راه طولانی صنعت خودرو تا سند چشم انداز 1404
صنعت ماشین- طبق سند چشم انداز ۱۴۰۴؛ صنعت خودرو کشور باید سالانه سه میلیون دستگاه خودرو تولید و ۳۰ درصد آن را به بازارهای جهانی صادر کند. همچنین در بخش خودروهای تجاری بر اساس این سند باید ظرفیت تولید سالانه ما به ۱۲۰هزار دستگاه و صادرات ۲۵درصد آن برسد.
به گزارش صنعت ماشین، بررسی مفاد این سند در حالی طی هفته های اخیر مجددا داغ شده که صنعت خودرو کشور فاصله زیادی از این رویکرد و نگاه دارد و مسیری متفاوت را در پیش گرفته است به گونه ای که افزایش عمق نهضت داخلی سازی، حداقل در قالب شعار یا ارائه اعداد روزانه و هفتگی و دستیابی به داخلی سازی بیش از 70 درصدی در عمده خودروها مهمترین دستاورد روی کاغذ صنعت خودرو طی سه سال اخیر بوده است.
داخلی سازی بدون شک سند چشم اندازی نانوشته و جهادی بود که بر خلاف نگاه به سند اصلی چشم انداز 1404 جایگزین رویکرد های مد نظر این سند شد. در حالی که نیازمند حضور در بازار های جهانی و دستیابی به تیراژ 3 میلیون دستگاهی هستیم تناقض های بسیاری به چشم می خورد. در گام نخست ظرفیت بازار خودرو ایران از نظر نیاز مشتریان به دلیل کاهش قدرت خرید افت محسوسی داشته که این موضوع در بررسی آمار تحویل خودروها کاملا مشهود است. از طرف دیگر تمرکز کامل روی اختراع چرخ از نو در قالب شعار داخلی سازی حداکثری، آهنگ به روز سازی خودروهای بومی ما را کند می کند و این موضوع مانع اصلی حضور گسترده در بازارهای صادراتی است. تولید سالانه 3 میلیون دستگاه و صادرات حدود یک میلیون دستگاه آن بدون شک صنعت خودرو ما را به طور کامل از هر گونه نیاز به تامین ارزی بی نیاز می کند و حتی موجب درآمدزایی ارزی برای کشور می شود اما واقع گرایی در این زمینه نشان دهنده آن است که حتی با در نظر گرفتن وقت اضافه به علت پاندمی کرونا و دیگر مشکلات اقتصادی باز هم دستیابی به این آمار از مسیر تعمیق داخلی سازی نمی گذرد و نیازمند ارتباط سازنده با جهان در حوزه خودرو است.
داخلی سازی اصلی ترین و تنها موضوع مد نظر خودروسازان برای ضمانت این صنعت در باربر تحریم های کنونی و بیشتر بوده است. مدیرکل صنایع خودرو و نیرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت در این زمینه و در گفت وگو با ایرنا از کاهش ارزبری متوسط 400 تا 500 دلار روی هر خودرو خبر داده است. «سهیل معمارباشی» افزود: وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامه کاهش ارزبری 10 میلیارد دلاری طی سه سال (98، 99 و 1400) برنامهریزی کرده که یک میلیارد و 400 میلیون دلار آن مربوط به صنعت خودروسازی است.وی بیانداشت: به این منظور تاکنون چهار میز داخلیسازی برگزار شد و میز پنجم نیز هرچند به دلیل پاندومی کرونا تاکنون برگزار نشده، اما قراردادهای آن منعقد شده و از بین 20 قطعه در نظر گرفته شده برای داخلیسازی، 14 قطعه به مرحله تولید رسیده است.به گفته این مقام مسوول، با در نظر گرفتن میز پنجم تاکنون 166 پرونده برای تولید انبوه 303 قطعه تشکیل شده و با 138 سازنده قرارداد منعقد شده است.وی خاطرنشانکرد: ارزش این قراردادها 52 هزار میلیارد ریال است که در صورت رسیدن به مرحله تولید انبوه، کاهش ارزبری 383 میلیون یورویی را به دنبال خواهند داشت.معمارباشی ادامهداد: تاکنون 86 قطعه از 303 قطعه یاد شده در این میزها به مرحله تولید انبوه رسیده و صرفهجویی ارزی 120 میلیون یورویی را نتیجه داده است و بقیه قطعات در حال طی کردن مراحل کار است.وی گفت: برای امسال برگزاری سه میز داخلیسازی دیگر برای قطعات خودرو برنامهریزی شده است که شامل 37 قطعه و 90 میلیون یورو کاهش ارزبری خواهد بود.مدیرکل صنایع خودرو و نیرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار داشت: در یک سال گذشته و با اجرای برنامههای یاد شده، تاکنون کاهش ارزبری حدود 400 تا 500 دلاری در هر خودروی داخلی محقق شده و از 2 هزار و 500 دلار به کمتر از 2 هزار دلار رسیده است.وی خاطرنشانکرد: در خودروهای جدید داخلی که از گیربکسهای اتوماتیک بهره میبرند و بسیاری قطعات جدید آنها داخلیسازی نشده، ارزبری بیش از سههزار دلار است که خودروهایی نظیر تارا، شاهین و دناپلاس اتوماتیک را شامل میشود.به گزارش ایرنا، بررسی آمارهای منتشره وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی از تولید 236 هزار و 355 دستگاه خودرو از ابتدای امسال تا پایان خردادماه 1400 و رشد 9.5 درصدی آن در همسنجی با پارسال است.
به نظر می رسد در شرایط کنونی با نگاهی واقع گرایانه مبتنی بر نوع ارتباط سیاسی و اقتصادی با کشورهای منطقه و جهان باید سندی جدید تنظیم شود و مسیر حرکت به سمت آن بیش از سند چشم انداز 1404 زیر ذره بین، کنترل شده و مبتنی بر برنامهریزی با در نظر گرفتن سختترین شرایط باشد.