تأثیر ایران خودرو بر صنعت، هوای پاک و اقتصاد با موتور ملی

بر اساس تعریف ویکی پدیا وارونگی دما ( هوا) زمانی رخ می‌دهد که لایه‌هایی از هوای گرم، بالای هوای سرد مجاورت کره زمین قرار می‌گیرد. درچنین شرایطی پایداری هوا ایجاد می‌شود و به جای آنکه با افزایش ارتفاع کاهش دما داشته باشیم تا چند صد متر از سطح زمین با افزایش ارتفاع افزایش دما خواهیم داشت. وارونگی دما نیز به طرق گوناگون ایجاد می‌شود که چهار نوع وارونگی دما عبارتند از: وارونگی دمای تشعشعی، وارونگی توربولانسی، وارونگی فرونشینی و وارونگی جبهه‌ای. وارونگی که بیشتر باعث آلودگی مناطق کشور می‌شود نیز وارونگی تشعشعی است.

طی سال‌های اخیر و معمولاً زمانی که آلودگی هوا بیش از حد مجاز می‌شود، خودرو متهم ردیف اول شناخته می‌شود. جایی که کارشناسان تا ۷۰ درصد، خودروها را مقصر این مسأله می‌دانند.

اما در کنار آن مشکلات اقتصادی نیز دلیلی دیگر بر این موضوع اعلام می‌شود. چرا که افزایش قیمت‌ها در کنار وضعیت نه چندان مناسب کسب وکار باعث می‌شود که کاتالیست خودرو که باید بعد از مدتی عوض شود، به همان نحو در خودروها استفاده می‌شود. در این شرایط هر چه قدر که آلودگی در موتور ایجاد شود به دلیل عملکرد نامناسب کاتالیزور وارد هوا می‌شود و دیگر فیلتری نیست که این آلودگی را جذب یا تبدیل به گاز غیرآلاینده کند. اما ایران خودرو بدون توجه به مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها ، افزایش نرخ ارز، مشکلی که مقصرش نبوده و همچنین عدم وجود بنزین یورو۵، مسیری را که از ابتدای سال ۹۶ آغاز کرده بود از اوایل سال ۹۸ با سرعت بیشتری ادامه داد. به نحوی که در آذر ماه سال ۱۳۹۸ اولین خودرو با استاندارد یورو ۵ را تولید کرد.

در همان هنگام کارشناسان اذعان کردند با وجود اینکه همواره متهم اصلی خودروسازان بوده و تیغ تیز انتقاد آنان را نشانه می‌گیرد، آنها توانستند با تولید موتورهای یورو ۵ گوی سبقت را از صنعت نفت در ارتقای کیفی با هدف مقابله با آلایندگی بربایند.

ایران خودرو نیز به عنوان پیش‌قراول توسعه، تولید و استفاده از موتورهایی با استاندارد یورو ۵ را در دستورکار قرار دارد. ایران خودرو توانست با توسعه موتور محصولاتش، وظیفه خود در این زمینه را به درستی ایفا کند. چرا که استاندارد یورو ۵ دو وظیفه کاهش آلایندگی و کاهش مصرف سوخت را برعهده دارد. ایران خودرو نیز این دو وظیفه را به خوبی انجام داده است. به عنوان مثال در حال حاضر خودرویی مانند پژو ٢٠۶ با دارا بودن موتوری با استاندراد یورو۵ هم با کاهش سوخت و هم با کاهش میزان آلایندگی تا سطح استاندارد همراه شده است.

البته این مهم به سادگی به دست نیامده است.به خصوص اگر شرایط تحریم، افزایش نرخ ارز، گستردگی و شیوع ویروس کرونا و تأثیر دو چندان آن بر وضعیت اقتصادی را در نظر بگیریم، کار انجام شده بیش از پیش ارزشمند خواهد بود. با این حال ایران خودرو با درک شرایط واهمیت اقتصادی و سیاسی این موضوع، شرایط موجود را به شکل یک فرصت دید و بر سرعت خود افزود. سرعتی که از اوایل سال ۹۸ بیشتر شد. در همین زمینه مدیر عامل ایران خودرو در روز افتتاح خط تولید محصولات با استاندارد یورو ۵ گفت: از دهه ٨٠ بحث تولید و ارتقاء موتورها در دستور کار بوده و این جزو وظایف ذاتى ماست که موتور و خودروهایى متناسب با استاندارد جهانى تولید کنیم اما شرایط تحریمى عرصه را برایمان تنگ کرده بود ولى توانستیم دست روى زانوهاى خود بگذاریم و این اقدام را انجام دهیم.

حجم سرمایه‌گذاری انجام شده برای هر مرحله از ارتقای استانداردهای آلایندگی فارغ از حجم سرمایه‌گذاری انجام شده در زنجیره تأمین برای ۳۸ واریانت خودرو حدود ۱۰ میلیون یورو بوده است.

داخلی‌سازی و بومی‌سازی تکنولوژی در حوزه‌های تولید کاتالیست،‌ دریچه گاز برقی و مکانیکی،‌ انواع سنسورها، ای.سی.یو و دانش کالیبراسیون و مدیریت نرم افزاری انواع موتور از جمله دستاوردهای این سرمایه‌گذاری است.

البته این سرمایه‌گذاری از زوایای دیگری نیز قابل بررسی است. یعنی از یک جهت باعث کاهش مصرف سوخت شده و از سوی دیگر کاهش آلودگی هوا را به همراه خواهد داشت. اما گذشته از ارزشمندی این سرمایه‌گذاری و تأثیر در شرایط فعلی اقتصاد کشور، برای آینده صنعت خودرو نیز اثرات دیگری خواهد داشت. یعنی از یک جهت باعث ارتقاء سطح دانش فنی و ارتقاء کیفی محصولات خواهد شد؛ از سوی دیگر کاهش ارزبری هم خواهد داشت. در حال حاضر به ازای هر خودرو، برای قطعات تأمین از خارج، به طور میانگین ۱۷۰۰ تا ۲ هزار دلار ارز نیاز است. اما مهم ترین مسأله کاهش وابستگی خودروسازان به واردات موتور است که در شرایط امروز تولید خودرو را با چالش مواجه می‌‌کند.

به بیان دیگر ایران خودرو با تکیه بر توان متخصصان داخلی در حوزه تولید موتور و کاهش آلایندگی و مصرف، نه تنها به قانون هوای پاک عمل کرده است و رسالت اجتماعی خود را ایفا کرده است، از نظر فنی نیز همانطور که خودروسازی پیشران صنعت است، ایران خودرو نشان داد که پیشران این صنعت آبی پوشان جاده مخصوص است.

اسب بخار