کاهش تصادفات جاده‌ای در گرو ارتقای ایمنی خودروها

 یک ماه مانده به آغاز سفرهای نوروزی هموطنان، مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایده راه اندازی پویش «نه به تصادف»‌ را مطرح کرد و از دستگاههای مرتبط خواست که اقدامات لازم را برای کاهش تصادفات جاده‌ای در دستور کار قرار دهند.

رئیس جمهور بخشی از تلفات انسانی در حوادث جاده ای را ناشی از کیفیت خودروها دانست و با تاکید بر بهبود کیفیت و ارتقای‌ایمنی خودروهای تولیدی داخل و بهبود سیستم‌های ایربگ و ترمز خودروها تصریح کرد: وزارت صمت باید در این باره اقدامات لازم را انجام دهد تا استحکام خودروها و سیستم‌های ترمز و ایربگ آنها به خوبی ارتقا یابد و با کمترین نقص خودروها مواجه باشیم.

بیش از 24 میلیون دستگاه خودروی سواری در کشور تردد می کند که بخش قابل توجهی از آن سهم تولیدکنندگان داخلی است و از این رو ارتقا و اصلاح طراحی خودرو، نصب تجهیزات ایمنی، استفاده از سنسورها و رادارهای هشدار ایمنی، تغییر نگاه نسبت بر افزایش ایمنی خودروهای داخلی، فراهم سازی زیرساخت های ایمنی و حمایت از خودروسازان در راستای افزایش ایمنی از مهمترین موارد است که باید مورد توجه قرار گیرد.

اهتمام به استانداردهای جهانی در حوزه تجهیزات ایمنی در خودروها از جمله کمربند ایمنی راننده، کیسه‌های هوا و کمربند سرنشینان در راستای کاهش شدت جراحات وارده به راننده و سرنشینان در تصادفات از دیگر مسائل مهم در موضوع ایمنی خودروهاست.

در کنار مسائل ایمنی سازی خودروها مباحثی از جمله فرهنگسازی، رفتارهای رانندگی، ارتقای سامانه‌های نظارتی پلیس، بهبود وضعیت جاده ها از مهمترین مسائل است که حلقه مفقوده در تصادفات جاده است.

طبق گفته کارشناسان به طور قطع توجه به ابعاد مختلف از کیفیت خودرو تا فرهنگ‌سازی در رانندگی ترمز خودروها را در تصادفات جاده‌ای می‌کشد و آمار خسارت های جانی و مالی را کاهش می دهد.

امیرحسین کاکایی، رسول سلیمانی و مجید جلیلی از کارشناسان صنعت خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، در خصوص پویش نه به تصادف که از سوی رئیس جمهور مطرح شده است، موضوعات مهمی در خصوص ابعاد مختلف علل تصادفات از جمله کیفیت خودروها، طراحی های جدید با استفاده از تکنولوژی های جدید، فرهنگسازی رعایت نکات ایمنی، وضعیت جاده ها و سایر موارد را مورد توجه قرار دادند.

شرایط تحریمی و نبود دستگاه های پیشرفته در کیفیت خودروها تاثیر گذاشته است

امیرحسین کاکایی کارشناس صنعت خودرو با اشاره به وضعیت ایمنی خودروها گفت: شرایط تحریم‌های بین‌المللی و نبود دستگاه های پیشرفته در ساخت قطعات در کیفیت خودروهای تولید داخل تاثیر گذاشته است.

وی اضافه کرد: در گذشته قطعات خودرو از جمله ورق بدنه خودرو از کره جنوبی و ژاپن خریداری می‌شد اما اکنون شرایط تحریمی منجر شده است تا نتوانیم واردات انجام بدهیم و به تولید داخل متکی باشیم.

کاکایی با بیان اینکه شرایط سخت تحریم سبب شده تا حتی کیفیت ورق‌های بدنه خودروها دچار نوسان باشد، ادامه داد: تحریم ها هر چند باعث شده است تا تکنولوژی و طراحی در ایران خوب شود اما نوسان کیفیت وجود دارد که این امر به خاطر نبود دستگاه های پیشرفته و تکنولوژی هاست.

خودروسازان پای کیفیت و ایمنی خودروها بیاستند

وی با بیان اینکه سالانه حدود 1.5 میلیون خودرو در داخل تولید می شود اما کیفیت بخش عمده‌ای از آن راضی کننده نیست، گفت: نگاه مجلس و مسئولان در داخل کشور به افزایش تیراژ تولید است و بنا به دلایل سیاسی بر کیفیت اولویت دارد که همین نگاه اجازه نمی دهد خودروسازان پای کیفیت و ایمنی بایستند.

کاکایی تصریح کرد: در موضوع کیفیت خودروها، همه اشکالات به خودروسازان باز نمی گردد بلکه مسایل مختلفی از جمله قیمت گذاری دستوری و به دنبال آن زیان خودروسازان و اعمال تحریم های خارجی در کیفیت خودروها تاثیر گذار است.

وی با اشاره به اینکه در موضوع کیفیت خودرو باید به ابعاد مختلف آن نیز توجه کرد، گفت: یکی از ابعاد کیفیت خودروها به فرسودگی آنها باز می گردد که بسیار اهمیت دارد زیرا هرچند قطعه ها تعویض می شود اما خودرو از یک سنی به بعد دیگر کیفیت از بین می رود و قابل اعتماد نیست. به عنوان مثال پراید موتور قوی دارد ولی این خودرو ترمز قابل اعتمادی ندارد.

خودورهای فرسوده استفاده می کنیم بدون اینکه توجه کنیم عمر مفید خودرو به پایان رسیده است و باید به خاطر مسایل ایمنی و زیست محیطی اسقاط شود.

وی به نقش طراحی در خودرو اشاره کرد و گفت: در 20 تا 30 سال گذشته مدل طراحی خودرو در دنیا تغییر کرده است به طوری که وقتی خودروها به راحتی وقتی تصادف می کنند، بخشی از خودرو جمع می شود در طراحی خودرو می گویند که خودرو باید نسبت به راننده فدا شود.

کاکایی عنوان کرد: این نوع طراحی خودرو به گونه است با اینکه تا نصف خودرو جمع می شود اما در صورتی که راننده کمربند را بسته باشد، زنده می ماند و ضربه به خودرو وارد می شود ضمن اینکه در این طراحی به عابر پیاده هم توجه شده است تا در تصادف با خودرو دچار سانحه جدی نشود و بیشترین آسیب به خودرو وارد شود.

کارشناس صنعت خودرو خاطر نشان کرد: اکنون سه سال است که خودروسازان در ایران نیز این استانداردهای طراحی در عابر پیاده و حفظ جان سرنشین رعایت می شود و طراحی این گونه است که باید بدنه خودرو انعطاف داشته باشد.

به گفته وی، اکنون استانداردها در حوزه خودرو بروز شده و خودروهای قدیمی و بدون کیفیت از رده تولید خارج شدند.

فرهنگسازی در بحث آموزش کاهش تصادفات

کاکایی یکی از مسایل مهم در استفاده درست از خودروها را بحث آموزش عمومی عنوان کرد و گفت: مدت هاست که فرهنگ عمومی رها شده است اگر منتظر هستیم که خودروهایی بسازیم که همه زنده بمانند، حتی بهترین خودروهای دنیا هم جواب نخواهد داد و باید بدانیم خودروهای جدیدی بازار آمده اند که فدای راننده شوند.

کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: پلیس باید در کنار دانشگاه قرار گیرد و فرهنگ سازی کند و بار دیگر اصول رانندگی را آموزش دهد؛ باید به مردم یاد بدهیم که قوانین ابتدایی راهنمایی و رانندگی را یاد بگیرند.

وی به این نکته اشاره کرد که افرادی که دارای خودروهای گرانقیمت و خارجی هستند اصول رانندگی را رعایت می کنند تا از نظر مالی و اقتصادی، خسارت کمتری به خودرو وارد شود.

به گفته این کارشناس خودرو، شرایط جاده ها و زیرساخت ها نیز در افزایش آمار تصادفات بی تاثیر نیست به این موضوع نیز باید توجه جدی شود.

ارتقای تجهیزات ایمنی در خودروها

مجید جلیلی دیگر کارشناس صنعت خودرو نیز بر ارتقای تجهیزات ایمنی در خودروهای داخلی تاکید کرد و به خبرنگار ایرنا گفت: تجهیزات ایمنی از جمله کیسه هوا و ترمزهای اضطراری در خودروهای داخلی باید ارتقا یابد.

وی افزود: رادارها، سنسورها و آلارم ها نیز نقش مهمی در کاهش تصادفات دارد به راننده هشدار می دهد که نسبت به رعایت نکات ایمنی دقت بیشتری داشته باشد.

این کارشناس صنعت خودرو استفاده از تکنولوژی های جدید در طراحی خودروها را مورد تاکید قرار داد و گفت: خودروها باید به شکلی طراحی شوند که عابر و سرنشین ها را حفاظت کنند.

وی عنوان کرد: در طراحی های جدید موضوع استانداردهای کاهش صدمه به عابران و سرنشین ها مورد تاکید قرار گرفته است.

جلیلی اضافه کرد: باید زمینه ارتقای طراحی ها و استاندارهای ایمنی بین المللی در ساخت و تولید خودروهای داخلی فراهم شود و با حمایت نهادهای متولی زیرساخت ها ایجاد شود.

وی تاکید کرد: در کنار ایجاد زمینه های تولید با کیفیت و ایمنی بهتر، نظارت بر کیفیت خودروها باید به صورت جدی از سوی متولیان امر مورد توجه قرار گیرد.

ارتقای طراحی خودروهای داخلی برای کاهش تصادفات

رسول سلیمانی یکی دیگر از کارشناسان صنعت خودرو با اشاره به پویش ملی نه به تصادف که رئیس جمهوری آن را مطرح کرد، اظهار داشت: در موضوع تصادفات جاده ای چهار عامل از جمله وضعیت جاده، رانندگی، ایمنی وسیله نقلیه و نظارت های دوربینی و از طریق پلیس باید مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه داد: برای کاهش تصادفات جاده‌ای استفاده بیشتر از ناوگان حمل و نقل جاده ای، ریلی و هوایی نیز نقش مهمی دارد به گونه‌ای که احتمال مرگ و میر در سفرهایی که از وسایل عمومی استفاده می شود، طبق اعلام جهانی یک هفتم نسبت به خودروی سواری است.

سلیمانی به نقش نظارت از طریق دوربین های سرعت و نیروهای مستقر پلیس در جاده ها اشاره کرد و گفت: در کوتاه مدت توجه به موضوع کاهش سرعت و جلوگیری از سرعت نامتعادل از طریق ثبت دوربین های سرعت مساله مهمی است زمانی که هر 10 درصد سرعت کم می شود 30 تا 40 درصد کشته ها کاهش پیدا می کند.

هر 10 درصد در کاهش سرعت خودرو 30 تا 40 درصد از کشته‌های تصادفات جاده‌ای را کاهی می‌دهد

وی عنوان کرد: متاسفانه تعداد زیادی از دوربین های کنترل سرعت یا خراب و یا فعال نیستند هر چند تعدادشان نیز کم است ضمن اینکه سرعت ارسال پیام به راننده در صورت جریمه شدن نیز پایین است.

این کارشناس خودرو، یکی دیگر از عوامل موثر در تصادفات جاده‌ای را طراحی خودروها عنوان کرد و گفت: طراحی‌هایی که ساخت خودروها استفاده می شود، قدیمی، ایمنی آن پایین و مربوط به دهه 80 میلادی است.

وی بیان داشت: هر چند طراحی‌ها بهبود پیدا کرده است اما عمده تولید خودروها با طراحی های قدیمی است به عنوان مثال شرکت سایپا، طراحی شاهین و شرکت ایرانخودرو طراحی خودرو تارا و ریرا را توسعه داده که ایمنی بهتر شده و قابل مقایسه با خودروهای اقتصادی در دنیاست.

سلیمانی تاکید کرد: باید طراحی های قدیمی را به تدریج متوقف کنیم و روی طراحی های جدی برنامه ریزی کنیم در همین راستا نیازمند ارتقای استانداردهای جدید هستیم این در حالی است که عمده تصادفات مربوط به واژگونی است که در این زمینه استاندارد نداریم.

وی به عدم استحکام ورق های بدنه خودروها اشاره کرد و گفت: باید در طراحی خودروها از ورق های مستحکم استفاده کرد برای تولید این نوع ورق ها در کشور خودروسازان نیازمند یکسری حمایت ها هستند تا با تامین مالی، ارزی و دریافت مجوزها بتوانند خط تولید را راه بیاندازند.

فرسودگی ناوگان ازعوامل موثر در تصادفات جاده‌ای

این کارشناس خودرو، فرسودگی ناوگان را از دیگر عوامل تاثیرگذار در تصادفات عنوان کرد و گفت: خودورها دارای عمر مفید هستند هر چند اگر خودرو ایمن هم باشد اما قابلیت اطمینان کاهش پیدا می کند و 30 درصد احتمال تلفات بالا می رود.

وی بیان داشت: خودروهای فرسوده دارای ایمنی ها قابل قبول و معاینه فنی های مناسب به خاطر ساختار نظارت ناکافی نیستند. باید برنامه دقیق برای اسقاط خودروها داشته باشیم و سالی یک میلیون سواری اسقاط شود.

سلیمانی فرهنگسازی و رعایت نکات ایمنی توسط رانندگان را در کاهش تلفات جاده ای از مهمترین موارد عنوان کرد و گفت: باید خود راننده‌ها نیز مواردی را در رانندگی رعایت کنند و در مورد نظارت ها نیاز به بروز رسانی جریمه هاست تا تخلف نکردن معنی پیدا کند.

وی گفت: اکنون جرایم متناسب با تورم افزایش پیدا نکرده است، به گونه‌ای که بر اساس آمار بهداشت جهانی هشت درصد تولید ناخالص ملی را در تصادفات از دست می دهیم در حالی که این آمار در کشوری مانند نروژ نیم درصد است یا سرانه کشته ها در ایران 20 نفر در 100 هزار نفر ولی در نروژ 2 نفر در 100 هزار نفر است.

کارشناس خودرو با بیان اینکه در کاهش تلفات جاده ای باید از ظرفیت شرکت های بیمه ای استفاده کرد، گفت: کاهش تصادفات منجر به صرفه جویی در خسارت های بیمه ای می شود که باید از ظرفیت شرکت های بیمه در کاهش تلفات در زیرساخت های سخت افزاری و فرهنگسازی استفاده کرد.

وی ابراز کرد: همچنین بایستی رئیس جمهور از دستگاه های مربوطه بخواهد تا لایحه جامع کاهش تصادفات را در این زمینه آماده کنند تا وضعیت بهبود یابد. همچنین باید شورای عالی ایمنی را تشکیل بدهند و از وزارت راه و شهرسازی که متولی بحث ایمنی است بخواهند که اقدامات موثر را انجام دهند و سازمان برنامه، نیز بودجه را تامین کند.