فروش دستوری خودرو حذف شد

 اظهارات اخیر معاون حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر تغییر فروش فروش خودرو، ابهامات زیادی را طی چند روز گذشته برای افکار عمومی به وجود آورده و شائبه حذف کامل «سامانه یکپارچه تخصیص خودرو» را ایجاد کرده است.

این در حالی است که طبق اظهارات منوچهر منطقی، پلتفرم سامانه یکپارچه تخصیص پابرجاست، اما شیوه قبلی یعنی فروش خودرو در قالب عرضه انبوه، دیگر اجرا نخواهد شد. جمعه گذشته بود که رسانه‌ها به نقل از معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت، خبری را با عنوان «سامانه یکپارچه خودرو حذف شد» منتشر کردند. پس از انتشار این خبر، وزارت صمت خبری را به نقل از منطقی برای رسانه‌های مختلف فرستاد که در آن گفته شده بود «سامانه یکپارچه نقش نظارتی خود را حفظ می‌کند، اما دیگر عرضه‌های انبوه خودرو از طریق سامانه یکپارچه صورت نمی‌گیرد». وی تاکید کرده بود «با توجه به افزایش تولید و همچنین واردات خودرو‌های کارکرده در آینده، به اشباع بازار نزدیک می‌شویم، بنابراین در نظر داریم از این پس خودروسازان به صورت مستقل محصولات خود را عرضه و البته در سامانه یکپارچه ثبت کنند».

به گفته وی، در این روش، عرضه‌های یکپارچه به عرضه‌های متعدد و پی‌درپی در مجموعه‌های مختلف تبدیل می‌شود؛ به عنوان مثال، ۴ خودروساز [از هفته جاری] عرضه خواهند داشت. منطقی این را هم گفته بود که «در سامانه یکپارچه هم‌اکنون فروش خودرو مستقیم است و در سامانه صرفا نوبت‌دهی صورت می‌گرفت و بقیه امور فروش با خودروسازان بود؛ حالا اما این قسمت هم به خودروسازان محول شده و سامانه یکپارچه نقش نظارتی دارد.» با توجه به اخبار منتشره در روز جمعه درباره سامانه یکپارچه فروش خودرو، «دنیای اقتصاد» نیز دیروز گزارشی با عنوان «فروش خودرو آزاد شد؟» در همین صفحه به چاپ رساند. در این گزارش، عنوان شد که طبق اظهارات معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت، سامانه یکپارچه تخصیص خودرو به کار خود در قالب پلتفرمی‌اش ادامه می‌دهد، اما مدل قبلی - عرضه انبوه خودرو و نوبت‌دهی تخصیص توسط این سامانه - به اجرا درنخواهد آمد.

با در نظر گرفتن تغییرات رخ‌‌داده در مدل فروش خودرو، «دنیای اقتصاد» در گزارش خود تاکید کرد که «فروش دستوری» خودرو به پایان رسیده و از این پس خودروسازان می‌توانند در بازه‌های زمانی مختلف اقدام به فروش محصولاتشان البته از مسیر سامانه یکپارچه کنند. گزارش «دنیای اقتصاد» این نکته را مورد تاکید قرار داده بود که مقصود از «فروش دستوری» عرضه انبوه و یکباره خودرو توسط شرکت‌های خودروساز در سامانه یکپارچه است، مدلی که دو مرحله از آن در شش ماه گذشته اجرا شد و تعهدی دو‌میلیون دستگاهی بر دوش خودروسازان گذاشت.

اما حالا اتفاقی که با توجه به تغییر مدل فروش خودرو (با توجه به صحبت‌های معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت) رخ داده، پایان عرضه انبوه و هماهنگ خودروسازان در سامانه یکپارچه است. به عبارت بهتر، خودروسازان دیگر ملزم به عرضه انبوه محصولاتشان به صورت هماهنگ و یکجا در تاریخی مشخص که سیاستگذار تعیین می‌کند، نیستند. از همین رو «دنیای اقتصاد» در گزارش خود تاکید کرد «فروش دستوری خودرو» - مدلی که در شش ماه گذشته در دو مرحله به اجرا درآمد - کنار گذاشته شده نه «پلتفرم سامانه یکپارچه تخصیص خودرو». در مدل قبلی به همه متقاضیان واجد شرایط، خودرو تخصیص داده می‌شد و از همین رو طی دو مرحله فروش، خودروسازان متحمل تعهدی حدودا دو‌میلیون دستگاهی شدند. حالا اما دیگر قرار نیست این شیوه به اجرا دربیاید و خودروسازان در فروش محصولات خود به‌نوعی استقلال خواهند داشت (البته کماکان با قیمت‌های دستوری و از مسیر سامانه یکپارچه).

اما جدا از حواشی و ابهاماتی که در پی اظهارات معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت ایجاد شد و «دنیای اقتصاد» نیز در گزارش خود شفاف‌سازی کرد، مساله دیگر متولی شدن سامانه یکپارچه تخصیص خودرو است. تا همین چند روز پیش، نه وزارت صمت و نه شورای رقابت هیچ‌کدام مسوولیت سامانه را قبول نمی‌کردند و آن را به یکدیگر حواله می‌دادند، اما حالا اولی (وزارت صمت) کارکرد آن را تغییر داده و دومی (شورای رقابت) اصرار دارد که سامانه موردنظر به فعالیت خود مانند گذشته ادامه خواهد داد.

پس از اظهارات معاون حمل‌ونقل وزارت صمت، مدیر روابط‌عمومی شورای رقابت اعلام کرد طی چند روز آینده اطلاعیه مربوط به مرحله سوم فروش یکپارچه خودرو منتشر خواهد شد. سپهر دادجوی توکلی، با بیان اینکه سامانه یکپارچه خودرو حذف نشده، تاکید کرده «عرضه خودرو مانند قبل در بستر سامانه فروش یکپارچه ادامه خواهد داشت؛ همچنین عرضه خودرو همچنان به شیوه قبلی است و سامانه یکپارچه عرضه خودرو به‌ کار خود ادامه می‌دهد». اظهارات توکلی در حالی است که وی تا همین چند روز پیش وزارت صمت را مسوول سامانه یکپارچه می‌دانست، اما حالا بدون توجه به تصمیم این وزارتخانه، بر ادامه فعالیت سامانه بر مدار قبل اصرار دارد. بد نیست شورای رقابت به این پرسش پاسخ دهد که اگر مسوولیت سامانه یکپارچه بر عهده وزارت صمت است، پس چرا این شورا زیر بار تصمیم صمتی‌ها درباره سامانه نمی‌رود؟

از آن سو از وزارت صمت نیز باید پرسید اگر طبق اظهارات عباس علی‌آبادی، وزیر صمت،این وزارتخانه مسوول سامانه یکپارچه نیست، پس چرا بدون هماهنگی با شورای رقابت در مورد آن تصمیم گرفته و کارکردش را تغییر داده است؟ سامانه یکپارچه که تا دیروز «یتیم» بود، چه شده که حالا این همه قیم پیدا کرده است؟