گزارش اشپیگل از بازار خودرو ایران

به گزارش صنعت ماشین، مونیکا بولیگر خبرنگار این نشریه ضمن ارزیابی روند خرید و فروش خودرو در بازار ایران طی سالهای پس از تحریم به سراغ فعالان بازار خودرو ایران نیز رفته و طی گفت و گویی با علی خسروانی یکی از فعالان بازار خودرو تهران نوشته است: او بیشتر از همه، دوست دارد مرسدس و ب ام و بفروشد. بنا به گفته این فروشنده اتومبیل، این خودروها پرطرفدارترین مدل‌ها در ایران هستند. «وقتی این خودروها به بازار بیایند، نیازی به تبلیغات ندارند.»

خسروانی در تهران زندگی می‌کند، اتوشناس و اتوخسروانی برندهای اوست. یکی از نمایشگاه اتومبیل او در مرکز تهران منطقه شریعتی در پایتخت ایران قرار دارد. در حال حاضر هیچ خودرویی بصورت رسمی و غیر رسمی از خارج وارد کشور نمی‌شود.

در مجموع 350 کارمند در دو برند برای آقای خسروانی کار می‌کنند. از آنجایی که او در حال حاضر نمی‌تواند از خارج اتومبیل وارد کشور کند، تمرکز خود را بر جنبه دیگری از فعالیت های خودرویی خود معطوف کرده است که عبارت است از فروش و خدمات خودرو‌های دسته دوم. الگوی او در کارش شرکت‌های اروپایی هستند و او ترجیح می‌دهد در صورت امکان آنها را به عنوان همکاران تجاری خود برگزیند. آقای خسروانی در حال حاضر تنها می‌تواند رویای این را در سر داشته باشد.

روی چهره‌ی آقای خسروانی یک سبیل قهوه ای مایل به قرمز نشسته است، یک تیشرت یقه دار سفید رنگ نیز به تن دارد و از «اتوکافه» درون خود شرکتش اسپرسو سفارش می‌دهد. دکور و مبلمان دفتر او سبکی بسیار آمریکایی دارد. در گوشه دفتر او یک یخچال رِترو زرد رنگ قرار دارد و بر روی دیوار سه نقاشی به سبک پاپ-آرت از نیمرخ‌های اتومبیل در پس زمینه ای زرد رنگ قرار دارد. در مجموع 350 کارمند در دو برند برای آقای خسروانی کار می‌کنند.

از آنجایی که او در حال حاضر نمی‌تواند از خارج اتومبیل وارد کشور کند، تمرکز خود را بر جنبه دیگری از فعالیت های خودرویی خود معطوف کرده است که عبارت است از فروش و خدمات خودرو‌های دسته دوم. الگوی او در کارش شرکت‌های اروپایی هستند و او ترجیح می‌دهد در صورت امکان آنها را به عنوان همکاران تجاری خود برگزیند. آقای خسروانی در حال حاضر تنها می‌تواند رویای این را در سر داشته باشد.

خارج شدن دونالد ترامپ، رییس جمهور سابق ایالات متحده، از توافقنامه هسته ای«برجام» و اعمال تحریم‌های اقتصادی شدید علیه ایران باعث شده است که شرکت اتومبیل سازی پژوی فرانسه از بازار کشور خارج شود.  با کاهش شدید ذخایر ارزی کشور به خاطر بلوکه شدن درآمد حاصل از فروش نفت در خارج از کشور، دولت، احتمالا به منظور در اختیار داشتن اعتبار کافی برای واردات کالاهای ضروری، ممنوعیت واردات خودرو را اعمال کرده است. جانشین ترامپ یعنی جو بایدن نیز تا کنون اعمال تحریم‌های سخت را حفظ کرده است.

اکنون شرکت های چینی جایگزین شرکت های کره ای، ژاپنی و اروپایی شده اند و با ورود قطعات به ایران در حال مونتاژ خودرو در این کشور هستند. ورود این قطعات به کشور، از جمله، در ازای نفتی است که از طرف ایران به چین داده می‌شود. ایران همچنین در بهار امسال قراردادی با چین به امضا رسانده است که در بر طبق آن برای 25 سال آینده کشور چین تا مبلغ 400 میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری می‌کند و در ازای آن از ایران نفت خریداری می کند.

دولت ایران این قرارداد را به عنوان آزاد شدن ایران از انزوای بین‌المللی دانسته و از آن استقبال کرده است. با این وجود، این امکان نیز وجود دارد که شرکت‌های چینی تا قبل از برداشته شدن تحریم‌های ایالات متحده، نگران فعالیت در ایران باشند. تحریم‌های ثانویه می‌توانند سرمایه‌گذاران خارجی در ایران را هدف قرار دهند و طرف‌های چینی نیز این را می‌دانند. چیز دیگری هم هست که توجه علی خسروانی را بخود جلب کرده است و آن اینکه بعد از اینکه ترامپ خروج آمریکا از توافقنامه هسته ای را اعلام کرد، بسیاری از ایرانیان برای حفاظت از سرمایه‌ی خود در برابر تورم، به خرید خودرو روی آورده اند. در این میان حتی قیمت ارزان‌ترین خودروهای ساخت داخل نیز مراتب در حال افزایش است و در نتیجه بسیاری از مردم دیگر توان خرید اتومبیل را ندارند. قدرت خرید مردم در حال کم شدن است و این برای کسب و کارها خوب نیست.

چند ماه پیش هزینه زندگی برای یک خانواده چهار نفره حداقل 150 یورو برآورد شده بود در حالی که حداقل دستمزد 90 یورو بود. عده بسیاری حتی درآمدی به مراتب کمتر داشتند.

سال گذشته قیمت بعضی از اقلام خوراکی اصلی تا دو برابر افزایش یافت. خرید میوه تازه، سبزیجات و گوشت فراتر از توان بسیاری از مردم است. علاوه بر این، در طی ده سال گذشته حدود هشت میلیون نفر از طبقه متوسط کم شده است، که برابر با ده درصد جمعیت کل کشور است.

یک فروشنده جوان در یک قلیان فروشی در تهران می‌گوید که در زمان محدودیت های کرونایی مجبور شده است برای امرار معاش اتومبیل خود را بفروشد. او به سه نفر از همکارانش که با بی حوصلگی در مغازه نشسته‌اند اشاره کرده و می‌گوید: «همه ما فارغ‌التحصیل دانشگاه هستیم ولی این است شغل ما. دیگر به چه چیزی می‌توانیم امید داشته باشیم؟»

دولتی که دوره آن رو به اتمام است در برآوردن قول‌های خود برای رونق دادن به اقتصاد شکست خورده است. علاوه بر این شکاف طبقاتی افزایش یافته است، و هم زمان با آن اتهامات مبنی بر سوءمدیریت و فساد نیز افزایش پیدا کرده است. پیش از این در سال 2019 اعلام برداشتن یارانه سوخت توسط دولت موجب اعتراضاتی در سطح کشور شد.