چرا یکباره وزارت صمت روی خودروهای برقی متمرکز شد؟

 میلاد بیگی، کارشناس صنعت خودرو به ابهامات و سوالاتی که این روزها درباره خودرو برقی، واردات و نحوه مصرف‌اش در ایران مطرح می‌شود، پاسخ داد که در ادامه می‌خوانید.

 تاکید علی‌آبادی، وزیر صمت روی خودروهای برقی است، این تاکید در دوره‌های قبلی وجود نداشته، چطور شد که به یکباره ما شاهد پررنگ شدن این موضوع هستیم؟

 شروع بررسی خودروهای برقی در صنعت خودرو کشور تازگی ندارد، ایرانخودرو اولین شرکتی بود که کار تحقیقات در این حوزه را آغاز کرد و پروژه برقی کردن خودروها مانند دنا توسط جتکو و ایپکو از زیرمجموعه‌های ایران خودرو شروع شد. برنامه‌های تحقیقاتی پیش می‌رفت، اما به صورت عملیاتی و برای تولید هیچ وقت به صورت رسمی، صریح و شفاف برنامه‌ای قبل از علی‌آبادی وجود نداشت. 

 وزیر صمت از شارژ خانگی خودروهای برقی خبر داده است، آیا واقعا شرایط مهیاست؟

 به تجارب جهانی که نگاه می‌کنیم شرایط شارژ خانگی مهیاست و شارژهای خانگی خیلی بیشتر از مراکز شارژ عمومی کاربرد دارند. هرچند فناوری‌های سوپرشارژ هم آمده، اما به دلیل این که زمانبر است خارج از ایران هم کمتر استفاده می‌شود و بیشتر از شارژکردن در منازل زمانی که بار شبکه پایین است استفاده می‌شود. کارکرد باتری‌ها هم به نحوی است که با یک بار شارژ می‌تواند مسافت‌های 500 تا 800 کیلومتر را طی کند.

ما با زیرساخت‌ها خیلی فاصله داریم، یک‌سری ایستگاه‌های شارژ راه افتاده که در گام اول بد نیست، اما باید اصلاحاتی صورت گیرد تا شارژ خودروهای برقی در منازل اتفاق بیفتد.

 مواردی که برای جایگزینی خودروهای برقی به جای خودروهای درون‌سوز توسط وزیر صمت مطرح می‌شود را چطور ارزیابی می‌کنید؟

 ابتدا باید تعیین کنیم که از خودروی برقی چه می‌خواهیم، خودمان را در جایگاه مصرف کننده خودروی برقی تعریف می‌کنیم یا تولیدکننده، هر کدام از این‌ها ملاحظات متفاوتی دارند. اگر به دنبال این هستیم که صرفا مصرف کننده باشیم چالش چندانی نخواهیم داشت، چون شرکت تولیدکننده همواره به دنبال این است که استفاده از محصولش را برای کاربران آسان کند. اما اگر قصد داریم که در فرآیند تولید خودروی برقی و یا اجزای آن در منطقه و یا دنیا جزئی از زنجیره ارزش این خودروها باشیم، اینجا مسئله دشوار می‌شود که در کجای زنجیره بخواهیم ورود کنیم، به چه نحو عمل کنیم و در این شیفت فناوری که اتفاق می‌افتد، آیا ما می‌توانیم بخشی از عقب افتادگی صنعت خودرو را جبران کنیم؟

اگر تصمیم و فشار بر مصرف خودروی برقی باشد در نهایت اتفاق می‌افتد، اما واقعیت این است که خودروی برقی تاثیر بسیار بسیار اندکی در پاکسازی هوا دارد، خودروهای برقی با درون‌سوز هم مصرف سوختشان تفاوت چندانی ندارد. همچنین تفاوت رانندگی کردن با این دو نوع خودرو نیز آنقدر برجسته نیست.

بنابراین باید مشخص کنیم که از مطرح کردن خودروی برقی به دنبال چه هستیم، آیا مصرف خودروی برقی افتخار است و یا چه مسئله‌ای را می‌خواهد حل کند.

این به معنای این نیست که سراغ خودروهای برقی نرویم، اما چرا اینقدر این مسئله را با سر و صدا پیگیری می‌کنیم. فکر می‌کنم این موضوع هنوز برای خود سیاست‌گذار هم شفاف نشده است.

 تحریم‌ها چقدر بر واردات خودروهای برقی تاثیر می‌گذارد؟

 واردات خودروی برقی و غیربرقی خیلی تفاوتی با هم ندارند. عمده خودروها از مبادی چین وارد می‌شود و هر دو این خودروها در چین موجود است و می‌توان وارد کرد. نمی‌گویم تحریم‌ها مانع واردات نشده، اما با همین دشواری‌هایی که خودروی درون سوز وارد می‌شود خودروهای برقی هم وارد می‌شود و تفاوت خاصی وجود ندارد.

 قیمت خودروهای برقی چه تفاوتی با خودروهای احتراق داخلی دارند؟

 خودروهای برقی قیمت بیشتر و قابل توجهی نسبت به خودروهای احتراق داخلی دارند. با توجه به این که خودروهای برقی گران‌تر از خودروهای درون‌سوز است، خودروهای چینی ارزان‌تر از سایر خودروها است و احتمالا واردکنندگان عمدتا سراغ خودروهای چینی بروند.

باتری هم بعد معمولا بعد از 5 تا 7 سال نیازمند تعویض است که این نیازمند پرداخت هزینه‌های هنگفتی است.

 استفاده از خودروهای برقی در سایر کشورها در چه وضعیتی است؟

به صورت جدی در کشورهای اروپایی پیگیری می‌شود چون این کشورها مسئله انرژی دارند. برای آمریکا هم مسئله باتری خیلی مهم است و میان آمریکا و چین درباره تحقیق و توسعه باتری جنگ پررنگی در جریان است.

 مردم از خودروهای برقی استقبال خواهند کرد؟

 ما در نقطه مصرف خودروهای برقی هستیم و برنامه‌ای برای تولید اعلام نشده است. باید این کار افزونه‌هایی داشته باشد تا به عنوان یک کار ارزنده آن را پذیرفت.

این که با چه قیمتی خودروهای برقی را وارد کنیم، خدمات پس از فروشش چطور باشد، جایگاه‌های شارژ به صورت عمومی و یا در منازل چگونه باشد بر میزان استقبال مردم تاثیر خواهد داشت.

خودروهای هیبریدی هم اختلاف قیمت زیادی داشتند اما مورد استقبال برخی واقع شد، اگر خودروهای برقی با برنامه وارد شود توسط قشر خاصی در تهران می‌تواند مورد استقبال قرار گیرد.