خودرو یا خطای انسانی؛ کدام حادثه خیزتر است؟

 روند افزایشی خودروهای فرسوده به دلیل توقف۴ساله خروج فرسوده‌ها (۱۴۰۱-۱۳۹۸)، ناایمن شدن جاده‌ها و بزرگراه‌ها به دلیل فرسودگی و همچنین کاهش کیفیت خودروهای تولیدی در سال‌های تحریم‌ها منجر به آن شده که تعطیلات نوروزی امسال خطرناک‌‌‌تر از سال‌های گذشته پیش‌بینی شود.

طبق آماری که پیش از این از سوی بازوی پژوهشی مجلس منتشر شده بود، در سال ۱۴۰۲، تعداد ۳۵میلیون و ۱۵۹‌‌‌هزار دستگاه خودرو در کشور تردد داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که از این میان ۱۳ میلیون و ۵۱‌‌‌هزار دستگاه فرسوده بودند که حکایت از فرسودگی ۳۷ درصدی خودروهای درحال تردد دارد. از طرف دیگر سال‌ها تحریم‌‌‌ علیه اقتصاد کشور و کمبود منابع باعث شده که جاده‌‌‌ها نیز در وضعیت مناسبی نباشند. افت کیفی خودروها نیز در این سال‌های تحریم بر کسی پوشیده نیست.

این نگرانی‌ها موجب شده که برخی نهادها از جمله پلیس پویش «نه به تصادفات» را کلید بزنند. گرچه مشکلات مربوط به ایمنی راه‌‌‌ها و خودروها نقش بسزایی در تصادفات دارد و این موارد با پویش‌‌‌های مشابه رفع نمی‌شود اما احتمالا بیشتر تمرکز این اقدامات به سمت کاهش خطاهای انسانی است که بیشترین تاثیر را در بروز حوادث جاده‌‌‌ای دارند. آن‌طور که فرمانده راهور ناجا در سال ۱۴۰۲ اعلام کرده بود، ۵۲‌درصد از تصادفات جاده‌‌‌ای به تبع خطاهای انسانی رخ می‌دهند، همچنین ۲۰‌درصد مربوط به جاده و۱۲‌درصد مربوط به کیفیت خودرو است. علاوه بر این در ۱۶‌درصد تصادفات نیز ترکیبی از این عوامل موجب بروز حادثه شده‌‌‌اند.

همچنان که رئیس پلیس راهور فراجا در مورد ترکیب خودروهایی که موجب بروز حادثه شده‌‌‌اند گفته بود که ۹۰‌درصد این خودروها داخلی و ۱۰‌درصد خارجی بودند. البته با توجه به سهم بسیار بالایی که محصولات داخلی در آمار خودروهای درحال تردد دارند این آمار عجیب به نظر نمی‌‌‌رسد. با این حال کیفیت خودرو می‌تواند سرنوشت‌‌‌ساز باشد. خودروسازان داخلی در سال‌های اخیر تلاش‌‌‌هایی برای ارتقای استانداردهای ایمنی داشته‌‌‌اند، اما همچنان فاصله قابل‌توجهی با استانداردهای جهانی وجود دارد.

از سوی دیگر، هزینه‌‌‌های بالای تعمیر و نگهداری باعث شده بسیاری از مالکان خودرو، سرویس‌‌‌های دوره‌‌‌ای را به تاخیر بیندازند یا از قطعات غیراستاندارد استفاده کنند. این مساله به‌ویژه در مورد سیستم‌های حیاتی مانند ترمز، تعلیق و لاستیک‌ها می‌تواند خطرآفرین باشد.