دلالان و قطعه سازان نگران واردات خودرو‍ هستند

به گزارش صنعت ماشین،  روزنامه ایران نوشت: مجلس، مدیران وزارت صمت، کارشناسان و نمایشگاه‌داران خودرو می‌گویند گره بازار خودرو با تصمیم سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت باز می‌شود. آن‌گونه که به‌نظر می‌رسد، وزیر صمت هم مخالف واردات خودرو نیست و اعتقاد دارد در شرایط موجود کشور، می‌توان واردات خودرو را دنبال کرد.

در این میان فاطمی امین در روزهای پایانی سال گذشته در نشست خبری و همچنین در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که واردات خودرو به کشور از اواخر اردیبهشت 1401 آزاد می‌شود چرا که ممنوعیت واردات خودرو از فهرست کالاهای ممنوعه وارداتی از اواخر اردیبهشت سال 1401 لغو می‌شود. برای تنظیم بازار خودرو فاصله بین تولید و تقاضا بسیار زیاد است و حدود 500 هزار خودرو کاهش تولید داریم، بدین جهت با افزایش تولید که هدفگذاری شده و همچنین تأمین نیاز خودرو از طریق واردات می‌توان بازار این محصول را تنظیم کرد.

سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور نیز اعلام کرده که واردات خودرو انجام و خودرو از فهرست کالاهای ممنوعه وارداتی خارج شود و حتی این موضوع در فرمان 8 ماده‌ای رئیس جمهور که 11 اسفندماه ابلاغ شده، تأکید شده است.

زمانی که واردات خودرو (سال 97)، ممنوع شد، کشور با محدودیت ارزی شدیدی مواجه بود و حتی امکان تأمین کالاهای اساسی نبود. اما در سالی که گذشت 122 میلیون تن کالای ایرانی به ارزش 48 میلیارد دلار، به اقصی نقاط جهان صادر شد که این میزان با 14 میلیارد دلار بیشتر نسبت به سال99، رشد 41درصدی را ثبت کرد.

عدد صادراتی کشور نشان می‌دهد که اوضاع ارزی کشور در دولت سیزدهم بهبود یافته است از همین‌رو می‌توان به سمت واردات خودرو حرکت کرد. اصرار و پافشاری بر واردات خودرو که کارشناسان بر آن تأکید دارند، به جهت کنترل بازار خودرو است. از سال 1400، شرکت‌های خودروسازی می‌خواستند رشد تولید داشته باشند به گونه‌ای که عرضه و تقاضا هماهنگ شود، اما هیچ‌کدام از شرکت‌های خودروسازی نتوانستند کاهش گذشته را جبران کنند و همچنان میزان تقاضا از عرضه بسیار بیشتر است، همین امر باعث شده که صف برای خرید کارخانه‌ای خودرو (با مدل‌های پیش فروش یک‌ساله و فروش فوق‌العاده) و فاصله قیمت کارخانه و بازار روز به روز بیشتر شود. از آنجا که تولید خودرو کاهشی بوده و هر دو خودروساز نتوانستند تولید خودرو را حتی به یک میلیون دستگاه در سال (نیاز سالانه کشور 1،5 میلیون دستگاه) برسانند، برای تنظیم بازار چاره‌ای جز واردات خودرو نیست.

مردم به خاطر کاهش تولید خودرو، با چالش‌های جدی در بازار خودرو مواجه شدند که مهم‌ترین آن افزایش هزینه و ناتوانی مالی در تعویض خودروهای قدیمی است. بر این اساس به جای آنکه برخی گروه‌ها مانند خودروسازان و قطعه‌سازان روبه‌روی واردات خودرو بایستند بهتر است که فضایی را فراهم کنند که واردات خودرو تسهیل شود.
بر اساس 8 فرمان ابلاغ شده از سوی رئیس جمهور، خودروسازان در سال‌جاری باید یک میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو تولید کنند که شاید بازار به سمت آرامش حرکت کند، اما آن‌گونه که از بهار خودروسازی‌ها پیدا است این امر اجرایی نخواهد شد و ما همچنان عدم هماهنگی عرضه و تقاضا را خواهیم داشت.


دلالان؛ در برابر واردات خودرو مقاومت می‌کنند
مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو درباره واردات خودرو و اینکه آیا این مهم در سال‌جاری عملیاتی می‌شود یا خیر، به «ایران» گفت: «با توجه به شرایط موجود تصور می‌کنم که امسال واردات خودرو آزاد نشود، وقتی نمایندگان مجلس که نمایندگان مردم هستند تحت فشار نتوانستند واردات 70 تا 100 هزار خودرو را تصویب کنند، چگونه می‌توان امیدوار بود که واردات خودرو انجام شود؟»

وی با اشاره به صحبت‌های وزیر صمت مبنی بر اینکه ممنوعیت واردات خودرو که سال 97، مصوب شد و اردیبهشت 1401 به پایان می‌رسید، افزود: «از وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌خواهیم اگر چنین مصوبه‌ای وجود دارد و در ممنوعیت سال 97، زمان قید شده است، تصویر آن مصوبه را رسانه‌ای کند تا تمام بخش‌ها از بلاتکلیفی خارج شوند.»
دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با تأکید بر اینکه برخی گروه‌ها و اشخاص نسبت به واردات خودرو مقاومت می‌کنند و ریشه آن در بین دلالان است، گفت: «4 سال است که ما واردات خودرو را دنبال می‌کنیم و حتی پیشنهاد داده‌ایم که واردات خودرو بدون منشأ ارز داخلی باشد، اما هنوز این امر نتیجه بخش نبوده است.»

واردکنندگان خودرو بارها تأکید کردند بدون آنکه ارزی از کشور خارج شود، می‌توانند واردات خودرو را انجام دهند لذا دولت بدون نگرانی از منشأ ارز می‌تواند مهر تأیید بر واردات خودرو بزند. نمایندگان مجلس سال گذشته مصوب کردند که وزارت صمت می‌تواند مجوز واردات 70 تا 100 هزار دستگاه خودرو را بدهد اما این امر برخلاف پیش‌بینی‌ها به یکباره کنار گذاشته شد و هنوز هم مشخص نشده است موضوعی که تصویب شده بود چرا کنار گذاشته شد. واردکنندگان خودرو امیدوار هستند در سال‌جاری و با توجه به منابع خوب ارزی کشور واردات اتفاق بیفتد.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو تصریح کرد: «به جرأت می‌گویم که دلالان در برابر واردات خودرو مقاومت می‌کنند، این گروه با رسانه و تریبونی که در اختیار دارند بر دیدگاه و تصمیم مدیران اثر می‌گذارند و اجازه نمی‌دهند این امر روال طبیعی خود را دنبال کند، حتی اگر خواسته مردم باشد.»


نباید دسترسی مردم به خودروهای مناسب را قطع کرد
دادفر اظهار داشت: «دلالان، خودروها را گران خریداری کردند و به همین جهت حاضر نیستند با واردات خودرو ضرر و زیان ببینند به همین جهت از هر ابزاری برای ادامه ممنوعیت واردات خودرو استفاده می‌کنند؛ نباید دسترسی مردم به خودروهای مناسب و با کیفیت را قطع کرد.»

وی با بیان اینکه واردات خودرو بسرعت بر قیمت خودروها در بازار اثر می‌گذارد و این امر قابل کتمان نیست، گفت: «با واردات خودرو، قیمت خودروهای داخلی کاهش پیدا می‌کند و مردم با شرایط بهتری می‌توانند خودرو خریداری کنند.»

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو درباره قیمت خودروهای وارداتی، تصریح کرد: «ارزان‌ترین خودروی وارداتی که تمام استانداردهای 85 گانه را داشته باشد، بین 10 تا 11 هزار دلار (حدود 300 میلیون تومان)، و گران‌ترین 30 هزار دلار (900 میلیون تومان) است. این در حالی است که اکنون برخی خودروهای چینی وارداتی 14 هزار دلار تمام می‌شود اما مونتاژکاران آن را با قیمت 40 هزار دلار به مردم می‌فروشند.»


نظر ممتنع برای واردات خودرو
محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن قطعه‌سازان همگن نیز درباره اینکه قطعه‌سازان نسبت به واردات خودرو چه نگاهی دارند و آیا دولت را در این خصوص همراهی خواهند کرد، به «ایران» گفت: «ما نسبت به واردات خودرو نظر ممتنع داریم، اگر قیمت خودروهای داخلی به‌درستی محاسبه شود به گونه‌ای که فاصله قیمت کارخانه و بازار به حداقل برسد، با واردات خودرو موافق هستیم. در حال حاضر اختلاف زیادی بین قیمت کارخانه و بازار وجود دارد و این امر رانت میلیونی برای برخی‌ها ایجاد کرده است.»

وی ادامه داد: «در حال حاضر زیان انباشته شرکت‌های خودروسازی به 100 هزار میلیارد تومان رسیده و این عدد بسیار بزرگی است که بخش قابل توجهی از آن به واقعی نبودن قیمت خودرو بر‌می‌گردد. برای آنکه واردات خودرو اتفاق بیفتد ابتدا بهتر است که عرضه و تقاضا هماهنگ شود.»

رئیس انجمن قطعه‌سازان همگن تصریح کرد: «مهم‌ترین دلیلی که واردات خودرو انجام نشده، کمبود منابع ارزی کشور است، اگر منابع ارزی تقویت شود به‌طور قطع دولت واردات خودرو را آغاز خواهد کرد. برای این مشکل اتاق بازرگانی به مجلس و دولت راهکار ارائه کرد که خوشبختانه تصویب هم شده است. بدین جهت گفته شده در برابر صادرات خودرو و قطعه، واردات خودرو دنبال شود.»


نمایشگاه‌داران موافق واردات خودرو
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو درباره واردات خودرو و تأثیر آن بر قیمت خودرو به «ایران» گفت: «ما با واردات خودرو کاملاً موافق هستیم، چرا که این امر بسرعت باعث کاهش قیمت خودروهای بازار خواهد شد؛ طی سال‌های اخیر و بخصوص از سال 97 به بعد با افزایش قیمت ارز، قیمت خودرو سیر صعودی به خود گرفت و طی هفته‌های اخیر هم با کاهش عرضه خودرو، قیمت انواع خودروها 10 تا 20 میلیون تومان گران‌تر شد.»

وی با بیان اینکه مقاومت در برابر واردات خودرو وجود دارد، اظهار داشت: «نمایشگاه‌داران موافق واردات خودرو هستند، چرا که این امر به نفع آنها است. طی سال‌های اخیر این صنف به جهت رکود و نبود خودروهای وارداتی بشدت صدمه دید و خیلی از فعالان این حوزه مجبور شدند خودروهای داخلی یا کارکرده خارجی را بفروشند. در این میان برخی دیگر از نمایشگاه‌ها تعطیل شدند.»

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو تأکید کرد: «دولت نباید در برابر هجمه‌ها و فشار برخی گروه‌ها، واردات خودرو را لغو کند، اگر می‌خواهیم بازار خودرو آرام شود و هزینه‌های مردم بیشتر نشود باید نسبت به واردات خودروهای ارزان قیمت اقدامات لازم انجام شود در غیر این‌صورت التهاب بازار خودرو بیشتر خواهد شد.»

وی با بیان اینکه شرکت‌های خودروسازی به دلایل مختلف تا چند ماه آینده نمی‌توانند عرضه و تقاضا را هماهنگ کنند و ادامه این روند سبب فاصله بیشتر قیمت خودرو در بازار و کارخانه خواهد شد، گفت: «امیدوارم دولت برای واردات خودرو تعلل نکند و با هدف آرامش بازار خودرو، تصمیم‌های مناسبی اتخاذ کند.»


چاهی که دولت روحانی برای صنعت خودروسازی کند
سال 97 و با ممنوعیت وارداتی که ابتدای همان سال تصویب شد، 15 هزار دستگاه خودرو وارد کشور شد و بعد از آن تنها خودروهایی مجوز ورود به کشور گرفتند که ممنوعیت واردات (قبل از مصوبه ممنوعیت واردات) شامل آنها نمی‌شد.

در این میان روند واردات خودرو نشان می‌دهد که دولت روحانی رکورددار واردات خودرو بوده و همین امر بشدت منابع ارزی کشور را کاهش داده است و از طرفی شرکت‌های خودروسازی هم در این دوره ضعیف‌تر شدند چرا که آنها نیز به سمت واردات رفتند و بیش از هر زمان دیگر به واردات قطعات خودرو وابسته شدند. همین اتفاق‌ها سبب شد که سال 97 و با شروع سخت‌ترین تحریم‌ها صنعت خودرو صدمه ببیند و کاهش تولید فراتر از 50 درصد شود.

روند یاد شده سبب شد به مرور زمان وضعیت عرضه و تقاضا به‌هم بریزد و اکنون در سال 1401، همچنان معضل عدم هماهنگی عرضه و تقاضا را شاهد باشیم. این چاهی است که دولت روحانی برای صنعت خودروسازی کند و به‌رغم تمام تصمیم‌هایی که اتخاذ شده هنوز صنعت خودرو نتوانسته از اتکا به واردات خارج شود چرا که در آن برهه سرمایه‌گذاری مناسبی در تولید قطعات صورت نگرفت. نمونه بارز در بحث واردات، تولید خودروهای ناقص بود که سال گذشته تعداد آن به بیش از 200 هزار خودرو رسید. خودروهایی که به علت نقص یک الی سه قطعه در پارکینگ خودروسازان خاک خوردند و در نیمه دوم سال گذشته روند تکمیل کاری و رفع نواقص آن شروع شد.


مخالفان واردات خودرو چه گروه‌هایی هستند؟
احمدرضا محمدی، کارشناس بازار خودرو درباره واردات خودرو و اینکه چه کسانی با واردات خودرو، مخالف هستند به «ایران» گفت: «گروه‌های زیادی مخالف واردات خودرو نیستند، اما گروهی که مخالف است، قدرت زیادی دارد. این افراد قدرت رسانه‌ای و قدرت اثر‌گذاری بر تصمیم‌ها را دارند. لذا به راحتی می‌توانند نظر دولت، مجلس و سایر نهادهای تصمیم گیر را تغییر دهند.»

وی افزود: «یک بخش از مخالفان واردات خودرو به خودروسازان بر‌می‌گردد، با آنکه خودروسازان به‌صورت علنی مخالفت خود را اعلام نکردند و حتی در مصاحبه‌هایشان گفتند که موافق واردات خودرو هستند اما در عمل می‌بینیم که خودروسازان و قطعه‌سازان مخالف جدی واردات خودرو هستند. خودروسازان نگرانی دارند که مردم سراغ خودروهای خارجی بروند و قطعه‌سازان هم هراس دارند که قطعات‌شان فروش نرود.»

محمدی اظهار داشت: «با وجود تمام این فشارها ضرورت دارد که واردات خودرو اتفاق بیفتد چرا که دولت، مجلس و سایر نهادهای تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز باید بدانند که نظر و خواسته مردم اهمیت دارد و باید با هدف آرامش بازار چنین امری در سال‌جاری محقق شود. در این میان امیدواریم این امر در ماه‌های ابتدای سال دنبال شود که رشد قیمت خودرو در بازار ادامه پیدا نکند.»