در سالهای اخیر، گزارشهای متعددی از سوی شهروندان مبنی بر صدور اشتباه جریمههای رانندگی به ثبت رسیده است. این اشتباهات که در برخی موارد منجر به سردرگمی رانندگان و تحمیل هزینههای اضافی شده، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این گزارش، به دلایل این اشتباهات پرداخته و با مسئولان مربوطه در پلیس راهور و سازمانهای مرتبط گفتوگو کردهایم. همچنین گزارشهای مردمی از تجارب مختلف در مواجهه با این مشکلات را بررسی کردهایم.
دلایل احتمالی صدور اشتباه جریمههای رانندگی
یکی از عمدهترین دلایل صدور اشتباه جریمههای رانندگی، خطاهای انسانی است. برخی از جریمهها به دلیل اشتباه در ثبت شماره پلاک، نوع تخلف یا موقعیت مکانی به اشتباه صادر میشوند. این موضوع میتواند بهویژه در شهرهای بزرگ و پرتردد که حجم تخلفات و جریمهها بالاست، بیشتر رخ دهد.
بعضی از تخلفات رانندگی از طریق دوربینهای نظارتی ثبت میشود. در مواردی، این دوربینها به دلیل نقص فنی یا تنظیمات نادرست، تخلفی را اشتباه شناسایی میکنند یا اطلاعات نادرست به سیستم مرکزی ارسال میشود. مشکلات نرمافزاری در سیستمهای پلیس راهور نیز میتواند باعث این نوع اشتباهات شود.
در برخی موارد، خودروهای اجارهای یا خودروهایی که به نام شخص دیگری ثبت شدهاند، با اشتباهات در تخصیص جریمه مواجه میشوند. این اشتباهات معمولاً به دلیل تغییر مالکیت یا استفاده موقت افراد دیگر از خودرو رخ میدهد.
در ادامه چند نمونه از گزارشهای مردمی درباره جریمههای اشتباهی رانندگی آورده شده است که به مشکلات و دغدغههای رانندگان اشاره دارد:
جریمهای برای تخلفی که هرگز رخ نداده بود!
آقای علینژاد یکی از شهروندان تهرانی، تجربه خود را اینگونه توضیح میدهد: "چند هفته پیش پیامکی مبنی بر جریمه به دلیل عبور از چراغ قرمز دریافت کردم، اما در آن ساعت و مکان اصلاً حضور نداشتم. وقتی به پلیس راهور مراجعه کردم و اعتراض کردم، متوجه شدم که دوربین به اشتباه پلاک خودرو من را ثبت کرده است. پس از چندین روز پیگیری، نهایتاً جریمه حذف شد، اما این فرایند زمانبر بود و خیلی وقت من را گرفت."
اشتباه در ثبت پلاک خودرو
خانم ملکی ساکن مشهد، از جریمهای شکایت دارد که به دلیل اشتباه در ثبت پلاک خودرو صادر شده بود، خانم ملکی در ارتباط با خبرگزاری تسنیم گفت: "یک جریمه برای سرعت غیرمجاز در شهری که هرگز نرفتهام، به نام من صادر شد. وقتی به پلیس راهور مراجعه کردم، گفتند که احتمالاً پلاک خودروی من با پلاک خودروی دیگری اشتباه گرفته شده است. بعد از مراجعه و ارائه مدارک، جریمه اصلاح شد، اما این تجربه برای من بسیار استرسزا بود."
دو جریمه همزمان در دو شهر مختلف!
آقای موسوی از شیراز، که به دلیل دریافت دو جریمه همزمان در دو شهر متفاوت به پلیس مراجعه کرد به خبرنگار تسنیم گفت: "برای من جریمهای صادر شد که ادعا میکرد در دو شهر متفاوت در همان روز و زمان تخلف کردهام؛ یکی در تهران و دیگری در اصفهان. وقتی به پلیس راهور مراجعه کردم، متوجه شدم که یکی از جریمهها به اشتباه ثبت شده است. خوشبختانه، بعد از ارائه مدارک و پیگیری، یکی از جریمهها لغو شد."
جریمه اشتباه به دلیل نادرست خواندن پلاک توسط دوربین
خانم احمدی که خودرویش شماره پلاکی مشابه به خودروهای سنگین دارد، از تجربهای تلخ میگوید: "چند بار جریمههایی برای عبور غیرمجاز در مناطقی که تردد کامیونها ممنوع است، برای من صادر شد. هر بار باید به پلیس مراجعه میکردم و ثابت میکردم که خودروی من یک سواری است و نه کامیون. این خطا به دلیل نادرست خواندن پلاک توسط دوربینها بود که باعث شد زمان زیادی برای رفع این اشتباهات صرف کنم."
چرا این مشکلات رخ میدهد؟
یکی از مسئولان بخش فناوری پلیس راهور در مورد این مشکل اظهار کرد: "بخشی از اشتباهات به دلیل مشکلات سیستمی و خطاهای دوربینهای نظارتی است. تلاش ما بر این است که این سامانهها را به روز و دقیقتر کنیم، اما همچنان ممکن است برخی خطاها رخ دهد که ما تمام تلاش خود را برای رفع این مشکلات انجام میدهیم."
همچنین احمد امیرآبادی فراهانی؛ نماینده سابق مجلسنیز در همین باره اظهار کرده بود: "باید به جریمههای اشتباهی توجه ویژهای شود و سیستمهای نظارتی و اجرایی بهطور مرتب بررسی شوند."
علیاصغر صفرپور؛ کارشناس ترافیک هم در مورد جرائمی که اشتباهی برای مردم صادر میشود، گفت: "اشتباهات در جریمهها نهتنها بر رانندگان تأثیر میگذارد، بلکه بر کل نظام ترافیکی کشور نیز اثر منفی دارد."
چاره چیست؟
یکی از راهکارهای پیشنهادی برای کاهش این خطاها، ارتقاء سیستمهای دوربینهای نظارتی و استفاده از فناوری هوش مصنوعی است که میتواند دقت تشخیص تخلفات را افزایش دهد. با بهکارگیری الگوریتمهای پیشرفتهتر، خطاهای انسانی و سیستمی کاهش یافته و جریمههای اشتباه کمتر صادر خواهند شد.
پلیس راهور سیستم اعتراض به جریمهها را راهاندازی کرده است، اما برخی از شهروندان معتقدند که فرایند رسیدگی به این اعتراضات زمانبر است. به گفته مسئولان این پلیس "در حال حاضر امکان اعتراض به جریمهها از طریق سامانههای الکترونیکی فراهم است و تلاش میکنیم این فرایند را سریعتر و سادهتر کنیم تا مشکلات شهروندان در کمترین زمان ممکن حل شود."
جریمههای اشتباه رانندگی مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد کرده است، اما با توجه به ارتقاء سیستمهای نظارتی و رسیدگی به اعتراضات، امید میرود که این مشکلات به تدریج کاهش یابد. مسئولان پلیس راهور و نهادهای مرتبط متعهد به رفع این اشتباهات هستند و برنامههایی برای بهبود فرآیند صدور و رسیدگی به جریمهها در دست اقدام است./