودن یوز گفت: سازندگان این خودرو از پلتفرم اپن سورس یا منبع باز کمپانی رنو استفاده کرده‌اند و این به معنای کپی کردن نیست. شرکت رنو اجازه استفاده از آن را داده است ولی ساخت برخی قطعات دیگر در داخل ایران انجام شده است.

خسروانی گفت: باتری یوز ایرانی نیست و تا ۲۰ سال دیگر هم امکان ساخت باطری خودروهای برقی در داخل کشور وجود دارد. در کل تنها سه یا چهار کشور در دنیا تولیدکننده باتری این خودروها هستند. اما خودرو فقط موتور و گیربکس نیست و قطعات دیگر در ایران ساخته شده است.

او افزود: نباید یوز را «خودروی ملی» نامید اما این خودرو «تولید داخلی» است. هر چند قرار نیست صفر از صد آن در داخل کشور تولید شود. بسیاری از شرکت‌های بزرگ در کشورهای صاحت صنعت نیز همه قطعات یک خودرو را تولید نمی‌کنند و برخی را به شرکت‌هایی در کشورهای دیگر سفارش می‌دهند.

خودروی برقی مصرف خاص دارد

او با اشاره به اینکه خودروی برقی در هیچ جای دنیا مصرف عمومی ندارد، در پاسخ به جعفری که گفت در اروپا آنها را اجاره می‌دهند، گفت: اینجا هم می‌تواند در آینده به آن مرحله برسد اما قبل از آن برای مصارف خاص، قابل استفاده است. برای مثال یک فرد شاغل در بازار می‌تواند برای رفتن در محدوده طرح، به جای موتور از یوز استفاده کند.

شرکت سازنده ادعای صددرصد ایرانی بودن را ندارد

در ادامه لایو جعفری، کارشناس صنعت خودرو گفت: قیمت ماشین‌های برقی در دنیا، ۲۵ درصد از نمونه بنزینی آن بالاتر است. به همین دلیل دولت‌ها به آنها سوبسید می‌دهند. پس مساله قیمت بالای یوز مطرح نیست. در مورد این خودرو، اتفاق بدی که رخ داد این بود که همه از ۱۰۰ درصد ایرانی بودن سخن می‌گفتند که اشتباه بود.

چشم‌انداز خودروهای برقی در ایران

در ادامه لایو، خسروانی در مورد آینده خودروهای برقی در ایران توضیح داد: اکنون چشم‌انداز عرضه گسترده خودروهای برقی در دنیا وجود دارد. ایران نیز احتمالا دیرتر به همین سمت می‌رود؛ چرا که همیشه در پذیرش پدیده‌های جدید در کشور ما مقاومت وجود دارد.

او افزود: اروپا برنامه‌ریزی کرده است که تا سال ۲۰۳۵ همه تولیدات را برقی کند. زمان می‌برد که استفاده از چنین خودروهایی عمومی شود و اکثریت مردم از آن استفاده کند.

این فعال بازار خودرو گفت: «یوز»، گام خوبی برای حرکت به این سمت است. قرار نبوده سازندگان آن حتما از صفر آغاز کنند و به درستی از یک اوپن سرس بهره گرفتند. نباید همیشه کارها را از اختراع چرخ آغاز کرد، کپی از دنیا بعضی مواقع بد نیست.

خسروانی افزود: همین امروز هم تقاضا برای خرید آن حتی به همان قیمت ۶۰۰ میلیون تومان وجود دارد.

زیر ساخت خاصی نمی‌خواهد

خسروانی در ادامه گفت: استفاده از خودروهای برقی همچون یوز زیرساخت خاصی لازم ندارد؛ چرا که به راحتی و تنها با یک سیم رابط شارژ می‌شوند. یوز با سه و نیم ساعت شارژ، ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر راه می‌رود.

این فعال بازار خودرو افزود: یک شرکت خصوصی بدون رانت و انحصار یوز را ساخته‌اند و باید به تلاش این جوانان افتخار کرد. البته باید محصول خود را گسترش دهند و آپشن‌های جدید به آن اضافه کنند.

آینده بازار خودرو

خسروانی، در بخش بعدی لایو تجارت‌نیوز، در مورد آینده بازار خودرو گفت: شرایط به راحتی، قابل پیش‌بینی نیست. بخشنامه‌ها و تصمیمات ناگهانی روی بازارهای مختلف تاثیر می‌گذارد. بازار خودرو نیز از تعاملات کشور با دنیا و برجام، نرخ ارز و تصمیمات داخلی تاثیر می‌گیرد.

تاثیر مذاکرات و نرخ دلار بر قیمت خودرو

خسروانی گفت: همچنین در صورت جدی شدن برجام، می‌توان منتظر کاهش قیمت خودرو بود. البته نرخ دلار احتمالا کاهش چشمگیری را  تجربه نمی‌کند. یکی از مولفه‌های قیمت ماشین، نرخ ارز است. اما در صورتی که برجام به نتیجه برسد دلالی در امور بازرگانی کاهش می‌یابد و این موضوع می‌تواند قیمت خودرو را کاهش دهد. اکنون یک حباب قیمتی میان قیمت خودرو و هزینه واردات آن با آنچه که در بازار عرضه می‌شود وجود دارد؛ با مدیریت صحیح می‌توان این حباب را کاهش داد.

بازار راکد است

جعفری، کارشناس صنعت خودرو نیز گفت: حتی در صورت واردات خودرو یا به نتیجه رسیدن برجام، امکان کاهش مثلا ۸۰ درصدی قیمت خودرو وجود ندارد. اما به هر حال کاهش قیمت اتفاق می‌افتد. در این صورت، تعادل میان عرضه و تقاضا رخ می‌دهد و از دلالی کاسته می‌شود.

به گفته او، امکان کاهش حدود ۵۰ درصدی قیمت بعضی خودروها در صورت آزادسازی واردات وجود دارد اما اگر شرایط به همین شکل ادامه یابد، احتمال افزایش قیمت خودرو دور از ذهن نیست.

با افزایش تولید نمی‌توان بازار را کنترل کرد

خسروانی، فعال بازار خودرو نیز در ادامه در مورد وعده وزیر صنعت برای افزایش تولید گفت: در صورت تداوم تحریم، امکان افزایش تولید وجود ندارد؛ چرا که تامین قطعات ممکن نیست.

او افزود: وزیر صنعت، تیراژمحور صحبت می‌کند اما بازار را نمی‌توان اینگونه کنترل کرد. کیفیت خودروهای موجود در بازار و ذائقه‌های متقاضیان را باید در نظر گرفت. نمی‌توان خودروهای کیفیت پایین را با تیراژ بالا تولید کرد و انتظار داشت خودرو ارزان شود.

آیا وقت خرید خودرو است؟

او در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا اکنون وقت مناسبی برای خرید خودروی خارجی است، نگاه سرمایه‌ای به این محصول را اشتباه دانست و افزود: اتومبیل، کالایی مصرفی است و افراد فقط با هدف استفاده باید آن را خریداری کنند.

به گفته خسروانی، در مقطع زمانی کنونی نیز افرادی که واقعا به خودرو نیاز دارند، باید اقدام به خرید کنند.

ماجرای قرعه‌کشی‌های خودرو

خسروانی، در بخش پایانی لایو در مورد برخی از طرح‌های قرعه‌کشی‌ خودرو گفت: تعدادی از شرکت‌ها با تبلیغات بسیار، بازار را تشنه می‌کنند و بعد قیمتی را مشخص می‌کنند که تحت نظارت تعیین شده است.

به گفته او، شرکت‌ها در ادامه قرعه‌کشی را برگزار می‌کنند و تعداد کمی از محصول در اختیار برندگان قرار می‌گیرد. در نتیجه کسانی که نتوانستند برنده شوند و خواهان آن خودرو هستند، محصول را از بازار آزاد خریداری می‌کنند. در نتیجه قیمت‌ها بالا می‌رود.