خودرو دست نیافتنی‌تر شد!

طی یک ماه گذشته افزایش 20 تا 30 میلیون تومانی قیمت خودرو را در بازار شاهد بوده ایم. گرانی که از افزایش نرخ دلار و رشد نقدینگی آب می خورد و دلالان باز هم مثل همیشه از این آب گل آلود، ماهی می گیرند!.

این گرانی را می توان در تمام خودروهای داخلی به وضوح  دید، به طور مثال در بین  خودروهای پر فروش ایران، خودرویی چون سمند در تاریخ 8 مرداد به قیمت 203 میلیون تومان، پژو 207 دنده ای به قیمت 280 میلیون تومان، پژو 207 دنده ای 1400  حدود 295 میلیون تومان معامله شدند که همین خودروها را اکنون به ترتیب باید با قیمت 235 میلیون تومان، 327 میلیون تومان، 342 میلیون تومان  باید خرید. 

در مقابل خودروهای پرفروش سایپا نیز در این مدت افزایش قیمت نجومی داشته اند، به طور مثال سایپا 111 در تاریخ 8 مرداد به قیمت 139 میلیون تومان، سایپا 131 به قیمت 126 میلیون تومان، کوییک دنده ای 153 میلیون تومان و تیبا 2 به قیمت 134 میلیون تومان معامله شدند که همین خودروها اکنون به ترتیب به قیمت 156 میلیون تومان، 140 میلیون تومان، 166 میلیون تومان  و 153 میلیون تومان معامله می شوند. 

علت افزایش قیمت خودرو در بازار چیست؟

کارشناسان خودرویی علت های مختلفی را برای این افزایش قیمت عنوان می کنند و در مقابل راهکارهایی را هم برای کنترل این بازار دارند.

رو ح الله طالبی کارشناس صنعت خودرو،  با اشاره به علت گرانی خودرو در بازار آزاد، گفت: گرانی در بازار خودرو به چند علت بستگی دارد. یکی از علت‌ها برآورد هیجانی نسبت به قیمت دلار در روز‌های آینده است. همانطور که اکنون شاهد استقرار دولت جدید هستیم و خیلی‌ها گمانه زنی می‌کردند پس از روی کار آمدن دولت جدید،  قیمت دلار افت می‌کند و وضعیت سرو سامان بگیرد و قیمت کالا‌ها کم شود.

او افزود: این انتظار مستقر شدن دولت جدید باعث شد بازار خودرو از اول سال تاکنون در رکود رود و خریداران صبر کردند، دولت جدید مستقر شود و از طرفی وضعیت دولت مشخص شود و اینکه عده‌ای چشم به برجام دوخته بودند که این موضوع مطرح شد که شاید برجام در کوتاه مدت پاسخگو نباشد. 

این کارشناس صنعت خودرو افزود: اکنون تحریم‌ها به قوت خود باقی است و طبیعتا انتظاراتی که در ۶ ماه اول سال بود مبنی بر اینکه وضعیت دلار سرو سامان می‌گیرد و کالا‌های اساسی تا حد امکان بتواند با قیمت نسبتا متعادل تری به بازار عرضه شود، از بین رفته است. 

او با بیان اینکه بحث ممنوعیت توقف واردات نیز باعث افزایش قیمت ها در بازار شد، گفت: در این وضعیت اگر بخواهیم بحث واردات را کامل ببندیم باعث می‌شود قیمت خودرو‌های داخلی تورمی افزایش یابد. دولت هم باید فکری برای تعرفه واردات کند و در داخل نیز حمایت از مصرف کننده را داشته باشد، اگر چه شرکت‌های خودروسازی هم همیشه از سوی دولتی‌ها حمایت می‌شدند.

طالبی گفت: باید از روند رشد قیمت‌ها در بازار به شکل روانی جلوگیری کرد و از  هیجانات کاذب جلوگیری کنیم.

راهکار کاهش قیمت خودرو در بازار چیست؟

محمدرضا نجفی منش رئیس انجمن صنایع همگن قطعه سازی، با اشاره به علت افزایش قیمت خودرو در بازار ، گفت: متاسفانه 100 درصد قیمت ها ارتباط مستقیم با نرخ دلار دارند، یعنی قیمت شیر، تخم مرغ، ماهی و ... با دلار محاسبه می شود، اما نکته اینجاست که اگر نرخ دلار افزایشی باشد، قیمت ها مساوی این افزایش، تغییر می کند اما اگر کاهشی باشد، کاهش قیمت نیز بسیار کند است!

او با بیان اینکه افزایش نقدینگی یکی از دلایل گرانی هاست و باید چاپ پول را کاهش داد،گفت: افزایش قیمت ها هیچ ارتباطی با عرضه خودروسازان ندارد، حتی اگر عرضه افزایش یابد اما نرخ دلار افزایشی باشد،  باز هم شاهد افزایش قیمت در بازار هستیم و دلیل اصلی آن افزایش نقدینگی نزد مردم است.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به راهکارهای کاهش قیمت خودرو در بازار، گفت: تنها یک راهکار برای کاهش قیمت وجود دارد و آن عدم چاپ اسکناس جدید بدون پشتوانه ملی است؛ یعنی نباید نقدینگی را افزایش داد. زمانی که تولید و به دنبال آن نقدینگی افزایش یابد، قیمت ها نیز افزایش می یابد.  قیمت تمام کالا‌ها و خدمات در ایران، چسبندگی معنا داری با نرخ دلار در بازار آزاد دارد و خودروی ساخت داخل نیز از این قاعده مستثنی نیست.

او با اشاره به اینکه نوسانات نرخ ارز، قیمت کالا را نوسانی می کند ،گفت:  قیمت کارخانه خودرو‌های داخلی، در مقایسه با آنچه که در بازار معامله می‌شود، به مراتب پایین‌تر است و از این رو، امروز خودروساز‌ها با ضرر و زیان در حال تولید هستند به طوری که تفاوت قیمت کارخانه و بازار در خودرو‌های ساخت داخل به ۵۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان رسیده است.

دلار ثابت، قیمت ها افزایشی! 

سعید موتمنی، رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران، با اشاره به علت افزایش قیمت خودرو طی چند روز گذشته، گفت: چند وقتی بود که قیمت ها افزایشی بود اما اکنون قیمت ها ثابت شده و فعلا خودرویی گران نشده است.

او افزود:  بازار خودور در حال حاضر دوباره به روال قبل و ثبات برگشته است.  

چه ارگانی ترمز افزایش قیمت را می کشد؟

اما نکته مهم ماجرا اینجاست هیچ نهادی ترمز این افزایش قیمت را نمی کشد و نظارتی روی آن نیست. با روی کار آمدن وزیر جدید صنعت، معدن و تجارت، نه تنها قیمت ها کاهشی نبود بلکه شاهد ادامه دار شدن گرانی ها بودیم  اما اکنون وزیر جدید صمت، وعده هایی در مورد افزایش تولید داده است که باید دید کارساز می شود یا خیر.

 فاطمی امین  وزیر صمت در خصوص صنعت خودرو تصریح کرد: برآورد کردیم امسال  حدود یک میلیون دستگاه خودرو در کشور تولید شود. برنامه سال آینده ما یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه است و تا سال ۱۴۰۴ به ۳ میلیون دستگاه می رسد. سالی ۲ پلتفرم جدید به خودروهای داخلی اضافه می‌شود.

او ادامه داد: اگر پیشران های تولید را به خوبی شناسایی کنیم و آن ها را به حرکت درآوریم اشتغال قابل توجه ای خواهیم داشت.

فاطمی امین گفت: مجبوریم تا سال ۱۴۰۴ به تولید ۳ میلیون دستگاه خودرو برسیم چون صنعت خودرو در صورت تولید کم ، به صرفه نیست. اگر بخواهیم قیمت و کیفیت در صنعت خودرو به حد قابل قبول برسد باید افزایش مقیاس تولید،  رقابتی کردن بازار و اصلاح ساختار مدیریتی در این بخش انجام شود.

وزیر صمت تصریح کرد: تا سه سال آینده صنعت خودروی کشور به افتخار ملی تبدیل می شود چون ظرفیت آن وجود دارد و  به لحاظ فنی چیزی کم نداریم  فقط باید اصلاح ساختار مدیریتی شکل بگیرد که زمان بر نیست.

فاطمی امین تاکید کرد: برنامه هایی که در حوزه صنعت و تولید تعیین کرده ایم با فرض ادامه دار بودن تحریم هاست هرچند به دنبال رفع تحریم هستیم اما ما منتظر نمی مانیم و برنامه ریزی خود را داریم.

به اعتقاد کارشناسان هر زمان که نرخ ارز در بازار آزاد افزایش یابد، قیمت خودرو نیز در بازار صعودی است و این تصور نیز که با کاهش قیمت ارز، می‌توان منتظر سقوط قیمت‌ها در بازار خودرو بود به دلیل ماهیت چسبندگی قیمت‌ها که در اقتصاد ایران ریشه دوانیده، اشتباه است و  نباید انتظار کاهش قیمت شدید خودرو در مدت زمان کوتاه  را داشته باشیم.