صادرات بسیار ضعیف خودروسازان طی امسال

به گزارش صنعت ماشین، طبق صورت‌های مالی ارائه شده از سوی خودروسازان به بورس، طی پنج ماه امسال تنها 514 دستگاه خودروی داخلی به خارج از مرزهای کشور رفته است. هرچند در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رقم صادرات رشد را نشان می‌دهد، با این حال ضعف صادرات کاملا مشهود است. این موضوع نشان می‌دهد خودروهای داخلی اقبال چندانی در بازارهای خارجی ندارند، همان‌طور که در داخل نیز مشتریان از سطح کیفی، قیمت و خدمات پس از فروش آنها راضی نیستند. اتفاقا همین مسائل شامل کیفیت نه چندان مناسب، قیمت بالا و ضعف خدمات پس از فروش، چالش‌های اصلی خودروسازی ایران در حوزه صادرات به شمار می‌روند. در گذشته خودروهای ایرانی بازار صادراتی بهتری داشتند و کشورهایی مانند، سوریه، بلاروس، آذربایجان و حتی روسیه از محصولات صنعت خودروی کشور استقبال می‌کردند. با این حال خودروسازان اقدامات لازم برای تثبیت و بهبود جایگاه صادراتی خود در این بازارها را انجام ندادند تا در نهایت آنها را یک به یک از دست بدهند. به نظر می‌رسد تا سه چالش کیفیت، قیمت و خدمات پس از فروش حل نشود، معضل صادرات در خودروسازی کشور برقرار خواهد بود. حالا در چنین شرایطی، وزیر صمت وعده صادرات یک میلیون دستگاهی را در سال 1404 داده است. طبق برنامه مدنظر رضا فاطمی‌امین، قرار است در سال 1404 تیراژ خودروهای داخلی به سه میلیون دستگاه برسد و یک میلیون آن نیز صادر شود. حال پرسش اینجاست که با اوضاع فعلی و سابقه نه چندان درخشان خودروسازی کشور در حوزه صادرات، چطور قرار است در عرض کمتر از سه سال به صادرات یک میلیون دستگاهی برسیم؟

به اعتقاد کارشناسان، برنامه صادرات یک میلیون دستگاهی با چالش‌های فراوانی مواجه است که مسائلی مانند ضعف کیفی، قیمت بالا و خدمات پس از فروش ضعیف، تنها بخشی از آنها به شمار می‌روند. خودروسازی ایران همچنان در تحریم قرار دارد و از تکنولوژی روز دنیا عقب است. بنابراین اگر بناست صادرات خودرو جهش کند، نیاز است تا همکاری‌های بین‌المللی در صنعت خودرو از سر گرفته شود. هرچند حتی در این صورت نیز رسیدن به صادرات یک میلیون دستگاهی در عرض کمتر از چهار سال، بعید به نظر می‌رسد، با این حال می‌توان به واسطه ازسرگیری همکاری با خارجی‌ها در مسیر تحقق این هدف قرار گرفت. اتفاقا برخی خودروسازان خارجی در گذشته برنامه داشتند تا ایران را به هاب صادراتی‌شان در منطقه تبدیل کنند. بنابراین درصورت لغو تحریم و بازگشت این شرکت‌ها، می‌توان پروژه تبدیل ایران به هاب صادرات خودرو در منطقه را از سر گرفت. در این صورت شاید بتوان در آینده‌ای البته نه چندان نزدیک، شاهد تبدیل ایران به صادرکننده خودرو بود.

اما طبق آمار، صادرکننده اصلی خودروسازی کشور در پنج ماه امسال، سایپا بوده که توانسته 498 دستگاه محصول و قطعات را صادر کند. بیشتر حجم صادرات سایپا در پنج ماه امسال را البته قطعات اس‌کی‌دی تشکیل داده که شامل 360 دستگاه می‌شود. 138 دستگاه دیگر را نیز محصولات کامل تشکیل داده‌اند که البته مدل آنها و اینکه به کدام کشور رفته‌اند، مشخص نیست. دیگر خودروساز بزرگ کشور –ایران خودرو- اما تنها 16 دستگاه صادرات داشته و این در شرایطی است که پارس‌خودرویی‌ها هیچ محصولی را در پنج ماه ابتدایی سال جاری صادر نکرده‌اند. با توجه به آمار موردنظر، برای تحقق هدف وزارت صمت در سال 1404، صادرات خودرو در عرض سه سال و نیم آینده باید تقریبا دو هزار برابر شود.