فروش خودروهایی که نیستند

 در حالی که تعداد خودروهای خارجی ترخیص‌شده از گمرک به ۵هزار دستگاه نیز نرسیده اما رئیس سازمان توسعه تجارت می‌گوید بیش از هشت‌هزار و ۴۰۰ دستگاه خودرو در سامانه یکپارچه بارگذاری شده‌اند. وی همچنین از واردات بیش از هشت‌هزار دستگاه خودرو به کشور صحبت به میان آورده؛ این در شرایطی است که گمرک ایران سه‌شنبه این هفته اعلام کرد تعداد خودروهای وارد‌شده به کشور حدود چهارهزار و ۴۰۰ دستگاه بوده است.

با توجه به اظهارات مهدی ضیغمی، جدا از اینکه تا به امروز نزدیک به 2درصد برنامه واردات خودرو محقق شده، سیاستگذار عملا خودروهایی را که هنوز از گمرک ترخیص نشده‌اند نیز در سامانه یکپارچه عرضه کرده است. این در شرایطی است که گفته می‌شود تا به امروز حتی هزار نفر هم موفق به دریافت خودروی ثبت‌نامی خود از محل واردات نشده‌اند. بنابراین از جمع حدودا ۳۱هزار نفر متقاضی نهایی خودروهای خارجی، بیش از ۳۰هزار نفر کماکان چشم‌‌انتظار دریافت خودروی ثبت‌نامی خود هستند. متقاضیان نهایی خودروهای وارداتی البته ابتدا حدود ۳۴هزار نفر بودند، اما در ادامه بالغ بر ۳۵۰۰ نفر از آنها انصراف دادند. نکته دیگر در مورد خودروهای وارداتی روند نسبتا طولانی شماره‌گذاری آنهاست. گفته می‌شود شماره‌گذاری هر دستگاه خودروی وارداتی حداقل دو هفته و گاهی نیز تا یک ماه زمان می‌برد. بنابراین این موضوع یکی از دلایل کندی تحویل خودروهای ثبت‌نامی به متقاضیان است. به گفته رئیس سازمان توسعه تجارت، تاکنون بیش از هشت‌هزار دستگاه خودرو وارد کشور شده و نیمی از خودروهای ترخصی نیز پلاک شده‌اند.

آمار دیگری که رئیس سازمان توسعه تجارت ارائه کرده، به متقاضیان تعیین‌تکلیف‌نشده در سامانه فروش خودروهای وارداتی مربوط می‌شود. به گفته ضیغمی، هم‌اکنون حدود 22هزار نفر همچنان به عنوان متقاضی خرید این خودروها حضور دارند و حدود هفت‌هزار و ۵۰۰نفر دیگر نیز به صورت قطعی خودروی مدنظر خود را از طریق همین سامانه انتخاب کرده‌اند. طبق آمار ارائه‌شده از سوی رئیس سازمان توسعه تجارت، تا‌کنون بیش از 8400دستگاه خودرو از برندهای مختلف در سامانه موردنظر عرضه شده، حال آنکه در مجموع بیش از 8هزار دستگاه خودرو وارد بنادر کشور شده و تعداد ترخیصی‌ها نیز نزدیک به چهار‌هزار و ۵۰۰ دستگاه است. با توجه به این آمار، عملا حدود دو برابر خودروهای ترخیص‌شده از گمرک، در سامانه یکپارچه عرضه شده است.

همچنین تعداد خودروهای خارجی عرضه‌شده در این سامانه، از تعداد کل خودروهای وارداتی (چه خودروهای ترخیصی و چه خودروهای روی آب) کمی بیشتر است. بنابراین اگر واردات قطعی خودرو را تعداد ترخیص‌شده از گمرک در نظر بگیریم، به‌نوعی می‌توان گفت حدود نصف خودروهای عرضه‌شده در سامانه یکپارچه، هنوز به طور قطعی وارد نشده‌اند.  پروسه طولانی حواشی مربوط به دور جدید واردات خودرو به کشور این پرسش را ایجاد کرده که آیا بهتر نبود سیاستگذار اجازه می‌داد ورود خودرو در همان ریل قبلی انجام می‌شد؟ آیا بهتر نبود مانند گذشته صفر تا صد واردات توسط بخش خصوصی انجام می‌شد و سیاستگذار دولتی خود را وارد این ماجرا نمی‌کرد؟

اما رئیس سازمان توسعه تجارت در واکنش به برخی حواشی در خصوص عدم‌تامین خودرو از سوی برخی واردکنندگان با وجود دریافت مجوز، به تسنیم گفت: ثبت سفارش، تخصیص و تامین ارز از مراحل اصلی پروسه واردات خوردو محسوب می‌شود؛ اما تا زمان عدم ورود خودرو به کشور، عرضه‌ای روی سامانه فروش صورت نمی‌گیرد. بر این اساس تمامی عرضه‌ها متناسب با خودروهای موجود در بنادر و گمرکات است. این در حالی است که به‌تازگی در بخشی از این فرآیند تسهیلاتی ارائه شده که خودروهای مرتبط با برندهای معتبر که در مسیر دریایی ورود به کشور هستند نیز در سامانه فروش عرضه شده‌اند. ضیغمی در پاسخ به برخی ابهامات در خصوص طولانی شدن مرحله شماره‌گذاری تاکید کرد: در این مرحله موضوعاتی مثل ارائه مجوز اسقاط، مجوز محیط زیست در حوزه رده انرژی و در نهایت بازدید فیزیکی باید طی شود. برخی واردکنندگان معتقدند این مرحله حداقل به یک ماه زمان نیاز دارد. این در حالی است که برای برخی واردکنندگان این مرحله ظرف مدت دو هفته به  اتمام رسیده است.