بررسی استاندارد خودروهای برقی، اقدام آینده ISQI

علی مولانا مدیر مرکز آزمون خودرو و محیط‌زیست شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در حاشیه اتواکسپو تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خودرو امروز در خصوص اقدامات حال حاضر و آینده این شرکت توضیحاتی را ارائه داد. مشروح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید.

مرکز آزمون شرکت ISQI یک مجتمع آزمایشگاهی است که در سال 84 توسط وزیر صمت افتتاح‌شده است. این مرکز با  محوریت انجام آزمون‌ها آلایندگی خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت راه‌اندازی شده است. بر اساس زمان‌بندی ارتقا استانداردها این مرکز هم با تجهیز تر شدن آزمایشگاه‌ها ازنظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری ارتقا پیداکرده است. این مرکز از استاندارد یورو 2 تا یورو 5 ارتقا پیداکرده است. در برنامه توسعه‌ای این مجموعه سنجش خودروها بر اساس استاندارد آلایندگی یورو6 هست که قراردادهای آن نیز منعقدشده و تا سال آینده تجهیزات تست و بررسی آن نیز راه‌اندازی می‌شود.

• سؤال اصلی این است که کیفیت سوخت تولیدشده در کشور به نسبت استاندارد تعیین‌شده برای آلایندگی بسیار پایین‌تر است، آیا این استاندارد تعیین‌شده می‌تواند باعث بالا رفتن کیفیت سوخت بشود یا اینکه در آینده نزدیک پایین بودن کیفیت سوخت ممکن است باعث تعدیل سختگیری‌ها در اجرای استانداردهای آلایندگی توسط نهادهای مربوطه می‌شود؟
اجرای استانداردها به‌ویژه استانداردهای آلایندگی که مستقیماً به قوای محرکه و سیستم سوخت‌رسانی خودرو بستگی دارد باید به‌صورت همه‌جانبه و یکپارچه ارتقا پیدا کند. وقتی سوخت نامناسب باشد عملکرد موتور را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به‌تبع آن خروجی اگزوز نیز حاوی گازهای مسموم‌تری خواهد بود. لذا وقتی استاندارد آلایندگی در کشور اجرایی می‌شود باید سوخت هم متناسب با آن عرضه شود. در خصوص خودروهای دیزلی موضوع سولفور و گوگرد موجود در گازوئیل کشور بسیار بالاتر از حدود مجاز استاندارد است. در استاندارد سوخت گازوئیل در اروپا میزان سولفور باید کمتر از 10 PPM باشد اما در سوخت کشور ما این عدد بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است به همین دلیل کشور امکان استفاده از خودروهای دیزلی در کلاس سواری را ندارد و محصولات دیزلی صرفاً به سگمنت N2 و N3 (کامیون، کشنده و تجاری‌های سنگین و نیمه سنگین) خلاصه می‌شود. در خصوص سوخت بنزین هم همین موضوعات به شکل دیگری برقرار است. عمدتاً بر روی عدد اکتان تمرکز می‌شود اما سوخت علاوه بر امتان خواص دیگری هم دارد که باید بر اساس استانداردها باشد. در حال حاضر در سوخت بنزین هم دچار مشکل هستیم. بر اساس استانداردهای مندرج عدد اکتان در سوخت باید 93 باشد اما در حال حاضر سوخت یورو5 (بنزین سوپر) به‌سختی توزیع می‌شود و در همین توزیع کم هم به دلایل متعددی، عدد اکتانی که موقع سوخت‌گیری در اختیار خودرو قرار می‌گیرد با آن چیزی که در هنگان تولید اندازه‌گیری شده متفاوت است. به همین دلیل اگر استاندارد بخواهد ارتقا پیدا کند باید تمام المان‌های مرتبط به اجرای این استاندارد مثل شرایط قطعه سازان، خودروسازان، سوخت و ... در این استاندارد لحاظ شود. لذا با توجه به مشکلاتی که وجود دارد نباید انتظار داشت که استانداردی بالاتر از استاندارد یورو5 در کشور اجرایی بشود.

• مرکز آزمون خودرو و محیط‌زیست به‌جز استانداردهای آلایندگی چه فعالیت‌های دیگری انجام می‌دهد و اینکه آیا فعالیت و پروژه جدید در دست اقدام دارد؟
این مجتمع آزمایشگاهی، استانداردهای آلایندگی، مصرف سوخت، انتشارات بخارات سوخت، آلایندگی سیستم تهویه مطبوع خودرو، تست‌های توان و گشتاور و مصرف سوخت خودروهای دیزلی، تست‌های کدری و ذرات معلق برای خودروهای دیزلی نیز انجام می‌دهد. علاوه بر این برنامه توسعه‌ای این مجتمع آزمایشگاهی، تست خودروهای برقی هم در سطح خودرو و هم در سطح قطعه اجرایی خواهد شد. علاوه بر این‌ها بر اساس تصویب استاندارد قطعه «کاتالیست کانورتور» آزمایشگاه مجهزی بر اساس آنچه ملزومات استانداردی اعلام می‌کند در این مجموعه فراهم‌شده و تا اوایل سال آینده این شرکت قادر خواهد بود که آزمون‌های استاندارد کاتالیست را هم به‌صورت کامل انجام دهد.

• در خصوص خودروهای برقی آیا تاکنون استانداردی برای تولید یا واردات آن به تصویب رسیده است؟ با توجه به اینکه قوای محرکه این خودروها آلایندگی تولید نمی‌کنند، این استاندارهای احتمالی تنها به بررسی کیفیت عملکرد باتری‌ها ختم می‌شود؟
در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته برای توسعه خودروهای برقی استانداردهای متعددی وضع‌شده و اسناد راهبردی فراوانی هم تهیه‌شده است اما در ایران بسیاری از این موضوعات هنوز ا مشخص است. در حال حاضر استانداردی که برای خودروهای برقی و مجموعه باتری‌های آن مصوب شده استاندارد R100 (استاندارد ملی 21471) است.

این استاندارد به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود که بخش اول در خصوص خودرو برقی و تست‌های عملکردی و بخش دوم در خصوص باتری پک انجام می‌شود. در بخش دوم این استاندارد تست‌هایی از قبیل شوک حرارتی، شوک الکتریکی، ضربه ، شارژ و دشارژ، مقاومت در برابر آتش، ارتعاش و ... موردبررسی قرار می‌گیرد. شرکت ISQI رد مرکز آزمون در حال انعقاد قرارداد برای ساخت و راه‌اندازی مرکز این آزمون‌ها هست.

• کلام آخر
آلودگی هوا مسئله است که هرساله در تهران و کلان‌شهرها باعث مشکلات زیادی می‌شود که مهم‌ترین آن آسیب رساندن به‌سلامت هم‌وطنان است. امید است با هماهنگی سازمان‌های نظارتی و متولی تمام عوامل آلوده‌کننده را به‌صورت هم‌زمان مدیریت شود و همچنین با برقی کردن خودروها در سال‌های آتی تأثیر به سزایی بر روی کاهش آلودگی هوا بگذارد.