به گزارش صنعت ماشین، کاهش تولید خودرو در چهار سال متوالی از سال 1397 تا 1400 به گونهای بود که طی این سالها هیچ گاه تولید خودروسازان داخلی به سقف یک میلیون دستگاه نرسید و همچنین انباشته شدن خودروهای ناقص در پارکینگ خودروسازان در این سال ها، مشکلات فراوانی را برای خودروسازان به دنبال داشت.
براین اساس وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامهای را برای آغاز تحول در صنعت خودرو کشور آغاز کرد، طرحی که در آن سه گام تا سال 1404 پیشبینی شده است تا از بحران چند ساله این صنعت گذر کنیم.
«طرحی نو» برای رشد صنعت خودرو کشور
در اینباره، عبدالله توکلی لاریجانی، مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صنعت، معدن و تجارت میگوید: از سال 1401 در مسیر «طرحی نو» برای صنعت خودروی کشور گام برداشتیم، در گام اول برنامه، بر تثبیت جریان تولید متمرکز شدیم تا با افزایش مقیاس تولید، علاوه بر پاسخ به نیاز انباشته بازار در طی این سالها، ظرفیتهای معطل تولید، احیاء شود، بدین ترتیب یکی از بیشترین رشدهای تولید در تاریخ خودروسازی کشور در سال گذشته رقم خورد؛ رشدی که حتی در مقیاس جهانی نیز چشمگیر است، یعنی توانستیم با تولید بیش از یک میلیون و 300 هزار دستگاه، رشدی قریب به چهل درصد را نسبت به سال گذشته ثبت کنیم.
به گفته وی در گام دوم که بسیار مهم تر است و متاسفانه همواره صنعت خودروی کشور در این گام متوقف مانده است، باید به ریشه اصلی ناکارآمدی در صنعت خودروی کشور پرداخته شود که همانا عدم پرداختن به حلقه طراحی و توسعه محصولات بومی در زنجیره ارزش خودروسازان داخلی است، به گونهای که به واسطه عدم دانش بنیان شدن این صنعت، ابتکار عمل در محصول در دست خودروساز داخلی نیست و به واسطه این وابستگی، جریان تولید خودروسازان داخلی مدام با فراز و فرود همراه است.
توکلی لاریجانی اضافه کرد: پس گام دوم تلاش برای دانش بنیان شدن این صنعت از طریق توسعه بنسازههای (پلتفرم) بومی و توسعه محصولات با نشان ملی است؛ گسترش گفتمانی که با برگزاری نمایشگاه تحول صنعت خودرو در شهریور سال 1401 آغاز شد و در خودروسازان داخلی با قدرت بیشتر دنبال می شود تا با اتکاء به هم افزایی منابع داخلی و عمق ساخت داخل بالا، ارزش افزوده، ثروت و اشتغال بیشتری از طریق این صنعت حیاتی در کشور ایجاد شود تا آنگاه در گام سوم بتوان با خلق مزیتهای راهبردی داخلی به رقابت با خودروسازان جهانی و گسترش بازارهای صادراتی دل بست.
* گام اول «تثبیت جریان تولید»
براساس این گزارش، گام اول در مسیر تحول صنعت خودرو ایران که در فاصله سال های 1401 تا 1402 به «تثبیت جریان تولید» می پردازد در واقع «آمادهسازی و احیای ظرفیت های موجود» است که شامل سه مرحله به شرح زیر است:
1- حل مسائل و اصلاح ساختار بنگاه ها
2- بالفعل کردن ظرفیت های موجود
3- دستیابی به ترکیب مناسب تولید
4- تعریف و آغاز پروژه های سرمایه گذاری
* گام دوم «طراحی و توسعه بن سازههای بومی»
گام دوم تحول صنعت خودروی ایران در فاصله سال های 1402 تا 1403 به «طراحی و توسعه بن سازه های بومی متنوع و همراه با اصلاحات ساختاری در معماری خودروسازی و قطعه سازی کشور» با هدف افزایش صادرات تاکید دارد؛ این بخش نیز شامل 3 مرحله به مرحله به شرح زیر است:
1 - حذف محصولات قدیمی
2 - تولید محصولات منطبق با استانداردهای 85 گانه
3 - دستیابی به کیفیت رقابتی
* گام سوم «رسوخ به بازارهای جهانی»
گام سوم نیز که در واقع با تمرکز بر ارتباطات خارجی در بین سال های 1403 تا 1404 محقق می شود هدف از آن «رسوخ به بازارهای جهانی» است، این گام شامل 2 مرحله است.
1 - بهره برداری از فرصت خارجی و گسترش بازار صادراتی مبتنی بر محصولات رقابتی.
2 - جذب سرمایه گذاری خارجی بر مبنای مزیت های ایجاد شده در صنعت خودرو داخلی.
* پارسال هیچ خودروی ناقصی نیز توسط خودروسازان تولید نشد
براین اساس با توجه به اقدامات انجام شده وزارت صمت، گام اول تولید یعنی «تثبیت جریان تولید» محقق شده است، به طوری که تولید خودرو که در سال 1397 بعد از وضع تحریمها به 756 هزار دستگاه کامل و 500 هزار دستگاه خودرو ناقص رسیده بود در سال 1401 به بیش از یک میلیون و 300 هزار دستگاه افزایش یافت و نکته قابل توجه اینکه هیچ خودروی ناقصی نیز توسط خودروسازان تولید نشد؛ افت تولید خودرو در سال 1397 بسیار شدید بود به طوری که در سال قبل از آن یعنی 1396 یک میلیون و 535 هزار دستگاه خودرو در کشور تولید شده بود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در راستاری جریان تثبت تولید اعلام کرده است که امسال روی تولید یک میلیون و 700 هزار دستگاه خودرو توسط خودروسازان حساب کردهایم.
بنابراین گام تحول صنعت خودروی ایران براساس برنامه وزارت صمت تحقق یافته است و امید میرود که گام های بعدی نیز به خوبی محقق شود و در سال 1404 علاوه بر تامین نیاز داخلی، صنعت خودرو کشور به بازارهای جهانی نیز رسوخ کند، اگرچه اکنون هم بخش کوچکی از بازار کشورهایی نظیر عراق و ونزوئلا را در حوزه خودرو در اختیار داریم و همچنین اقداماتی برای تولید مشترک با کشور روسیه انجام شده است.