قلب استراتژیک صنعت خودرو ایران از دیروز تا آینده
به بهانه رکودشکنی تولید موتور ملی توسط ایران خودرو
صنعت ماشین: دانش طراحی، توسعه و تولید پیشرانه و به طور کلی قوای محرکه در صنعت خودرو به دلیل پیچیدگی های فراوان در اختیار شرکت های زیادی قرار ندارد و حتی برندهای بزرگ و معتبر بعضا از پیشرانه بزرگان این حوزه استفاده می کنند اما ایران خودرو از مدت ها قبل با سرمایه گذاری روی طرح پیشرانه ملی، موفق به توسعه پیشرانه های خانواده EF شد که در نهایت EF۷ از این خانواده به صنعت خودرو ایران جان داد و مدت هاست که توانبخش محصولاتی همچون سمند LX، سورن و انواع اعضای خانواده دنا بوده است.
به گزارش صنعت ماشین، حال در سال 1400 که صنعت خودرو با گذر از موانع و مشکلات متعدد در حال جانگیری دوباره است، خبر گذر تیراژ تولید موتور ملی EF7 در دو نسخه تنفس طبیعی و توربوشارژ از صد هزار عدد، نشان دهنده پختگی کامل این پیشرانه و موفقیت این پروژه است.
گروه صنعتی ایران خودرو در روز یازدهم اسفندماه 1400 صدهزارمین موتور ملی را به تولید رساند و رکورد چهارساله این خودروساز شکسته شد. تولید امسال موتور ملی در روز یازدهم اسفندماه، با 69 هزار و 908 دستگاه موتور ملی تنفس طبیعی و 30 هزار و 172 دستگاه موتور ملی توربوشارژ(اتوماتیک و دستی) به بیش از 100 هزار دستگاه رسید.
مرکز تحقیقات موتور ایران که عضوی از خانواده بزرگ ایران خودرو است طی سال های گذشته فعالیت هایش را محدود به پیشرانه EF7 نکرد و معرفی خانواده پیشرانه های 3 استوانه ملی نشان دهنده آن بود که این گروه خودروسازی برای آینده برنامه های گسترده ای دارد که با تنوع گسترده پیشرانه های سه استوانه بخش مهمی از آن محقق خواهد شد و با توجه به تطبیق پذیر بودن این پیشرانه های جدید با تمامی محصولات ایران خودرو و بخصوص محصولات جدید، احتمالا شاهد رکوردشکنی های بیشتری تا بومی سازی سطح گسترده ای از قوای محرکه تولیدات ایران خودرو خواهیم بود.
پیشرانه EF7 ایران خودرو ابتدا در دل سمند LX نشست و در مقایسه با پیشرانه XU7 که همچنان نیز به تولید می رسد و مکمل ظرفیت تولید سمند LX است، دوام آن در بلندمدت و کارایی بهتر و مزیت های متعدد دیگر موجب شد تا به قلبی محبوب در بازار ایران بدل شود و در انواع بنزینی و دوگانه سوز به پیشرانه ای مطمئن حتی در کارکرد های بالا تبدیل شود. قدم بعد، عرضه پیشرانه ای قدرتمندتر بر پایه EF7 بود که با نصب سیستم توربوشارژر محقق میشد. توربوشارژر نیز همانند پیشرانه، تکنولوژی پیچیده و سختی دارد که طراحان و تولید کنندگان آن حتی از تعداد شرکت های دارنده تکنولوژی طراحی قوای محرکه نیز کمتر است. توربوشارژر شاید در ظاهر قطعه ای یکپارچه به نظر برسد اما در داخل آن ده ها قطعه با فناوری و دانش بالا قرار دارد که برای داخلی سازی کل این مجموعه نیاز به تحقیق و توسعه و کسب دانش های متعددی است که ایران خودرو بخشی از آن را آغاز کرده و آخرین دستاورد در زمینه پیشرانه های توربوشارژر دستیابی به دانش تولید بومی ECU توربوشارژ است و این راه برای صرفه جویی ارزی و دستیابی به دانش توربوشارژر به صورت کامل همچنان ادامه دارد. ایران خودرو از نسخه توربوشارژ EF7 که حداکثر توانش به 150 اسب بخار می رسد در دنا پلاس دستی و اتوماتیک استفاده می کند و ثبت آمار تولید بیش از 30هزار عدد از این پیشرانه در سال جاری عدد قابل توجهی است که استقبال بازار و مشتریان از این نسخه جدید و پرقدرت پیشرانه ملی را نشان می دهد.
رکوردشکنی تولید پیشرانه ملی پس از سال ها تحقیق و توسعه و تجاری سازی محقق شده اما این پایان راه نیست چرا که پیشرانه های کوچک اما پرتوان خانواده 3استوانه ای ایران خودرو قرار است راهی متفاوت از خانواده EF را همگام با تکنولوژی روز جهان رقم بزنند .
نخستین عضو پیشرانه سه سیلندر ایران خودرو که مدتی قبل از سوی مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو رونمایی شد نسخه 1048 سی سی تنفس طبیعی با حداکثر توان 72 اسب بخار و حداکثر گشتاور 98 نیوتون متر است. این قدرت پیشتر از یک پیشرانه 1.3 یا 1.4 لیتری قابل استخراج بود در حالی که این پیشرانه با حجم یک لیتری می تواند با مصرف سوخت به مراتب پایینترو آلایندگی کمتر همان بازدهی را ارائه کند. سپس نوبت به پیشرانه 1.3 لیتری تنفس طبیعی با پاشش سوخت درگاهی می رسد که حداکثر توانش به 87 اسب بخار می رسد و حداکثر گشتاور آن 122 نیوتون متر را نشان می دهد. این پیشرانه همچنین نسخه ای توربو خواهد داشت که همچنان با سیستم پاشش سوخت درگاهی حداکثر توانش به 120 اسب بخار ( معادل یک پیشرانه 1.8 تا 2 لیتری کنونی) می رسد و حداکثر گشتاور آن 185 نیوتون متر است. با توجه به مزیت بزرگ بهره گیری از سوخت CNG در کشورمان، چهارمین عضو خانواده موتورهای سه استوانه نسخه 1.3 لیتری توربو پایه گازسوز است که پاشش گاز در آن به صورت درگاهی صورت می گیرد و پاشش بنزین به صورت مستقیم یا GDI که در نتیجه حداکثر توان 127 اسب بخار و حداکثر گشتاور 200 نیوتون متر حاصل می شود. این پیشرانه به خوبی می تواند در یک کراس اوور شهری پاسخ گوی نیاز های مختلف در جاده ها و شرایط رانندگی مختلف باشد و در عین حال مصرف سوختی فراتر از انتظار را ارائه کند. در پایان نوبت به فرزند ارشد 3سیلندرها یعنی نسخه 1.3 لیتری توربو با تزریق سوخت مستقیم می رسد که حداکثر توان آن به 148 اسب بخار و حداکثر گشتاورش به 240 نیوتون متر می رسد. برای درک بهتر اهمیت و تکنولوژی این پیشرانه بهتر است بدانید خودروهای مونتاژی کنونی در ایران با تکنولوژی روز با استفاده از پیشرانه های 1.5لیتری توربو توان دستیابی به اعدادی مشابه این پیشرانه را دارند. همچنین پیشرانه های 3 سیلندر پایه ضمن امکان نصب در خودروهای شهری کلاس B و برخی خودروهای کلاس C می توانند دستاورد مهمی برای توسعه خودروهای هیبریدی در ایران خودرو نیز باشند تا در کنار موتورهای الکتریکی و باتری ها مجموعه ترکیبی قدرتمندی را شکل دهند که حتی قدرت مجموع آن از قوی ترین پیشرانه سه سیلندر ایران خودرو نیز بیشتر باشد.
عملکرد ایران خودرو در توسعه پیشرانه ملی ضمن رقم زدن صرفه جویی های ارزی، موجب استقلال و افزایش توانمندی صنعت خودرو ایران شده است و با نهایی سازی پروژه پیشرانه 3استوانه، بهره گیری از قلب تپنده بومی در محصولات صنعت خودرو گسترش پیدا خواهد کرد و چهره این صنعت متحول خواهد شد.