این قطعه، در وسایل دیگری مانند دوچرخه، اسکیت و... نیز وجود دارد و به طور کلی، وظیفه کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک را دارد. برای مثال، بین چرخ جلو دوچرخه و محل اتصال آن به میله فرمان، بلبرینگ وجود دارد و باعث میشود که چرخ تقریبا بدون هیچ اصطکاکی بچرخد.
قطعه بلبرینگ خودرو، به اندازهای اهمیت دارد که اگر طراحی و ساخته نشده بود. این امکان وجود داشت که خودرو ساخته نشود. وزن خودرو بسیار بالا است و در صورتی که بلبرینگ وجود نداشته باشد، چرخها نمیتوانند به درستی حرکت کنند و اصطکاک بسیار زیادی را متحمل میشوند. به لطف وجود بلبرینگ در خودرو، خودروها میتوانند با سرعت بالا و بدون اصطکاک حرکت کنند. حضور بلبرینگ در خودرو، تنها به چرخها محدود نمیشود و همانطور که پیشتر اشاره کردیم، نزدیک به صد تا صد و پنجاه بلبرینگ در خودروهایی با موتور معمولی قرار دارد.
ساختار بلبرینگ خودرو
خراب شدن بلبرینگ موجود در جعبه دنده خودرو، در چرخش فرمان اختلال ایجاد میکند
بلبرینگ خودرو، ساختار بسیار کاربردی و در عین حال سادهای دارد. این امر، باعث شده است که بلبرینگ به عنوان یک تحول صنعتی شناخته شده باشد. کلمه بلبرینگ، از دو کلمه تشکیل شده است. کلمه اول، بال میباشد که در زبان انگلیسی به معنای توپ است. کلمه دوم، رینگ است که این کلمه هم در زبان انگلیسی به معنای حلقه است.
اگر بخواهیم ساختار بلبرینگ خودرو را به صورت ساده توضیح دهیم، باید بگوییم که بلبرینگ از دو حلقه تشکیل شده است که یکی از حلقه ها، کوچک و حلقه دیگر، بزرگتر است. این حلقه ها، به صورت هم مرکز قرار گرفته اند، به طوری که حلقه کوچکتر داخل حلقه بزرگتر میافتد. در بین این حلقه ها، توپهای هم اندازهای قرار دارند که حلقه بزرگ و حلقه کوچک را در کنار یکدیگر قفل میکنند و باعث ایجاد یک ساختار یکپارچه میشوند.
هنگامی که حلقهی بیرونی بلبرینگ میچرخد، توپهای موجود در بلبرینگ نیز شروع به حرکت میکنند و بر روی حلقهی کوچکتر میلغزند. در نتیجه، حرکتی ایجاد میشود که در آن، یکی از حلقهها میتواند ثابت بماند، در حالی که حلقهی دیگر در حال حرکت است. توپهای بلبرینگ، به دلیل شکل کروی خود، کمترین سطح تماس را با هر دو حلقه دارند، در نتیجه بلبرینگ به صورت روان میچرخد و اصطکاک ناچیزی دارد. چرب کردن بلبرینگ، میتواند از میزان اصطکاک آن بکاهد و حرکت روان تری را ایجاد کند.
یکی از قطعاتی که ممکن است در بسیاری از بلبرینگهای موجود در خودرو استفاده شود، کیج یا همان قفسه است. کمتر بلبرینگی وجود دارد که کیج یا قفسه نداشته باشد. این بخش از بلبرینگ، ساچمهها یا همان توپها را در بر میگیرد و باعث ایجاد فاصله بین آنها میشود. این امر، باعث میشود که فشار در سرتاسر بلبرینگ به طور یکسان وارد شود و ساچمهها با یکدیگر برخورد نداشته باشند و سطح اصطکاک کاهش پیدا کند.
انواع بلبرینگ خودرو
در
خودرو، انواعی از بلبرینگها وجود دارند که وظایف مختلفی را بر عهده
دارند. بلبرینگهای موجود در خودرو به چند دسته تقسیم میشوند که در ادامه
آنها را معرفی خواهیم کرد.
۱. بلبرینگ تماس زاویهای
بلبرینگهای
تماس زاویه ای، از جمله بلبرینگهایی هستند که در گیربکس خودرو یافت
میشوند و توانایی تحمل وزن بالایی هم دارند. در این نوع از بلبرینگ، ممکن
است که بیش از یک ردیف ساچمه به کار رفته باشد که این ردیفها به وسیله
قفسه یا کیج از یکدیگر جدا هستند.
در بلبرینگهای تماس زاویه ای، رینگ بیرونی نسبت به رینگ درونی، زاویه دارد و این دو رینگ، با حفظ همان زاویه میتوانند در کنار یکدیگر بلغزند و حرکت کنند.
۲. بلبرینگهای محوری
بلبرینگهای
محوری، سادهترین بلبرینگها هستند و اولین بلبرینگهایی که در جهان ساخته
شدند، از نوع محوری بوده اند. این نوع از بلبرینگ، با وجود شکل و ساختار
سادهای که دارد، کاربرد بسیار گستردهای در خودرو و حتی وسایل دیگر دارد.
بلبرینگهای محوری، پیچیده نیستند و میتوانند وظایف خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. هزینه نگهداری از این نوع بلبرینگ، بسیار پایین است و میتواند در سرعتهای بالا، به بهترین شکل ممکن عمل کند.
در بلبرینگهای محوری، بر اساس محل استفاده و کاربرد آنها، ممکن است که یک یا دو ردیف ساچمه به کار رفته باشد.
۳. بلبرینگهای شعاعی
بلبرینگهای
شعاعی، یکی دیگر از انواع بلبرینگهای استفاده شده در خودرو هستند. البته
تنها نوع شیار عمیق این بلبرینگها در ساختار خودرو کاربرد دارد و انواع
دیگر آن در لوازم دیگر وجود دارند.
بلبرینگهای شعاعی، اصطکاک بسیار پایینی دارند و در ساختار آنها، از روغن هیدرولیک استفاده میشود. این روغن، درون قفسه یا کیج قرار گرفته است و سطح ساچمهها را چرب میکند. این عامل، باعث میشود که بلبرینگهای شعاعی اصطکاک بسیار کمی داشته باشند و بتوانند سرعت را به بهترین شکل ممکن حفظ کنند.
بلبرینگهای شعاعی شیار عمیق، دارای ساچمههای استوانهای و یا مخروطی هستند که درون شیارهایی قرار گرفته اند. این ساختار، باعث میشود که تحمل بار شعاعی به میزان چشمگیری افزایش پیدا کند.
بلبرینگهای شعاعی شیار عمیق، در بخشهای مختلفی از خودرو وجود دارند. برای مثال، بلبرینگهای شعاعی در دینام، جعبه فرمان، پلوس، هرزگرد خودرو و... استفاده میشوند.
خرابی بلبرینگ خودرو
بلبرینگ خودرو باعث میشود خودرو بدون اصطکاک داخلی حرکت کند
همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم، بلبرینگ خودرو یکی از حیاتیترین بخشهای خودرو است که خراب شدن آن میتواند باعث اختلال در چرخاندن فرمان، در رفتن چرخهای خودرو، قفل کردن لاستیک ها، تکان خوردن اتاقک خودرو، روان نبودن حرکت و... شود.
برای جلوگیری از خراب شدن بلبرینگهای خودرو، باید با سرعت مناسب رانندگی کنید و از رانندگی در جادههای ناهموار پرهیز کنید. عبور از روی دست اندازها و چالهها با سرعت بالا، میتواند باعث خراب شدن بلبرینگها شود.
در صورتی که بلبرینگ خودرو شما خراب شد، باید خودرو را نزدیک مکانیک خبره ببرید و از او بخواهید مشکل را بررسی کند. بلبرینگهایی که خراب میشوند، ممکن است که دیگر به حالت عادی بر نگردند؛ در نتیجه، شما باید یک بلبرینگ جدید برای خودرو خریداری کنید.
سخن پایانی
بلبرینگ خودرو، قطعهای است که شاید در نگاه اول از اهمیت بالایی برخوردار نباشد، اما نکتهی جالب این است که اگر این قطعه وجود نداشت، ممکن بود خودرویی نیز وجود نداشته باشد. اهمیت بلبرینگ در تمام لوازم مکانیکی که امروزه ساخته میشوند، غیر قابل انکار است.