کد خبر: ۵۹۰۱۶
تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۴۰۲
نکته فنی 20 آبان ماه 1402؛

دنده مرده چیست و چه ضررهایی برای خودرو دارد؟

صنعت ماشین: چالش رانندگی با خودروهای دنده ای تنها محدود به هنگام حرکت نمی‌شود. بلکه در طول رانندگی نیز با افزایش یا کاهش سرعت خودرو لازم است که دنده تعویض شود...
به گزارش صنعت ماشین،

انتخاب دنده مناسب با توجه به سرعت ماشین و دور موتور یکی از نکات کلیدی در جلوگیری از آسیب دیدن قطعات موتور و گیربکس است. شرایط مختلف در جاده مانند ترافیک ناگهانی، دست‌انداز‌ها، پیچ و مسیرهای شیبدار پیش می‌آیند که باعث می‌شوند، بعضا رانندگان در انتخاب دنده مناسب دچار مشکل شوند.

رانندگی با دنده مرده در اثر همین موضوع رخ می‌دهد. اگر کنجکاو هستید که دنده مرده یعنی چی و چه تبعاتی برای ماشین شما دارد، حتما تا پایان این مطلب را به‌دقت دنبال کنید.

دنده مرده چیست؟
هماهنگی بین دور موتور و سرعت خودرو یک اصل ضروری در رانندگی است. در غیر این صورت خودرو با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شود. دنده مرده ماشین حالتی است که در اثر تعویض دنده در دور موتور کم رخ می‌دهد. بهترین دور موتور برای تعویض دنده محدوده 3 تا 4 هزار دور در دقیقه (RPM) است.

اگر قبل از رسیدن دور موتور به این محدوده اقدام به افزایش دنده کنید، با مشکل دنده مرده در رانندگی روبه‌رو می‌شوید. با این کار در واقع قبل از آنکه موتور خودرو در محدوده دنده فعلی به حداکثر نیروی گشتاور برسد، به دنده سبک‌تر می‌روید. این موضوع باعث می‌شود که عملا بخشی از توان موتور خودرو از دست برود. صدای دنده مرده حالتی را تداعی می‌کند که گویی موتور در حال خاموش شدن است.

چرا که در اثر این اتفاق، شتاب خودرو افت پیدا می‌کند. حتی اگر پدال گاز را تا انتها فشار دهید هم ماشین شتاب نمی‌گیرد. چنین رخدادی به‌خصوص در سربالایی‌ها مشاهده می‌شود.

علت دنده مرده در رانندگی چیست؟
دنده مرده ماشین اتفاقی است که معمولا در اثر تعویض دنده اشتباه از سوی راننده رخ می‌دهد. به‌همین دلیل کمتر پیش می‌آید که در خودروهای دستی، این مشکل متوجه یکی از بخش‌های فنی خودرو باشد؛ اما جالب است بدانید که گاهی اوقات ماشین به‌صورت خودکار از دنده مرده آزاد می‌شود و در حالت خلاص قرار می‌گیرد.

این اتفاق معمولا در اثر مشکلات زیر رخ می‌دهد:

لرزش شدید بدنه ماشین
خرابی ترمز

معمولا وقتی خودرو در سرعت کم در حالت دنده مرده قرار می‌گیرد، بدنه ماشین شروع به لرزیدن می‌کند. اگر این لرزش خیلی شدید باشد، ممکن است خودرو در حالت خلاص قرار بگیرد. در عین حال باید توجه داشته باشید که جا نرفتن درست دنده به‌دلیل عدم فشردن کامل پدال کلاچ هنگام تعویض آن هم می‌تواند این مشکل را به‌وجود بیاورد.

ضررهای دنده مرده چیست؟
برخی از رانندگان تصور می‌کنند که رانندگی با دنده مرده به‌دلیل آنکه خودرو در دنده سبک قرار می‌گیرد، مشکل‌زا نخواهد بود. این تصور کاملا اشتباه است. در حالت عادی باید بدانید که دنده مرده در رانندگی باعث می‌شود که کنترل راننده روی خودرو کاهش پیدا کند. این موضوع به‌خصوص در معابری که سایر ماشین‌ها با سرعت بالا تردد می‌کنند، ممکن است خطرساز باشد.

از طرفی دیگر، علت صدای دنده موتور در دنده مرده مربوط به ناهماهنگی بین قطعات آن و گیربکس است. در این حالت فشار زیادی به قطعات تشکیل دهنده موتور وارد می‌شود. اتفاقی که در صورت تکرار در بلند مدت مشکلات زیر را در پی خواهد داشت:

روغن سوزی موتور
خرابی رینگ و پیستون
خرابی بوش سیلندر
آسیب دیدن کلاچ
پاره شدن تسمه تایم
خرابی سوپاپ
بروز مشکل در سیستم خنک‌کننده موتور

اگر از اهل فن درباره مشکلات فوق بپرسید، به‌شما خواهند گفت که خرابی هر یک از این تجهیزات، هزینه‌های سنگینی را روی دست‌تان می‌گذارد. بنابراین بهتر است که ضررهای دنده مرده را جدی بگیرید تا متحمل خسارت نشوید.

سرعت مناسب هر دنده چقدر است؟
اگر به‌هر دلیل از جمله رسیدن به پیچ، دست انداز و ترافیک مجبور به کاهش سرعت خودرو می‌شوید، بلافاصله باید دنده خودرو را نیز متناسب با سرعت کاهش دهید. در غیر این صورت با ادامه حرکت شاهد دنده مرده در رانندگی خواهید بود. همچنین هنگام افزایش سرعت خودرو نیز باید زمان مناسب برای تعویض دنده را بشناسید.

اساسا در خودروهای با گیربکس دستی، هر محدوده سرعت برای رانندگی با دنده خاصی تعریف شده است. به‌همین منظور سرعت مناسب هر دنده به‌شرح زیر است:

دنده یک: تا 25 کیلومتر در ساعت
دنده دو: بین 25 تا 40 کیلومتر در ساعت
دنده سه: بین 40 تا 70 کیلومتر در ساعت
دنده چهار: بین 70 تا 100 کیلومتر در ساعت
دنده پنج: بالاتر از 100 کیلومتر در ساعت

دقت داشته باشید که بر اساس نوع موتور و گیربکس به‌کاررفته در اعداد فوق، ممکن است که سرعت مناسب هر دنده نسبت به اعداد فوق کمی دستخوش تغییر شود.

چگونه جلوی دنده مرده ماشین را بگیریم؟
جلوگیری از دنده مرده در رانندگی کار خیلی سخت و پیچیده‌ای نیست. اساسا وقتی پای خود را روی پدال گاز قرار می‌دهید، سرعت تا محدوده خاصی بالا می‌رود. پس از آن سرعت تقریبا ثابت می‌ماند و فقط دور موتور است که به افزایش یافتن ادامه می‌دهد. کافیست وقتی دور موتور از مرز 3000 دور در دقیقه عبور می‌کند، دنده را تعویض کنید.

اگر دقت کنید متوجه خواهید شد که وقتی دور موتور بالا می‌رود، صدای موتور تغییر می‌کند. این موضوع را می‌توانید به‌عنوان نشانه‌ای برای تعویض دنده در نظر بگیرید.

علاوه به آن برای جلوگیری از رانندگی در دنده مرده، قبل از رسیدن به ترافیک، پیچ و دست اندازها، سرعت خود را کاهش دهید. در نهایت وقتی پای خود را از روی ترمز برمی‌دارید، بر اساس سرعت خودرو، دنده را تنظیم کنید. به‌این ترتیب می‌توانید جلوی دنده مرده حتی برای یک لحظه را هم بگیرید. بعضی از راننده‌ها با تنبلی کردن این موضوع را نادیده می‌گیرند و باید تبعات آن را هم بپذیرند.

آیا دنده مرده در گیربکس اتوماتیک نیز رخ می‌دهد؟
هر چند دنده مرده معمولا در خودروهای دستی رایج است؛ اما بعضا این اتفاق در ماشین‌های با گیربکس اتوماتیک هم رخ می‌دهد. سوال مهم این است که علت دنده مرده در ماشین اتومات چیست؟

این رخداد در خودروهای اتومات ارتباطی با رفتار رانندگی افراد ندارد. بلکه در اثر مشکلات نرم افزاری در ایسیو (ECU) رخ می‌دهد. به‌طوری که سیستم گیربکس اتوماتیک نمی‌تواند دور موتور را به‌درستی تشخیص دهد و در نتیجه تعویض خودکار دنده به اشتباه صورت می‌گیرد. در این حالت باید برای مشکل را با تعمیرکار در میان بگذارید.

کلام پایانی
آنچه باید درباره دنده مرده در رانندگی بدانید را بررسی کردیم. این اتفاق معمولا برای رانندگان مبتدی خیلی بیشتر رخ می‌دهد که به‌دلیل استرس زیاد، تعویض به‌موقع دنده را از یاد می‌برند.

اگر سلامت خودرو برایتان مهم است و علاقه ندارید که هزینه‌های سنگین صرف تعمیر و نگهداری آن کنید، موضوع دنده مرده ماشین را جدی بگیرید. فراموش نکنید که رفتارهای رانندگی نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ سلامت قطعات مهم خودرو دارند.

نظر شما
11:49 - 1402/09/17
توسط مدیران خودرو؛

تیگو 7 پرو مکس برند فونیکس رسما رونمایی شد +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
11:20 - 1402/09/14
روس ها در شرف ورود به بازار ایران؛

نیکا موتور چهار خودروی وارداتی لادا را رونمایی کرد +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
17:40 - 1402/09/07
مطابق با فناوری‌های روز جهان و استانداردهای بین المللی؛

اتوبوس تمام برقی ایران خودرو دیزل رونمایی شد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
22:10 - 1402/09/01
به زودی در دور جدید فروش سامانه یکپارچه؛

جیلی آزکارا هیبریدی در شوروم مرکزی فردا موتورز به نمایش درآمد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
16:29 - 1402/08/29
در دومین نمایشگاه تحول صنعت خودرو؛

هایما 7X برقی ایران خودرو به نمایش درآمد +تصاویر

نام خبرنگار:
22:34 - 1402/08/26
آغاز عرضه این محصول با سابقه و محبوب؛

3 محصول وارداتی نیسان توسط نامی خودرو رونمایی شد +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
19:01 - 1402/08/26
در دومین نمایشگاه تحول صنعت خودرو؛

3 محصول جدید مکث موتور معرفی شد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
09:15 - 1402/09/14
جک اکس8 پلاس ؛

شاسی بلند 13 هزار دلاری و شناخته شده در بازار ایران +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
22:05 - 1402/09/13
درباره اربن ؛

ارزان ترین SUV الکتریکی تویوتا در بازارهای اروپایی +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
21:01 - 1402/09/12
اورا لایتنینگ کت ؛

این خودرو اروپایی چین وارد بازار تایلند شد! +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
12:29 - 1402/09/11
داچیا داستر 2024؛

شاسی بلند ارزان رنو که به شدت مشتری پسند است! +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
20:56 - 1402/09/09
لندکروزر 1984 به خط تولید بازگشت/

این جان سخت ژاپنی ارزانتر از چینی های تازه وارد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
01:27 - 1402/09/08
بزرگترین و لوکس ترین شاسی بلند مدیران خودرو؛

تجربه رانندگی با اکستریم VX کراس اوور لوکس در پیست آیلند +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
00:07 - 1402/09/08
بلندقامت پویا و جسور؛

تجربه رانندگی با اکستریم TXL کراس اوور لوکس مدیران خودرو +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
18:54 - 1402/07/21
با قدرت و آپشن های بیشتر؛

تجربه رانندگی با فونیکس تیگو 7 پرومکس در پیست آزادی +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
02:07 - 1402/07/10
سریعترین و قویترین سدان مونتاژی؛

تجربه رانندگی با آریزو 6 GT در پیست آزادی +تصاویر و مشخصات فنی

نام خبرنگار: محسن صادقی
14:41 - 1402/04/09
در پیست آزادی برگزار شد؛

تجربه رانندگی با تیگو ۸ پرو e پلاس محصول قدرتمند مدیران خودرو +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
19:09 - 1401/12/14
با گذشت ۳۰ سال سن؛

بررسی مرسدس بنز کلاس G مدل 500GE +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
19:47 - 1401/12/10
قطعه مهم از پازل حمل و نقل آینده؛

تجربه رانندگی با بی ام و iX5 هیدروژنی باواریایی ها +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
19:32 - 1401/12/10
با شروع تمرین های زمستانه؛

فصل جدید فرمول یک 2023 در بحرین آغاز شد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
16:40 - 1401/11/28
برای فصل ۲۰۲۳ فرمول یک؛

استون مارتین از خودروی AMR23 رونمایی کرد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
19:49 - 1401/08/23
مدل آفرود پورشه 911 داکار معرفی شد

اسپرت ترین خودروی آفرودی جهان +تصاویر جذاب

نام خبرنگار:
18:16 - 1401/08/21

خودروی فرمول E پورشه 99X جدید معرفی شد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
12:50 - 1402/07/26
هایلوکس جی آر اسپرت2 ؛

پیکاپ جدید تویوتا از انگلیس طلوع می کند! +تصاویر

نام خبرنگار:
14:18 - 1402/06/25
با ۱۰۰۰ اسب بخار قدرت؛

تیونینگ آئودی RS6 و RS7 توسط ABT معرفی شد +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
13:51 - 1402/06/25
تقویت پیشرانه، سیستم تعلیق و ترمزها؛

بی ام و 2002 Tii آلپینا کلاسیک زیر دستان تیونینگ منهارت +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
13:40 - 1402/06/25
با قدرت بیشتر از لامبورگینی روئلتو!

بی ام و M3 تیون شده 1026 اسب بخار قدرت معرفی شد +تصاویر

نام خبرنگار: محسن صادقی
16:14 - 1402/06/24
از سردی و زیبایی صحرا تا غافلگیری ورود به بهشت!

جدیدترین پروژه تیونینگ منصوری بر روی بنز جی کلاس +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
16:54 - 1402/05/25
معرفی برترین پیشرانه تنفس طبیعی فورد (+

فورد موستانگ دارک هورس 2024 معرفی شد +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین
13:12 - 1402/05/08
رویکرد فناورانه در دیابلو افسانه ای ؛

بازیابی 19 شیطان آتشین توسط اِچِنتریکا +تصاویر

نام خبرنگار: تحریریه صنعت ماشین