دلایل افت زیان سه خودروساز بزرگ کشور چیست ؟

صنعت ماشین: زیان تولید خودرو در بهار امسال نزولی شد .صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور(ایران‌خودرو، سایپا و پارس خودرو)که در سایت کدال منتشر شده ،از کاهش ۲۹ درصدی زیان این شرکت‌ها در مجموع نسبت به بازه زمانی سال گذشته حکایت دارد البته در بین این سه‌شرکت سایپا سودده بوده است.

به گزارش صنعت ماشین،

طبق اطلاعات منتشر شده در سه ماه امسال خودروسازان در مجموع یک هزار و 182 میلیارد و 312 میلیون تومان ضرر در صورت‌های مالی خود ثبت کردند این در شرایطی است که سال گذشته در همین بازه زمانی زیان تولید هزار و 665 میلیارد و 544 میلیون تومان بوده است . این آمار از افت 29درصدی زیان در سه شرکت خودروساز کشور حکایت دارد.طبق آخرین آمار منتشر شده ، سه شرکت یاد شده در سال گذشته با رشد۱۴۵درصدی زیان تولید روبه‌رو بودند. با اینکه زیان تولید در بازه زمانی یاد شده نزولی بوده با این حال کارنامه مالی خودروسازان نشان می‌دهد که تولید هر دستگاه خودرودر سه ماه امسال به‌طور متوسط با زیان 6 میلیون و 500 هزار تومانی روبه‌رو بوده است.

بر این اساس زیان انباشته نیز در سه ماه بهار 1400 نسبت به سه ماه زمستان 99 رشد 8 درصدی به خود می‌بیند.بررسی سایت کدال همچنین از سوددهی خودروهای کم تیراژی مانند رانا و دنا خبر می‌دهد این در حالی است که خودروهای پرتیراژ در گروه پژو و سمند همچنان زیان ده هستند.با بررسی صورت‌های مالی سه شرکت خودروساز بزرگ کشور حالا این سوال مطرح است که همراه با دو ماه بلاتکلیفی قیمت خودرو (فروردین و اردیبهشت) در سال جاری ، دلایل افت زیان خودروسازان چیست ؟

آنچه مشخص است سه خودروساز بزرگ کشور در شرایطی موفق به کسب مجوز افزایش قیمت در سه ماه زمستان سال 99 نشدند که امید داشتند شورای رقابت با جبران سه ماه زمستان مجوزی صادر کند که نزدیک به خواست تولید کنندگان باشد.با این حال شورای رقابت دراردیبهشت امسال بدون در نظر گرفتن عدم صدور مجوز زمستانه، مجوز افزایش میانگین8 درصدی قیمت را صادر کرد. این اقدام شورای رقابت با انتقاد مسوولان صنعتی کشور و خودروسازان روبه‌رو شد به‌طوری‌که افزایش میانگین 15 درصدی قیمت مصوب و از اول خرداد ازسوی وزارت صمت به خودروسازان ابلاغ شد. به‌این ترتیب یکی از دلایل افت زیان تولید را می‌توان به ابلاغ افزایش 15 درصدی قیمت‌ها از خرداد مربوط دانست . خودروسازان از ابتدای خرداد در فروش‌های فوری خود افزایش 15 درصدی را اعمال کردند. از سوی دیگر تمرکز خودروسازان بر تولید محصولات کم تیراژو تقریبا سودده ،کمک زیادی به افت زیان تولید در این شرکت‌ها به‌خصوص شرکت ایران خودرو کرده است. همان‌طور که پیش از این نیز عنوان شد خودروسازان از ابتدای سال جدید برای کاهش زیان تولید ، تیراژ محصولاتی چون سمند وگروه پژو را کم کردند حال آنکه تیراژ محصولاتی که پیش از این به عنوان کم تیراژها شناخته می‌شد را افزایش دادند. بر این اساس در سال جدید شرکت‌های خودروساز تنها بر فروش فوری کم تیراژها تمرکز کردند و محصولات پرتیراژی همچون سمند یا پژو 206 در فروش‌های فوری اعمال نشده است. بنابراین خودروسازان سال جاری را با افزایش قیمت 15 درصدی محصولات تولیدی و همچنین تمرکز بر تولید محصولات کم تیراژ و کم زیان در شرایطی آغازکردند که حالا صورت‌های مالی این شرکت‌ها از افت 29 درصدی زیان نسبت به بهار 99حکایت دارد.بررسی عملکرد سه ماهه خودروسازان نشان می‌دهد که هر چند این شرکت‌ها با طی کردن دو مسیر، تمرکز برتولید کم تیراژ‌ها و افزایش قیمت موفق به کاهش زیان شدند با این حال زیان تولید و زیان انباشته این شرکت‌ها را رها نکرده به‌طوری‌که صورت‌های مالی ایران خودرو نشان می‌دهد که زیان انباشته این شرکت از تجدید ارزیابی آن پیشی گرفته است . صورت‌های مالی خودروسازان که در سایت کدال در معرض دید قرار گرفته از سختی تولید و وضعیت نامناسب خودروسازی کشور حکایت دارد .این شرکت‌ها برخلاف عرف جهانی هر چه بیشتر تولید می‌کنند، زیان بیشتری را متحمل می‌شوند. قیمت گذاری دستوری به دمل چرکی در این شرکت‌ها تبدیل شده که حالا این دمل سر باز کرده و برای بهبود نیازمند کمک اورژانسی است.دست اندرکاران صنعت خودرو و قطعه امید دارند که دولت سیزدهم در قدم اول برای گذر از وضعیت بغرنج خودروسازی اقدام به لغو قیمت گذاری دستوری کرده تا چرخ تولید به چرخش دوباره افتاده و عرضه متناسب با تقاضا افزایش یابد.

فراز و فرود درآمدی ایران خودرو

حال سراغ جزئیات عملکرد سه شرکت بزرگ خودروسازی کشور یعنی ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو می‌رویم. سه شرکت یادشده تا پایان فصل بهار 1400 در مجموع بیش از هزار و 182 میلیارد تومان زیان تولید را در صورت‌های مالی خود به ثبت رسانده‌اند. در میان این سه شرکت خودروساز ایران‌خودرویی‌ها بیشترین زیان تولید را داشته‌اند که این موضوع البته به تیراژ بالا‌ و تنوع محصول این شرکت نسبت به سایپا و پارس‌خودرو بازمی‌گردد. صورت‌های مالی ایران‌خودرو در ارتباط با وضعیت این شرکت در سه ماه اول سال جاری که در سایت کدال منتشر شده است، نشان می‌دهد زیان این خودروساز در بخش فروش محصولات خود به بیش از هزار و 335 میلیارد تومان رسیده است. درآمد ایران‌خودرو تا پایان خرداد امسال به بیش از 19 هزار و 446 میلیارد تومان بالغ می‌شود، اما این خودروساز بیش از 20 هزار و 782 میلیارد تومان نیز هزینه کرده است. ایران‌خودرو تا پایان سومین ماه از فصل بهار سال جاری حدود 89 هزار و 500 دستگاه خودرو‌ فروخته است و متوسط قیمت محصولات فروخته‌شده توسط این خودروساز حدود 217 میلیون تومان بوده است. اما ایران‌خودرویی‌ها به‌طور کلی چه میزان زیان کرده‌اند؟ صورت‌های مالی این خودروساز نشان می‌دهد این شرکت تا پایان فصل بهار 1400 زیان تولیدی نزدیک به هزار و 335 میلیارد تومان را در صورت‌های مالی خود درج کرده است. این میزان زیان‌دهی جمع زیان انباشته بزرگ‌ترین خودروساز کشور را به بیش از 32 هزار و 600 میلیارد تومان رسانده است. این اتفاق به آن معناست که اثر تجدید ارزیابی صورت گرفته که اواخر سال 98 برای خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص انجام شد، از بین رفت. بنابراین غول آبی جاده مخصوص بار دیگر در تله ماده 141 قانون تجارت در ارتباط با ورشکستگی شرکت‌ها گرفتار شده است و مشخص نیست این بار که ابزار تجدید ارزیابی دارایی‌ها را در اختیار ندارد چگونه خود را از این تله نجات خواهد داد.

آن‌طور که مدیران ارشد ایران‌خودرو ادعا می‌کنند و آن را در صورت‌های مالی خود منعکس کرده‌اند، این شرکت تنها در فروش سه محصول دنا، رانا و تارا سود کرده و در فروش باقی محصولات تولیدی خود با زیان مواجه بوده است. آبی‌های جاده‌مخصوص از ناحیه فروش 68 هزار و 900 دستگاه خودرو از اعضای گروه پژو بیش از هزار و 358 میلیارد تومان زیان کرده‌اند.متوسط قیمت فروش اعضای این گروه در صورت‌های مالی ایران‌خودرو در سه ماه اول سال حول و حوش 119 میلیون تومان درج شده است. فروش گروه سمند نیز برای ایران‌خودرویی‌ها همراه با ضرر بوده است. آبی‌های جاده‌ مخصوص تا پایان بهار سال جاری در مجموع حدود 8 هزار و 700 دستگاه از اعضای خانواده سمند را به فروش رسانده‌اند و از محل فروش این تعداد دستگاه خودرو حدود 272 میلیارد تومان ضرر کرده‌اند. متوسط قیمت خودروهای فروخته‌شده از خانواده سمند نیز مانند گروه پژو حدود 119 میلیون تومان بوده است. در حالی که دو گروه پرتیراژ پژو و سمند زیان را به صورت‌های مالی ایران خودرو تحمیل کرده‌اند دنا توانسته خود را از صف محصولات زیان‌ده این خودروساز جدا کند و به نوعی شاگرد اول سوددهی ایران خودرو طی فصل بهار لقب گیرد. غول آبی جاده مخصوص طی مدت زمان ذکر شده بیش از 9 هزار و 200 دنا را برای مشتریان خود فاکتور کرده است. از محل فروش این تعداد دنا آبی های جاده مخصوص حول و حوش 68 میلیارد و 760 میلیون تومان سود به حساب های خود واریز کردند. آبی‌های جاده مخصوص به طور متوسط هر دستگاه دنا را حدود 181 میلیون تومان فاکتور کردند. رانا که سال گذشته یکی از دو محصول سودده ایران خودرو بود طی سه ماه ابتدایی امسال نیز همچنان در جاده سوددهی حرکت می‌کند. بررسی صورت‌های مالی ایران خودرویی‌ها برای بازه سه ماه ابتدایی امسال نشان می‌دهد آنها از محل فروش حدود هزار و 300 دستگاه رانا حول و حوش 46 میلیارد و 500 میلیون تومان درآمد کسب کردند . متوسط قیمت رانا 157 میلیون تومان در صورت های مالی ایران خودرو درج شده است. ایران خودرو در سه ماه ابتدایی امسال خودروی تندر 90 را به فروش نرساندند. در صورت‌های مالی ایران خودرو در ردیف دانگ فنگ محصول مونتاژی چینی این خودروساز فروش یک دستگاه گزارش شده است. فروش همین یک دستگاه دانگ فنگ حدود 168 میلیون تومان سود به حساب ایران خودرویی‌ها واریز کرده است. آبی های جاده مخصوص در فصل بهار دو دستگاه از محصول نوبرانه خود یعنی تارا را برای مشتریان فاکتور کرده‌اند. آنها از محل فروش همین دو دستگاه تارا توانسته‌اند سودی در حدود 199 میلیون تومان کسب کنند.

افت و خیز سایپا

حال سراغ دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی سایپا می‌رویم. خودروسازی سایپا به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور در فصل بهار بر خلاف رقیب خود یعنی ایران‌خودرو توانسته حدود 328 میلیارد تومان از محل اختلاف «مبلغ فروش» با «مبلغ بهای تمام‌شده» سود را در صورت‌های مالی خود درج کند. نارنجی‌های جاده مخصوص طی سه ماه ابتدایی سال جاری توانسته‌اند از ناحیه فروش حدود 79 هزار و 800 دستگاه از محصولات تولیدی خود بیش از 7 هزار میلیارد و 300 میلیون تومان درآمد کسب کنند. اما برای تولید این تعداد خودرو مجبور به هزینه‌کرد حول و حوش 6 هزار و 980 میلیارد تومان شده‌اند. سری به جزئیات افت و خیز سوددهی سایپا می‌زنیم. نارنجی‌های جاده‌ مخصوص از ناحیه فروش حدود 68 هزار و 100 دستگاه تیبا توانستند بیش از 119 میلیارد تومان سود به حساب خود واریز کنند. در حالی‌که تولید پراید سواری متوقف شده است و سایپایی‌ها تنها تولید و فروش مدل وانت آن (‌پراید‌۱۵۱‌) را در دستور کار دارند، صورت‌های مالی ارائه شده توسط مدیران این خودروساز به سازمان بورس تا پایان خرداد نشان می‌دهد از فروش حدود 7 هزار و 400 دستگاه خودرو از این خودروی تجاری سبک (وانت) بیش از 134 میلیارد تومان سود متوجه دومین خودروساز بزرگ کشور شده است.

در میان سبد فروش خودروسازی سایپا پیش‌تر سه محصول مونتاژی سراتو، چانگان و آریو دیده می‌شدند. طی سه ماه ابتدایی امسال خبری از فروش آریو در صورت‌های مالی سایپا نیست. اما سایپایی‌ها از ناحیه فروش یک دستگاه سراتو در بازه زمانی یاد شده بیش از 56 میلیون تومان سود کردند. در حالی‌که تولید چانگان محصول مونتاژی چینی این خودروساز متوقف است اما همچنان این خودرو در بخش فروش سایپا برای مشتریان فاکتور می‌شود. سایپایی‌ها طی سه ماه ابتدایی امسال فروش 362 دستگاه چانگان را نهایی کرده‌اند و سودی حدود 74 میلیارد و 100 میلیون تومان به نارنجی‌های جاده مخصوص واریز کردند. اما شاهین محصول نوبرانه خودروسازی سایپا که از سال گذشته به سبد محصولاتی این خودروساز اضافه شد نیز با زیان به فروش رسیده است. نارنجی‌های جاده مخصوص طی فصل بهار امسال حول وحوش 3 هزار و 800 دستگاه از این محصول نوبرانه خود را برای متقاضیان فاکتور کردند و با فروش این تعداد شاهین بیش از 3 میلیارد و 150 میلیون تومان زیان را در صورت‌های مالی خود درج کردند. حال سراغ پارس‌خودرو می‌رویم، این خودروساز نیز از اختلاف «مبلغ فروش» و «بهای تمام‌شده» زیانی بیش از 174 میلیارد و300 میلیون تومان را در صورت‌های مالی خود درج کرده است. سومین خودروساز بزرگ کشور طی فصل بهار در مجموع حدود 13 هزار و 150 دستگاه خودرو فروخته است. این خودروساز در فروش تمام محصولات خود زیان تولید را به ثبت رسانده است. پارس خودرویی‌ها طی بهار1400هیچ محصولی را از گروه Q200 (کوئیک)به فروش نرساندند.. پارس خودرویی‌ها طی سه ماه امسال حدود هزار و 700 دستگاه از خانواده S200 فروخته‌اند و از این ناحیه نیز حول و حوش 7 میلیارد و 700 میلیون تومان زیان کردند. متوسط قیمت فروخته شده برای انواع محصولات این خانواده 48 میلیون تومان درج شده است.