در آغاز قرن بیست و یکم شاسیبلندها هنوز جایگاه نسبتاً کوچکی در بازار خودروی جهانی داشتند اما حدود دهه بعد تنها خودروسازان بسیار خاصی مثل مکلارن و کونیگزگ هنوز هیچ شاسیبلندی در سبد محصولات خود ندارند. در این سری مطالب اما میخواهیم ببینیم کدام خودروسازان دههها در بخش شاسیبلندهای بازار حاضر بودهاند و کدام شرکتها اخیراً به دلیل تقاضای بازار مجبور به ورود به این بخش شدهاند؛ بنابراین، در سه قسمت به معرفی اولین شاسیبلند همه خودروسازان بزرگ و مشهور جهان به ترتیب حروف الفبا خواهیم پرداخت.
اولین شاسیبلند آکورا مدلی بنام SLX بود. این خودرو اما در اصل نسخهٔ ریبج شدهٔ ایسوزو تروپر بود که کمی ارتقاء پیدا کرده بود و از سال ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۹ توسط برند لوکس هوندا به بازار عرضه شد. SLX فقط در ایالاتمتحده به فروش رسید و بعداً در سال ۲۰۰۱ با MDX جایگزین شد که اولین شاسیبلند اختصاصی آکورا بهحساب میآمد.
هرچند شاید فکر کنید آلفارومئو هم یکی از بسیار خودروسازانی محسوب میشود که طی دههٔ اخیر وارد بازار شاسیبلندها شده و استلویو اولین شاسیبلند آن است ولی این شرکت در دههٔ ۵۰ شاسیبلند جیپ مانندی بنام ماتا را تولید میکرد. البته این خودرو به درخواست وزارت دفاع ایتالیا و بیشتر برای استفادههای نظامی ساخته شد اما نسخه غیرنظامی ماتا هم به تولید رسید.
آستونمارتین یکی از جدیدترین بازیگران در بخش شاسیبلندها محسوب میشود. این شرکت در سال ۲۰۲۰ اولین کراساوور خود را با نام DBX معرفی کرد. نسخهٔ DBX707 این خودرو که در اوایل سال ۲۰۲۲ معرفی شد، یکی از قویترین و سریعترین شاسیبلندهای حال حاضر جهان محسوب میشود.
هرچند آئودی Q7 اشتراکات زیادی با فولکسواگن توآرگ و پورشه کاین دارد اما سه سال پس از آنها در اواخر سال ۲۰۰۵ به بازار عرضه شد. این خودرو از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ با یک پیشرانهٔ عظیم ۶ لیتری V12 توربودیزل با ۵۰۰ اسب بخار قدرت قابل خریداری بود. این پیشرانه روی هیچ خودروی دیگری نصب نشد. Q7 هماکنون در نسل دوم خود قرار دارد.
در مورد اولین شاسیبلند بنتلی هم شاهد داستانی مثل آلفارومئو هستیم زیرا درحالیکه همه بنتایگا را بهعنوان اولین شاسیبلند این شرکت میشناسند اما این عنوان در اختیار مدلی بنام دامینیتور است. این خودرو در سال ۱۹۹۴ به سفارش سلطان برونئی در شش دستگاه ساخته شد و گفته میشود هزینهٔ ساخت هر دستگاه در آن زمان به سه میلیون پوند رسیده است. از دامینیتور اطلاعات زیادی در دسترس نیست ولی میدانیم که روی شاسی نسل دوم رنجروور ساخته شده است.
در بین برندهای لوکس، بامو سابقهٔ نسبتاً طولانیتری در بخش شاسیبلندها دارد. نسل اول X5 در سال ۱۹۹۹ معرفی شد و هماکنون در نسل چهارم قرار دارد. تمام نسلهای این خودرو فقط در کارخانهٔ اسپارتانبورگ در کارولینای شمالی ساخته شدند. پس از X5 راه برای ساخت شاسیبلندهای دیگر بامو مثل X6 کوپه و X7 فول سایز هموار شد.
اولین شاسیبلند بیوک در سال ۲۰۰۱ روی خط تولید رفت و شش سال عمر کرد. هرچند این خودرو عمر نسبتاً کوتاهی داشت اما مدل موفقی بود و بسیار بیشتر از پسرعموی زشت خود، پونتیاک آزتک فروخت. هرچند این دو خودرو اشتراکات زیادی داشتند اما دلیل موفقیت راندیوو واضح بود. شاسیبلند بیوک ظاهر بسیار متعارفتری نسبت به آزتک داشت.
کادیلاک در سال ۱۹۹۸ با عرضهٔ نسل اول اسکالید مستقیماً به لینکلن نویگیتور پاسخ داد و وارد بخش شاسیبلندها شد. این خودرو اما در اصل نسخهٔ ریبج شدهٔ جیامسی یوکان دنالی بود که فقط حدود دو سال تولید شد و سپس جای خود را به نسل دوم داد که محصولی اختصاصی محسوب میشد و بیشتر از شاسیبلندهای فول سایز ارزانتر جنرال موتورز متمایز شده بود.
شورلت سابربن که در سال ۱۹۳۵ معرفی شد، اولین شاسیبلند جهان محسوب میشود و قدیمیترین نام در حال تولید در دنیای خودروسازی بهحساب میآید. هرچند نسلهای اولیه سابربن خیلی به تعریف امروزی شاسیبلند شباهت نداشتند اما نسل چهارم که در سال ۱۹۵۵ معرفی شد با فاصلهٔ بیشتر از زمین و امکان سفارش سامانهٔ چهارچرخ محرک، سابربن را به یک شاسیبلند واقعی تبدیل کرد.
پاسیفیکا نهتنها اولین شاسیبلند کرایسلر بود بلکه اولین محصول توسعهٔ مشترک اتحاد دایملر کرایسلر که در سال ۱۹۹۸ شکل گرفته بود هم محسوب میشد. این خودرو در اوایل سال ۲۰۰۳ با مدل ۲۰۰۴ به بازار عرضه شد اما موفقیت چندانی کسب نکرد و تولید آن پیش از پایان سال ۲۰۰۷ خاتمه یافت.
سیتروئن با C-Crosser که در سال ۲۰۰۷ به بازار آمد وارد دنیای شاسیبلندها شد. البته این خودرو هم مثل پژو ۴۰۰۷ اساساً یک میتسوبیشی اوتلندر ریبج شده بود هرچند که یکی از پیشرانههای آن (۲.۲ لیتری توربودیزل) ساخت خود سیتروئن بود. C-Crosser فقط از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ در بازار دوام آورد و هرچند میتسوبیشی نسل بعدی اوتلندر را به بازار فرستاد اما پژو و سیتروئن اقدام به ساخت شاسیبلندهای اختصاصی خودشان کردند.
هرکس میگوید اولین شاسیبلند داچیا مدل داستر بوده حرف درستی میزند اما اگر منظور داستری باشد که در سال ۲۰۱۰ معرفی شد، اشتباه است زیرا اولین نسل این خودرو در سال ۱۹۸۰ به بازار آمد. البته این خودرو در اصل ساخت شرکت رومانیایی آرو بود و Aro 10 نام داشت اما از قطعات داچیا استفاده میکرد و در برخی بازارها با نام داستر عرضه میشد. قطعات فنی این شاسیبلند از داچیا ۱۳۰۰ (نسخهٔ رومانیایی رنو ۱۲) گرفته شده بود. Aro 10 تا سال ۲۰۰۶ تولید شد و برای مدت کوتاهی با نام داچیا داستر در بریتانیا هم عرضه شد.
مثل شورلت سابربن، بهراحتی نمیتوان گفت که دوج تاون واگن یک شاسیبلند است یا نه. درهرحال، این خودرو که در سال ۱۹۵۶ معرفی شد، در اصل نسخهٔ سواری از ون باری تاون پنل بود که دو سال قبل معرفی شده بود. تاون واگن ارتفاع لازم برای شاسیبلند تلقی شدن را داشت اما فقط بهصورت محرک عقب عرضه میشد. البته در سال ۱۹۵۷ دوج مدل تاون واگن پاور را با ارتفاع بیشتر از زمین و سامانهٔ چهارچرخ محرک معرفی کرد که بسیار به تعریف امروزی شاسیبلند نزدیکتر بود.
ازآنجاییکه دیاس بهعنوان برند لوکس سیتروئن در سال ۲۰۰۹ تأسیس شد، تعجبی ندارد که اولین شاسیبلند آن طی دههٔ اخیر معرفی شده است. DS 6 اما برای بازار چین در نظر گرفته شده بود و در این کشور تولید میشد. اولین کراساوور سیتروئن برای اروپا نیز DS 7 کراسبک بود که در سال ۲۰۱۷ معرفی شد.
اولین شاسیبلند فورد مدل مشهور برانکو بود که در اواخر سال ۱۹۶۵ پدیدار شد. این خودرو طبق روش سنتی آن سالها یعنی با ساختار بدنه روی شاسی ساخته شده بود. تولید برانکو طی پنج نسل تا سال ۱۹۹۶ ادامه یافت و نسل ششم پس از حدود ۲۵ سال وقفه با طراحی رترو که به نسل اول شباهت دارد در سال ۲۰۲۰ معرفی شد.
ادامه دارد…