خودروهای تاریخی چگونه مرمت می‌شوند؟

 موزه خودروهای تاریخی وقتی در تهران باز شد، نزدیک به ۶۰ خودرو را به نمایش گذاشت؛ خودروهایی اغلب سلطنتی که یا به کمپانی‌های بزرگ دنیا سفارش داده شده‌ و یا از مشتریان خاص خریداری شده بودند. خرید بعضی از این خودروها حتی تا دهه ۷۰ خورشیدی ادامه داشته است.

پروژه مرمت و بازسازی این خودروها، آنچنان که مسئولان موزه توضیح داده‌اند از خرداد سال ۱۳۹۹ در محل خزانه خودرو آغاز شده بود. در این پروژه خودروهایی متعلق به بازه زمانی ابتدای قرن بیستم تا پایان دهه ۷۰ میلادی مرمت و بازسازی شدند.

با این وجود، زمانی که موزه افتتاح و خودروها رونمایی شد، انتقادهایی به شیوه مرمت و تغییر ظاهر و رنگ برخی از آنها وارد شد. محمد افرافر ـ امین اموال موزه خودروهای تاریخی ایران ـ در پاسخ به آن انتقادها و پرسش‌هایی که درباره چگونگی مرمت خودروهای تاریخی مطرح است، گفت: در مرمت و بازسازی خودروهای تاریخی و موزه‌ای از روش اصیل و استاندارد همان خودروها استفاده شده است.

او توضیح داد: دو روش برای نگهداری خودروهای تاریخی و موزه‌ای وجود دارد، نخست اینکه هر از گاهی ماشین را استارت بزنند و حرکت دهند و روش دیگر این‌که تمام مایعات موجود در خودرو را خارج کنند تا اصطلاحا ماشین خشک شود. تقریبا از هر دو روش در دنیا استفاده شود. روشی هم که در موزه خودورهای تاریخی استفاده شده، روش خشک است. در ماشین‌های این موزه هیچ مایعی وجود ندارد.

این کارشناس موزه خودروهای تاریخی ادامه داد: اگر زمانی یک مجموعه‌دار که از روش خشک برای نگهداری خودرو استفاده می‌کند خواست از همان خودرو استفاده کند، حتما نیاز است خودرو را سرویس کامل کند، شست‌وشوی باک و کاربراتور را انجام داده و مایع‌های مورد نیاز را اضافه کند تا شرایط برای حرکت خودرو مهیا شود.

افرافر همچنین گفت: بازسازی خودرو تاریخی و موزه‌ای، چند مرحله دارد؛ مثلا به حسب نیاز تودوزی می‌شود. بیشتر خودروهایی که در موزه نگهداری می‌شود در داخل آن از چرم طبیعی استفاده شده است، که بعد از مدتی دچار خشکی می‌شود که ایجاد ترک و پارگی می‌کند و چرم حالت منعطف خود را از دست می‌دهد و الزاما باید آن را تعویض کنید، بنابراین بخشی از کار مرمت خودروهای تاریخی به تعویض چرم‌ها اختصاص دارد.

او افزود: درباره رنگ خودروهای تاریخی، ممکن است خودرویی دفرمگی داشته باشد که اگر قرار باشد اصلاح شود ناخواسته باید آن را رنگ کنید، همانطور که در خودروهای عادی این اتفاق می‌افتد، یعنی اگر خودرویی تصادف کرده باشد آن را صاف‌کاری می‌برید و بعد رنگ می‌کنید، البته پروسه‌ای که برای خودروهای تاریخی موزه انجام شده دقیق‌تر است و ما از تکنولوژی PDR استفاده کردیم که البته الان خیلی مرسوم است، ولی تا چند سال پیش خیلی مرسوم نبود. در این روش صاف‌کاری دقیق‌تر است و بدنه خیلی صاف می‌شود و حجم زیرکار رنگ خیلی کمتر می‌گیرد، که مزیت به شمار می‌آید.

افرافر اضافه کرد: وقتی بتونه کمتری روی ماشین قرار دهید ماشین در بازه زمانی طولانی‌تری رنگ را حفظ می‌کند. ممکن است ماشین‌هایی را دیده باشید که بعد از تصادف، صاف‌کاری و رنگ‌کاری، ترک‌های ریزی در آن‌ها دیده می‌شود. این ترک‌ها به خاطر حجم زیاد بتونه است. البته موادی که ما برای بازسازی و ترمیم خودروهای تاریخی استفاده کردیم روی کیفیت و نتیجه کار تاثیر داشته است. ما بهترین متریال را برای نقاشی خودرو استفاده کردیم تا هم درخشش بیشتری  بدهد و هم عمر بیشتری داشته باشد.

او همچنین گفت: ماشین‌هایی که در این موزه نگهداری می‌شوند در تأمین قطعات تزئینات مشکلی نداشتند، چون ماشین‌ها ناقص نبودند، اما اگر فردی که مالک خودرو تاریخی است به چنین قطعاتی نیاز داشته باشد به خاطر تحریم حتما دچار مشکل می‌شود.

امین اموال موزه خودروهای تاریخی درباره انتقادهایی که به مرمت بعضی از خودروها وارد شده است، تاکید کرد: کسانی که این خودروها را مرمت کرده‌اند دانش مرمت این خودروها را داشته‌اند.

او درباره اینکه چند درصد از خودروها هنگام مرمت با تغییر وضعیت مواجه شده‌اند، گفت: خودروهایی که در موزه نگهداری می‌شوند تغییر داده نشده‌اند. البته خودرویی در موزه نگهداری می‌شود به نام «پیرس ارو»، این خودرو را کمپانی به رنگ سفید ساخته بود، که با سفارش ایران همان خودرو به رنگ سرمه‌ای تغییر کرد. این خودرو ضعف نقاشی داشت و ما مجبور شدیم رنگ را برداریم، اما سعی کردیم همان روش اصیل آن را اجرا کنیم، یعنی ابتدا خودرو را به رنگ سفید درآورده و بعد رنگ سفارشی سرمه‌ای و مشکی به آن اضافه شد.

افرافر درباره استفاده از افراد متخصص در مرمت و بازسازی این خودروها نیز بیان کرد: ما مجموعه خصوصی نیستیم که درِ مجموعه‌مان بسته باشد. درهای موزه همیشه به روی متخصصان باز بوده است و دوست داریم از تجربیات آنها استفاده کنیم و در پروسه بازسازی خودروها نیز دیدگاه ما همین بوده است.