عامل «پولی» نزول تولید خودرو

 بنابر آمار وزارت صمت که این بار زودتر از موعد معمول منتشر شده، کل تولید محصولات سواری خودروسازان بزرگ و وابسته به دولت در پایان بهمن، به یک‌میلیون دستگاه نیز نرسیده و تیراژ آنها نسبت به ۱۱ماه سال گذشته، ۷‌درصد افت کرده است.

با در نظر گرفتن تیراژ خودروسازان بخش خصوصی، تولید خودروهای سواری در پایان بهمن از مرز یک‌میلیون دستگاه گذشته، اما سهم دو غول جاده مخصوص زیر یک‌میلیون دستگاه بوده است. با توجه به اینکه تنها یک‌ماه تا پایان سال باقی مانده، طبعا خودروسازان بزرگ نمی‌توانند برنامه مدنظر وزارت صمت در سال ۱۴۰۲ (تولید بالغ بر یک‌میلیون و ۵۰۰‌هزار دستگاه) را محقق کنند. البته بررسی آمار تولید منتشرشده از سوی وزارت صمت نشان می‌دهد با وجود افت تیراژ تجمعی (۱۱ماهه) ایران‌خودرو و سایپا، تولید ماهانه آنها رشد کرده است. ایران‌خودرو و سایپا در بهمن‌ماه امسال ۷۹‌هزار و ۱۹۳دستگاه محصول سواری تولید کرده‌اند؛ این در حالی است که تولید دی‌ماه آنها ۷۶‌هزار و ۶۳۸دستگاه بود. بنابراین تولید ماهانه خودروسازان بزرگ کشور بیش از ۳‌درصد بالا رفته، اما این موضوع نتوانسته است مانع افت تولید تجمعی آنها شود.

خودروسازان بزرگ کشور در ماه‌های نیمه دوم امسال معمولا تولید رو به رشد چشمگیری نداشتند و در مقاطعی با افت تولید مواجه شدند. به گفته فعالان صنعت خودرو، دلیل اصلی کند چرخیدن چرخ تولید در نیمه دوم سال، چالش نقدینگی و به‌اصطلاح «بی‌پولی» ناشی از عدم‌اصلاح قیمت است. خودروسازان پس از دریافت مجوز افزایش قیمت متوسط ۴۹درصدی در اواخر فروردین امسال، تا به امروز اجازه افزایش قیمت نداشته‌اند. این در حالی است که افزایش قیمت اعمال‌شده، متناسب با تورم پایان شهریور پارسال بود و در این مدت، هزینه تولید بالا رفته و عملا اثر اصلاح قیمت فروردین را خنثی کرده است. خودروسازان معتقدند افزایش متوسط ۴۹درصدی قیمت در ابتدای امسال، نصف رشد هزینه آنها را پوشش داده است.

افت تولید تجمعی

به سراغ آمار تولید خودروسازان بزرگ کشور در ۱۱ماه امسال برویم و ببینیم ایران‌‌‌‌خودرو، سایپا و پارس‌‌‌‌خودرو در این بازه زمانی چه کارنامه‌‌‌‌‌‌‌ای از خود به جا گذاشته‌‌‌اند. طبق آنچه در گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت آمده، این سه خودروساز طی ۱۱ماه امسال، در مجموع ۹۰۸‌هزار و ۵۱۷دستگاه انواع خودروی سواری تولید کرده‌‌‌اند. این در حالی است که سه‌خودروساز بزرگ کشور در ۱۱ماه مشابه سال گذشته در مجموع ۹۷۲‌هزار و ۷۷۹دستگاه سواری تولید کرده بودند. بنابراین آنها در ۱۱ماه امسال ۷درصد افت تولید را تجربه کرده‌اند.

در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها شده که توانسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند ۴۷۶‌هزار و ۷۷۹دستگاه محصول تولید کنند. این میزان تولید سبب شده تا آبی‌‌‌های جاده‌‌‌‌مخصوص کاهش ۴درصدی تولید را در ۱۱ماه امسال تجربه کنند.

سایپایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیز تولید ۳۳۶‌هزار و ۷۹۰دستگاهی را در ۱۱ماه امسال ثبت کرده‌‌‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش ۴درصدی را نشان می‌دهد. پارس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیز با توجه به آمار تولید ۹۴‌هزار و ۹۲۸دستگاهی، نسبت به ۱۱ماه مشابه سال گذشته کاهش ۲۳درصدی داشته‌‌‌‌اند. بنابراین پارس‌خودرو علاوه بر ثبت کمترین میزان تولید در ۱۱ماه امسال، بیشترین افت را نیز داشته است. اگر آمار سایپا و پارس‌خودرو را (به عنوان زیرمجموعه این شرکت) تجمیع کنیم، به عدد ۴۳۱‌هزار و ۷۱۸دستگاه محصول سواری می‌رسیم. با توجه به جمع تولید ۴۷۵‌هزار و ۲۲۵دستگاهی گروه سایپا در ۱۱ماه پارسال، این گروه بالغ بر ۹‌درصد افت تیراژ را ثبت کرده است.

بنابر آمار منتشرشده از سوی وزارت صمت، ایران‌خودرو در ۱۱ماه امسال بیشترین تولید خود را به مدل‌‌‌های پژو اختصاص داده است. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، ۲۵۲‌هزار و ۷۳دستگاه انواع پژو را تولید کرده است. با توجه به تولید ۳۰۸‌هزار و ۷۲دستگاه پژو در ۱۱ماه پارسال، ایران‌خودرویی‌ها در تولید این محصول افت ۱۸درصدی داشته‌اند.

در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو، سمند تیراژ ۵۷‌هزار و ۴۱۴دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ ۴۷‌هزار و ۹۲۴دستگاهی سمند در ۱۱ماه پارسال، تولید این محصول در سال‌جاری ۲۰‌درصد بالا رفته است. بنابر آمار وزارت صمت، دنا نیز در ۱۱ماه امسال تیراژ ۷۸‌هزار و ۷۷۸دستگاهی داشته که در مقایسه با ۱۱ماه مشابه سال گذشته، تولید آن ۳درصد رشد را تجربه کرده است. رشد تولید سمند و دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌‌‌خودرو به نام رانا با افت تولید در ۱۱ماه امسال مواجه بوده است. ایران‌خودرویی‌‌‌ها تا پایان بهمن امسال ۲۲‌هزار و ۸۳دستگاه رانا را به تولید رسانده‌‌‌اند که نسبت به ۱۱ماه سال گذشته افت ۱۶درصدی را نشان می‌دهد. رانا در بهمن‌ماه امسال کمی بیش از ۲‌هزار دستگاه تولید داشته است.

از رانا که بگذریم، ایران‌خودرو محصولی چینی به نام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هایما نیز دارد که تولید آن در ۱۱ماه امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حدود ۴۲‌درصد رشد داشته است. طبق آمار، در ۱۱ماه امسال، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها ۲۰‌هزار و ۸۳۰دستگاه ‌‌‌هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. این شاسی‌بلند چینی در چهار مدل مونتاژ می‌شود.

سری هم به تارا بزنیم؛ خودرویی که در دو مدل دستی و اتومات به تولید می‌رسد. طبق آمار وزارت صمت، ایران‌خودرو در ۱۱ماه امسال حدود ۴۵‌هزار دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در ۱۱ماه سال گذشته کمتر از ۲۴‌هزار دستگاه تارا تولید کرده بود. بنابراین تولید تارا در ۱۱ماه امسال نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۹۱‌درصد رشد نشان می‌دهد.

ایران‌خودرو در لیست ۱۱ماه امسال نام محصول جدید خود به نام ریرا را نیز گنجانده است. این خودرو که قرار است امسال راهی بازار شود و در مدل برقی نیز به تولید خواهد رسید، در ۱۱ماه سال‌جاری ۴۴دستگاه تولید داشته است.

از ایران‌خودرو بگذریم و به‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سراغ سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در ۱۱ماه امسال به خانواده ساینا اختصاص داشته است. طبق آمار وزارت صمت، سایپایی‌‌‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، حدود ۱۰۷‌هزار دستگاه از اعضای این خانواده را به تولید رسانده‌‌‌اند. در مقایسه با ۱۱ماه سال گذشته، تولید خانواده ساینا که سایت سایپاسیتروئن میزبان آن است، ۱۹‌درصد رشد نشان می‌دهد.

سایپایی‌‌‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، ۱۶دستگاه تیبا را نیز به تولید رسانده‌‌‌اند؛ خودرویی که با توجه به آمار ۱۰‌هزار دستگاهی‌اش در سال گذشته، باید آن را حذف‌شده دانست.

تولید شاهین نیز در سایپا طی ۱۱ماه امسال به حدود ۴۷‌هزار دستگاه رسیده است که رشد بالغ بر ۵۰درصدی را نشان می‌دهد.

در آمار دومین خودروساز بزرگ ایران، نام خانواده کوئیک نیز به چشم می‌آید. این خودرو علاوه بر سایپا، در پارس‌خودرو هم به تولید می‌رسد. در آمار سایپا آمده که این شرکت طی ۱۱ماه امسال بیش از ۸۸‌هزار دستگاه کوئیک را در مدل‌های مختلف به تولید رسانده است. نسبت به ۱۱ماه پارسال، تولید این محصول در سایپا ۱۶‌درصد رشد نشان می‌دهد. نارنجی‌های جاده‌مخصوص اما در ۱۱ماه امسال ۷۸۱دستگاه اطلس را نیز تولید کرده‌اند.

از سایپا رد شویم و به پارس‌‌‌خودرو برویم و نگاهی به کارنامه تولید ۱۱ماه امسال این خودروساز بیندازیم. پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، بالغ بر ۹۳‌هزار دستگاه کوئیک را به تولید رسانده‌‌‌اند که نسبت به ۱۱ماه پارسال افت ۲۴درصدی را نشان می‌دهد. بیشترین حجم تولید کوئیک در پارس‌خودرو به خانواده آرپ شامل مدل‌های S، G و GX تعلق دارد.

در آمار تولید ۱۱ماه امسال پارس‌‌‌خودرو، نام محصول جدید این شرکت به نام سهند نیز به چشم می‌‌‌آید.

طبق آمار، سهند که سال گذشته رونمایی شد و قرار است امسال راهی بازار شود، در بازه زمانی تحت بررسی تنها ۵۰دستگاه تولید داشته است. تعداد تولید این خودرو در بهمن ۱۰دستگاه بوده است. سهند به‌‌‌ نوعی نسل جدید کوئیک به شمار می‌رود.