جایزه بزرگ شورای رقابت به احتکار ایران‌ خودرو

 با فشارهایی که ایران خودرو و سایپا از طریق احتکار، عدم عرضه، کاهش تولید و... وارد کردند، شورای رقابت بعد از حدود تقریباً یک ماه که با افزایش قیمت 5 محصول سایپا موافقت کرده بود، مجبور شد به 8 محصول ایران خودرو هم مجوز افزایش قیمت بدهد. اما چگونه ایران خودرو و سایپا توانستند نظر مثبت شورای رقابت را بگیرند و قیمت محصولات خود را افزایش دهند؟ هر دو مجموعه با فرمول آپشن و اجرای استاندارد اجباری، پیش رفتند. خودروسازان با تغییر چراغ و آیینه و اجرای استاندارد اجباری که باید سال‌های گذشته به اجرا می‌رسید، بر قیمت‌ها افزودند. آنها دو میلیون تومان برای هر خودرو هزینه کردند، ‌اما در مقابل حداقل 40 میلیون تومان قیمت‌ها را بالا بردند.

21شهریورماه که گروه خودروسازی سایپا رأی مثبت شورای رقابت برای افزایش قیمت محصولات (برخی با آپشن‌های جدید و برخی با اجرای الزام‌های استاندارد) خود را گرفت و به قول معروف بر طبل شادانه کوبید، انتقادهای متعددی از شورای رقابت و عملکرد سایپا مطرح شد و از نارنجی پوشان جاده مخصوص سؤال شد که آپشن و تغییرات اعمال شده را با جزئیات عنوان کنند؛ ‌اما سایپا در برابر این خواسته مردمی سکوت کرد.

به عنوان مثال یکی از خریداران عنوان کرده بود که محصول جدید سایپا با نام کوییک r تیپ s با اینکه آپشن خاصی نسبت به نوع R ندارد اما ۲۸ میلیون گران‌تر از این نوع قیمت‌گذاری شده است، در پاسخ از نمایندگی و شرکت سایپا هیچ جواب قانع‌کننده‌ای به انتخاب‌کنندگان این خودرو داده نشد.

غروب 25 مهرماه، ‌نوبت به ایران خودرو رسید و شورای رقابت قیمت خودروهای آپشن دار این مجموعه را از 80 میلیون تومان به بالا افزایش داد. به نظر می‌رسد افزایش قیمت محصولات این مجموعه برای آبی پوشان دلچسب‌تر باشد. چرا که آنها توانستند به حداکثر افزایش قیمت یعنی 170 میلیون تومان برسند.

با این تفاسیر قابل پیش‌بینی است که حداقل تا دو الی سه ماه آینده، وضعیت تولید و بازار خودرو، بهبود پیدا می‌کند و دیگر خودروسازان به بهانه‌های سختگیری سازمان ملی استاندارد، ‌تأخیر در شماره گذاری، کمبود قطعه و نبود ارز از عرضه خودرو ‌ممانعت نمی‌کنند و به ثبت نام کنندگان سامانه یکپارچه، خودروها را تحویل می‌دهند. اگر شورای رقابت زودتر با گرانی خودروها موافقت می‌کرد، این احتمال وجود داشت که ایران خودرو در سومین مرحله فروش خودرو در سامانه یکپارچه هم حضور پیدا می‌کرد. با مصوبه شورای رقابت، خودروهای دنا پلاس حدود ۸۰ میلیون تومان، سورن ۱۰۰میلیون تومان، پژو ۲۰۷ حدود ۸۰ میلیون تومان، رانا پلاس ۹۰ میلیون تومان، تارا دستی ۱۶۰ میلیون تومان و تارا اتوماتیک ۱۷۰میلیون تومان گران شدند.

شورای رقابت در جلسه ششصد و یازده خود اعلام کرد که این شورا قیمت هشت خودرو شرکت ایران خودرو را طبق محاسبه سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان که دوم مهر ۱۴۰۲ اعلام شده بود، با لحاظ ۲.۵ درصد سود به تصویب رساند.

خودرو دنا پلاس‌دستی با موتور EF۷P با گیربکس MT۶ با قیمت ۴۶۸ میلیون تومان، دنا پلاس توربو اتوماتیک آپشنال با ۵۸۹ میلیون تومان، سورن پلاس با موتور PYXU با قیمت ۳۸۹ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ دستی سقف شیشه‌ای ارتقا یافته با قیمت ۴۲۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ اتوماتیک سقف شیشه‌ای ارتقا یافته با قیمت ۵۱۲ میلیون تومان، رانا پلاس ارتقا یافته با قیمت ۳۸۲ میلیون تومان، تارا دستی P۱V با گیربکس ۶MT با قیمت ۴۹۳ میلیون تومان و تارا اتوماتیک V۴LX نیز با قیمت ۵۸۰ میلیون تومانی مصوب شده است. قیمت‌های عنوان شده از سوی شورای رقابت است و باید حدود 15 درصد به اعداد یاد شده در قالب مالیات و سایر هزینه‌های جانبی افزوده شود. به عنوان مثال دنا پلاس 6‌ دنده دستی 537 میلیون تومان، سورن پلاس با موتور XU7P حدود 448 میلیون تومان، دنا پلاس توربو اتوماتیک آپشنال 678 میلیون تومان، پژو 207 سقف شیشه‌ای دنده‌ای بهینه 487 میلیون تومان، تارا اتوماتیک V4 حدود 667 میلیون تومان و تارا دستی V1 پلاس 568 میلیون تومان و در نهایت رانا پلاس ارتقایافته 440 میلیون تومان می‌شود. البته این ارقام حدودی است و احتمال دارد که بین یک تا 3 میلیون تومان تغییر داشته باشد.

پیش از این شورای رقابت طبق مصوبه ۱۶خرداد، با در نظر گرفتن افزودن استانداردهای اجباری و اختیاری، قیمت ۲۸ محصول ایران‌خودرو را نسبت به قیمت‌های مصوب فروردین ماه تغییر داده بود. خودرو سازان هر سه ماه یک بار با استفاده از شگرد جدید و به بهانه اضافه کردن آپشن‌های جدید و پس و پیش کردن پسوندهای جدید، به دنبال افزایش قیمت‌ها در بازار هستند. آپشن‌هایی که نه تنها کارایی ندارند بلکه از نظر مشتریان بهانه‌ای برای افزایش چندین میلیون تومانی برای فروش خودروها با قیمت‌های بالا هستند.

سپهر دادجوی توکلی، مدیرکل روابط عمومی مرکز ملی رقابت گفت: شورای رقابت ضمن مخالفت با افزایش مجدد قیمت خودرو‌های تولیدی و مونتاژی در جلسه خود، ۸ محصول ایران خودرو را که فاقد قیمت بود، قیمت‌گذاری کرد.

 او افزود: این ۸ خودرو از نظر معاونت حمل و نقل وزارت صمت خودرو‌های جدید تشخیص داده شده است و لذا شورای رقابت این خودرو‌ها را قیمت‌گذاری کرد.

سایر رسانه‌ها نیز عنوان کردند که البته در طول ماه‌های اخیر خودروسازان به بهانه‌های مختلف سعی در دریافت مجوز افزایش قیمت همه خودروها برای جبران ضرر و زیان خود داشتند و حتی با احتکار خودرو درصدد امتیاز‌گیری از وزارت صمت برای تغییرات قیمتی بودند اما با توجه به اینکه تصمیم افزایش قیمت با موافقت وزارت صمت و سازمان حمایت رو نشد، با شگردی جدید تصمیم به نصب آپشن روی خودروها و دریافت هزینه بالاتر از مشتریان گرفتند.

اما سؤال اینجاست چرا خودروسازان باید برای اجرای استانداردهای جدید خودرو یا نصب آپشن نام خودرو جدید را بهانه و از متقاضیان هزینه بالاتری را دریافت کنند. در این شرایط تکلیف مصرف کننده چیست؟

در حال حاضر هنوز اطلاعات جدیدی از این 8 مدل خودرو توسط ایران خودرو منتشر نشده اما در شرایط فعلی به نظر می‌رسد خودروساز می‌خواهد برای جبران هزینه‌های خود محصولات قدیمی خود را رنگ و لعاب داده و به نام خودرو جدید راهی بازار کند اما چرا وزارت صمت به عنوان متولی صنعت خودرو آنها را همراهی کرده و الزام به توسعه محصول نمی‌کند؟ با این رویکرد باید منتظر تغییر نام سایر محصولات شرکت‌های خودروساز به بهانه استاندارد یا ارتقا یافته باشیم و خبری از ارائه محصولات جدید نباشد.

منبع: روزنامه ایران