پایان سوداگری در تولید و توزیع لوازم یدکی قاچاق

 شناسه‌دار کردن لوازم یدکی و قطعات و نظم بخشیدن به بازار تولید، واردات و توزیع آن می‌تواند مانع از تکرار  تجربیات تلخ گذشته شود. به صورت آزمایشی در مرحله اول، طرح شناسنه‌دار کردن کمک‌فنر و باطری خودرو اجرا شد. ۵٣ قلم از اقلام لوازم یدکی و قطعات خودرو نیز از ۱۵ مرداد ۱۴۰۱ حق توزیع بدون شناسه کالا ندارند و فعالان تولیدی، وارد کننده و توزیع کننده بایستی با ثبت کد نقش خود در سامانه جامع تجارت، ادامه فعالیت دهند؛ در غیر این صورت فعالیت  آن‌ها غیر قانونی خواهد بود و از سوی بازرسان با متخلفان برخورد می شود.

این ۵٣ قلم شامل موارد زیر هستند: 

عرضه بدون شناسه لوازم یدکی مشمول طرح، مصداق بارز قاچاق است 

 امید قالیباف- سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت- در رابطه با این موضوع (ممنوعیت عرضه بدون شناسه لوازم یدکی و قطعات خودرو) به ایسنا اعلام کرد: چنانچه بعد از این تاریخ، بازرسان، لوازم یدکی مشمول طرح را بدون شناسه در سطح عرضه مشاهده کنند، طبق قانون، قاچاق محسوب شده و نسبت به جمع‌آوری آن اقدام خواهد شد.

وی افزود: برآورد می شود از ارزش ١٣ میلیارد دلاری بازار لوازم یدکی، ٣٠ درصد کالای قاچاق و تولیدات بی‌کیفیت باشد که به ترتیب سه میلیارد دلار سهم قاچاق و یک میلیارد دلار هم سهم تولید غیر استاندارد است.  

سخنگوی وزارت صمت ضمن تاکید بر اینکه این حجم وسیع از قاچاق و تولید بی‌کیفیت برای کالایی که با جان مردم سر و کار دارد، به هیچ‌وجه قابل پذیرش نیست، تصریح کرد: ساماندهی بازار لوازم یدکی از اولویت‌های وزارت صمت در دولت سیزدهم ساماندهی است که پس از ماه‌ها جلسات هماهنگی با بیش از ١١ دستگاه حاکمیتی و اتحادیه‌ها و تشکل‌های خصوصی، در گام اول، ۵٣ قلم لوازم یدکی که ٨٠ درصد مصرف بازار را شامل می‌شود از ١۵ مرداد الزام به درج شناسه و کد رهگیری دارند. پیش از این، باتری و کمک فنر نیز مشمول درج شناسه کالا و کد رهگیری شده بودند.  

قالیباف خاطرنشان کرد: برای نخستین بار از یک مدل تعاملی_اقناعی برای ساماندهی یکی از پیچیده‌ترین بازارها استفاده شده است و قرار است رسانه ملی، پایش بازار لوازم یدکی را کاملا رصد کند تا علاوه بر رفع نقاط ضعف در اجرا، نتایج آن را نیز به استحضار مردم برساند.  نتیجه این مدل جدید، آن شده که اجماع خوبی میان تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان ایجاد شود تا اجرای طرح را آسان‌تر می‌کند.  

این مقام مسئول در وزارت صمت، لوازم یدکی موجود در بازار را در چهار گروه قاچاق محرز، بدون منشاء، تولید داخل، و واردات، تقسیم‌بندی کرده و گفت: تکلیف کالای قاچاق محرز که طبق قانون مشخص است اما، اگر در شبکه توزیع، کالاهایی وجود دارند که از آن با عنوان"بدون منشاء"  نام می‌بریم، واحد عرضه‌کننده با تایید کمیته فنی اتحادیه ذی‌ربط، یک هفته زمان دارد تا نسبت به اخذ شناسه کالا از طریق سامانه جامع تجارت اقدام کند.

گام دوم ساماندهی بازار لوازم یدکی مشمول ١۵٠ قلم کالاست 

 سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، گام دوم ساماندهی بازار لوازم یدکی را شامل ۱۵۰ قلم خوانده که پس از اتمام عملیات اجرایی مرحله اول آغاز خواهد شد، متذکر شد: روی دیگر سکه حذف قاچاق لوازم یدکی دادن بازاری به ارزش چهار میلیارد دلار به قطعه سازان است که باید از این فرصت بخوبی استفاده شود.  در عین حال هدف بزرگ دیگری که ساماندهی بازار لوازم یدکی دنبال می‌کند، بروز شدن استانداردهاست؛ چرا که به دلیل عدم شفافیت در این بازار، گاها استاندارها ۵۰ سال است بروز نشده که این مشکل، علاوه بر اشکال در ایمنی وسایل نقلیه، بر آلودگی هوا نیز موثر است.

 قالیباف پیش‌بینی کرد: بازار لوازم یدکی در سطح عرضه، شاهد یک دگرگونی اساسی خواهد شد و از شکل سنتی کنونی به سمت شیوه‌های نوین و قابل نظارت، نظیر هایپرهای لوازم یدکی یا فروش از طریق شبکه‌های مجازی تغییر خواهد کرد.

۵.٣ میلیون دستگاه خودرو و ٩ میلیون موتورسیکلت در شرایط اسقاط‌اند

وی ضمن اشاره به فرسودگی وسایل نقلیه، گفت: برآورد می‌شود سه میلیون و ۵٠٠ هزار خودرو و بیش از ۹ میلیون موتورسیکلت در شرایط اسقاط قرار دارند که فعلا از آن‌ها استفاده می‌شود؛ پایش بازار لوازم یدکی به این بخش، تا رسیدن به سازوکارهای تشویقی برای اسقاط، کمک خواهد کرد.  

سخنگوی وزارت صمت در پایان با بیان اینکه مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند از طریق سامانه اصالت سنجی، از خرید کالای خود اطمینان حاصل کنند، توصیه کرد: بدون همراهی مصرف‌کنندگان، حذف لوازم یدکی بدون استاندارد و قاچاق ممکن نیست؛ از این‌رو وزارت صمت از همه مصرف‌کنندگان لوازم یدکی درخواست می‌کند از فروشگاه‌های معتبر و لوازم یدکی دارای شناسه خرید خود را انجام دهند.