بازار خودرو‌های وارداتی همچنان در رکود

 تصویب آیین‌نامه واردات خودرو در هیات وزیران و ابلاغ آن از سوی معاون اول رئیس‌جمهور در خردادماه امسال، فرش قرمزی برای ورود خودرو‌های خارجی به کشور بود، زیرا به دلیل مشخص نبودن آیین نامه مربوط به قانون بودجه، واردات خودرو عملا متوقف شده بود.

تعرفه خودرو‌های وارداتی در قانون بودجه امسال حدود ۱۰۰ درصد پیش بینی شده بود که در مجلس با ۶۰ درصد آن موافقت شد و در نهایت شورای عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام با نظر دولت دوباره این رقم را به ۱۰۰ درصد بازگرداند، اما پس از کش و قوس در نهایت دولت تعرفه‌های خودرو‌های وارداتی را از ۲۰ تا ۱۹۰ درصد اعلام کرد که افت تعرفه‌ای را به همراه داشته است.

بر اساس قانون بودجه امسال، بانک مرکزی مکلف است حداقل ۲ میلیارد یورو از محل اجزاء (۱) و (۲) بند «الف» ماده ۱۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت و یا سایر منابع مورد تأیید (در هر فصل سال حداقل ۲۰ درصد) برای واردات خودروی سواری نو و کارکرده (حداکثر پنج سال ساخت) اختصاص دهد. متقاضیان واردات با رعایت قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۲۶ آبان ۱۴۰۰ با اصلاحات و الحاقات بعدی می‌توانند نسبت به ثبت درخواست واردات خودرو از محل منابع این بند اقدام کنند.

حقوق ورودی خودرو‌های وارداتی از محل ارز تخصیصی این بند ۱۰۰ درصد تعیین می‌شود. واردات خودرو موضوع این بند از محل ارز حاصل از صادرات، مشمول رفع تعهد ارزی صادرکنندگان مربوط می‌شود. واردات خودرو توسط ایرانیان ساکن خارج از کشور (دارای کارت اقامت)، برای هر ایرانی در سال ۱۴۰۴ یک خودرو، خارج از سقف مذکور، بدون انتقال ارز و از محل ارز در اختیار با نرخ ۱۰۰ درصد حقوق ورودی مجاز است. دولت مکلف است نسبت به واگذاری مجوز واردات خودرو به روش رقابتی اقدام نماید.

پیش بینی واردات ۹۰ هزار دستگاه انواع خودرو‌های خارجی

آیین نامه جدید واردات خودرو برای امسال، ورود ۹۰ هزار دستگاه انواع خودروی بنزینی به ارزش ۲ میلیارد و ۶۵ میلیون یورو را از ۲۰ تا ۱۹۰ درصد پیش بینی کرده است. بر این اساس، ۵۰ هزار دستگاه خودرو با حجم موتور کمتر از ۱۵۰۰ سی‌سی، با تعرفه ۲۰ درصدی به ارزش ۷۷۰ میلیون یورو ارز در نظر گرفته شده است.

همچنین ۱۵ هزار دستگاه با حجم موتور بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی با تعرفه ۴۰ درصد و ارز ۳۰۰ میلیون یورویی پیش بینی شده است.

واردات ۱۲ هزار دستگاه خودرو با حجم موتور ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی با تعرفه ۱۵۵ درصد و ارز ۳۶۰ میلیون یورویی از دیگر بخش‌های این آیین نامه اجرایی تعرفه هاست.

امسال هشت هزار خودرو نیز با حجم موتور ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سی‌سی با تعرفه ۱۸۰ درصدی پیش بینی شده است که برای آن نیز ارز تخصیص یافته حدود ۳۶۰ میلیون یورو اعلام شده است.

آخرین گروه تعرفه گذاری نیز به خودرو‌های بنزینی با حجم موتور بیشتر از ۳۰۰۰ سی‌سی با تعرفه ۱۹۰ درصد اختصاص دارد که ارزش یورویی آن ۲۷۵ میلیون یورو است.

بازار خودرو‌های خارجی همچنان در بلاتکلیفی

کارشناسان بازار خودرو معتقد هستند که این کاهش تعرفه خودرو‌های وارداتی منجر به افزایش سهم واردات و تا حدودی ساماندهی عرضه و تقاضا می‌شود هر چند تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیاد است.

درباره آخرین جزییات واردات خودرو امیرحسن کاکایی کارشناس بازار خودرو می‌گوید: بیشتر خودرو‌هایی که در ایران به عنوان چینی و مونتاژی است، در رده خودرو‌هایی با قدرت موتور کمتر از ۱۵۰۰ سی سی هستند و با تعرفه ۲۰ درصد وارد می‌شوند.

وی عنوان می‌کند: اگرچه با این جدول شاهد کاهشی نسبی تعرفه‌های وارداتی هستیم، اما به خاطر افزایش قیمت دلار نسبت به سال گذشته قیمت انواع خودرو‌های وارداتی حدود ۴۰ درصد بالا رفته است.

مردم در انتظار ثبات در بازار‌ها هستند

این کارشناس خودرو، با بیان اکنون بازار خودرو‌های وارداتی و داخلی در رکود به سر می‌برد می‌گوید: از یک سو به خاطر اینکه در شرایط آتش بس قرار داریم، همچنان وضعیت بازار در بلاتکلیفی است و خریداران و فروشندگان منتظر ثبات در بازار هستند.

اکنون بازار خودرو‌های وارداتی و داخلی در رکود به سر می‌برد، از یک سو به خاطر اینکه در شرایط آتش بس قرار داریم و از سوی دیگر به خاطر کاهش تقاضای خرید مردم، همچنان وضعیت بازار در بلاتکلیفی است و خریداران و فروشندگان منتظر ثبات در بازار هستند.

وی اضافه می‌کند: همچنین از یک سو به خاطر شرایط تورمی حدود ۴۰ درصدی که از هفت سال پیش گریبان گیر اقتصاد کشور شده، درآمد مردم از هزینه‌ها عقب مانده است و مردم قدرت خرید ندارد از این رو در بازار خریدی صورت نمی‌گیرد.

کاکایی، با اشاره به اینکه هیجان در بازار خودرو وجود ندارد عنوان می‌کند: انتظار تورمی مردم از بین رفته است و دیگر مردم به خودرو به عنوان کالای سرمایه گذاری توجه نمی‌کنند این در حالی است که در گذشته سود زیادی در سرمایه گذاری خودرو وجود داشت.

وی تاکید می‌کند: خودرو‌های خارجی از سال گذشته به سرعت در حال وارد به کشور است هر چند محدودیت‌های ارز نیز وجود دارد، اما با این اوصاف در حال حاضر، خودرو‌های وارداتی تاثیری بر ثبات قیمی بازار خودرو نخواهند داشت.

کارشناس بازار خودرو با اشاره به اینکه تناقض‌هایی در قیمت خودرو‌های وارداتی در بازار وجود دارد می‌گوید: پیش از ابلاغ آیین نامه واردات خودرو، به خاطر اینکه واردکنندگان روی تعرفه ۱۰۰ درصدی قیمت خودرو را محاسبه کرده بودند، قیمت‌ها بالا بود، اما اکنون با کاهش تعرفه ها، قیمت خودروی وارداتی کاهش پیدا کرده است.

وی خاطر نشان می‌کند: با اینکه خودرو‌های داخلی نیز ۱۵ درصد افزایش پیدا کرده، اما بازار خودرو‌های داخلی و خارجی به خاطر شرایط آتش بس در شرایط بلاتکلیفی است.

نظارت بر واردات خودرو و گزارش عملکرد بانک مرکزی

یکی از مهمترین بند‌های این آیین نامه اجرایی واردات خودرو، بحث نظارت بر واردات است که بر این اساس دولت را مکلف می‌کند تا هر سه ماه یک‌بار، گزارش عملکرد اجرای آیین‌نامه را از طریق بانک مرکزی و وزارت صمت به مجلس شورای اسلامی، هیات وزیران و سازمان برنامه و بودجه ارائه کند.

این بند یکی از ابزار‌های شفاف سازی در خصوص وضعیت تخصیص ارز به خودرو‌های وارداتی و نحوه اجرای آن است تا از این طریق شاهد سرعت بخشیدن به واردات خودرو باشیم.