ورود اتوگاز به سبد سوخت موتورسیکلت‌‌

به گزارش صنعت ماشین، مجلس شورای اسلامی در بند الحاقی 2 تبصره یک ماده واحده لایحه بودجه 1400 برای افزودن LPG به سبد سوخت رسمی کشور اقدام کرده است.

طبق این قانون، وزارتخانه‌های نفت و کشور موظف هستند امکان احداث جایگاه‌ها و زیرساخت استفاده قانونمند از سوخت گاز مایع (LPG) در ناوگان حمل و نقل با اولویت ناوگان عمومی و حمل بار را به کمک بخش‌های خصوصی و عمومی، تا سقف مجموع 2 میلیون تن در سال فراهم کنند.

اما برای توسعه اتوگاز در کشور دو ملاحظه جدی وجود دارد: اول آنکه توسعه اتوگاز منجر به ورشکسته شدن صنعت CNG به عنوان اولویت اصلی دولت برای جایگزینی با بنزین و گازوئیل نشود و دوم آنکه LPG وارد بخش‌هایی از سبد سوخت نشود که تقاضا برای آن بیش از عرضه شود و ماجراهای دهه هفتاد در کمبود LPG در کشور تکرار شود.

علی محمودیان، رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌‌های جایگزین در بررسی راهکارهای موجود ناظر به دو ملاحظه ذکر شده توضیحاتی  ارائه داد.

در این گفت‌گو ابتدا به چرایی ترجیح LPG بر CNG در شرایط فعلی پرداخته می‌شود و سپس راهکارهایی برای تغییر شرایط به نفع CNG با توجه به دو ملاحظه مطرح شده مورد بررسی قرار می‌گیرد.

*مزیت LPG بر CNG در سایه سیاست‌گذاری غلط در حوزه سبد سوخت

‌محمودیان‌ با اشاره به مزایا و معایب LPG و CNG نسبت به یکدیگر در شرایط فعلی گفت: از نگاه مردم سوخت LPG برای مصرف در خودروها مقرون به صرفه‌تر است، یکی از دلایل، ناظر به قیمت LPG در داخل کشور که یک بیستم قیمت واقعی آن است و از قیمت CNG پایین‌تر است. همچنین حجم مشخصی از  LPG می‌تواند 3-4 برابر CNG مسافت بیشتری طی کند. عملکرد موتور خودرو با سوخت جایگزین LPG نیز بهتر از CNG است.

وی افزود: فقط تنها مواردی که الان LPG نسبت به CNG برتری ندارد مربوط به ایمنی خودروهای LPGسوز و دسترسی خودروها به سوخت LPG است. در سال‌های گذشته به دلیل اینکه وزارت نفت قصد داشت صورت مسئله اتوگاز را پاک کند، امکان ایجاد زیرساخت استاندارد برای ایمن کردن استفاده از LPG در خودروها ایجاد نشد.

محمودیان اظهار داشت: در نتیجه الان صاحبان خودروهای LPGسوز به صورت غیرایمن و غیررسمی خودروهای خود را دوگانه‌سوز کردند، در برهه‌های مختلفی نیز اخبار آ» منتشر می‌شود که به خاطر همین غیرایمن بودن، حوادث غیرمترقبه رخ داده است.

رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌‌های جایگزین گفت: دومین مشکل LPGسوزها نیز مربوط به نحوه سوخت‌گیری آنهاست. سوخت‌گیری این خودروها به صورت کاملا غیررسمی و غیراستاندارد است و مثلا برای سوخت‌گیری کپسول‌ها را برعکس می‌کنند. این دو مشکل در استفاده از CNG وجود ندارد و به نوعی می‌توان گفت مزیت فعلی CNG نسبت به LPG است.

وی گفت: در مجموع مزایای LPG نسبت به CNG بر معایب آن افزون است که البته این موضوع یک ایراد است، مصرف‌کننده باهوش نیز طبیعتا استفاده از LPG را به عنوان سوخت خودرو ترجیح می‌دهد. در حال حاضر ما با تعداد زیادی شاید حدود یک میلیون خودروی LPG سوز در شهرهای مختلف کشور مواجه هستیم که تحت تاثیر سیاست‌های فعلی وزارت نفت به این سمت هدایت شده‌اند.

*رمزگشایی از شیوه صحیح قیمتگذاری LPG در سبد سوخت کشور

محمودیان در پاسخ به این سوال که آیا LPG باید از سبد سوخت حذف شود یا خیر؟ توضیح داد: هر چند استفاده از CNG به عنوان سوخت ملی اولویت اصلی کشور است اما ما نباید با سیاست‌گذاری غلط از آن طرف بام بیفتیم و کاری کنیم که LPG کلا برای مصرف‌کننده از مزیت بیفتد و از سبد سوخت کشور حذف شود بلکه باید با قیمت‌گذاری درست LPG و CNG کاری کنیم که با اولویت توسعه CNG، سوخت LPG نیز جایگاه خود را در سبد سوخت به دست آورد.

رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌‌های جایگزین اظهار داشت: به طور کلی توسعه LPG در کشور نیز باید بر یک مزیت نسبی صورت بگیرد که هم این سوخت در سبد سوخت کشور سهم پیدا کند، هم اولویت توسعه CNG محفوظ بماند و هم دولت سود خود را به ماکزیمم برساند.

وی ادامه داد: پیشنهاد این است که قیمت پایه LPG دو سوم قیمت بنزین سهمیه‌ای یعنی 1000 تومان بر کیلوگرم شود ولی این قیمت مربوط به LPG است که از پالایشگاه‌ها گرفته می‌شود و در شهرهایی که پالایشگاه‌ها در آن واقع شده‌اند توزیع می‌شود. در شهرهای دیگر که از پالایشگاه‌ها دور هستند هزینه حمل LPG نیز به قیمت پایه آن اضافه می‌شود و قیمت LPG از یک فاصله‌ای بیشتر از پالایشگاه دیگر نسبت به بنزین هم از مزیت می‌افتد چه برسد به CNG.

محمودیان بیان کرد: بدین صورت اتوگاز تنها در شهرهای نزدیک پالایشگاه توسعه پیدا می‌کند و در مابقی شهرهای کشور اصلا وارد نمی‌شود. از طرفی با این مدل قیمت‌گذاری دیگر لازم نیست که دولت یارانه بدهد و LPG در همه شهرها را به یک قیمت توزیع کند.

* احداث جایگاه‌های اتوگاز با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی ممکن خواهد شد؟

رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌‌های جایگزین گفت: در حوزه احداث جایگاه‌های LPG نیز باید نکاتی را مدنظر قرار داد. در حال حاضر حدود 2500 جایگاه CNG در کشور موجود است که طبق برآوردها 30 درصد آنها کارایی ندارند. یعنی دولت با بودجه مردم اقدام به احداث جایگاه CNG کرده است ولی از آن بهره‌برداری نمی‌شود؛ این سؤال مطرح می شود که چرا بهره‌برداری نمی‌شود؟ زیرا در یک منطقه به صورت غیرمنطقی چند جایگاه کنار هم احداث شد فقط به خاطر اینکه کاربری زمین‌ها تغییر پیدا کند، از طرفی چون تجهیزات جایگاه کاملا رایگان بود، تعداد زیادی تجهیزات را گرفتند و در جایگاه قرار دادند و بعد از مدتی جمع کردند و رفتند. یا تعدادی از این جایگاه‌های CNG را به شهرداری‌ها دادند و خب شهرداری‌ها هم که اصلا وظیفه‌شان جایگاه‌داری نیست و آنها هم زمینش را به بهره‌بردار میدادند و اتفاقاتی از این دست.

محمودیان تاکید کرد: این اتفاقات درباره احداث جایگاه‌های CNG را به صورت تیتروار خدمتتان گفتم چون ما نباید در توسعه جایگاه‌های LPG دوباره اشتباهات گذشته را تکرار کنیم و سرمایه ملی را از بین ببریم، در این حوزه باید با سیاست‌گذاری درست از ظرفیت بخش خصوصی برای توسعه جایگاه‌های LPG استفاده کرد و با تعیین منطقی نرخ کارمزد جایگاه‌ها این موضوع ممکن خواهد شد.

*پیشنهاد افزودن LPG به سبد سوخت موتورسیکلت‌ها در کلان‌شهرها/سامان‌دهی خودروهای LPG سوز

رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌‌های جایگزین درباره دو ملاحظه ذکر شده در ابتدای گزارش گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی صنعتگران CNG این است که LPG سهم آنها را در سبد سوخت نگیرد، همین الان هم به دلایلی که عرض کردم مصرف‌کنندگان، LPG را بر CNG ترجیح میدهند. در همه کشورهای دنیا برای اینکه بتوانند سهم سبد سوخت خود را تنظیم کنند از ابزار قیمت‌گذاری استفاده می‌کنند. حتما با اجرای پیشنهادی که برای اصلاح قیمت LPG وجود دارد این دغدغه نیز برطرف می‌شود.

وی ادامه داد: در قانون بودجه 1400 دولت و وزارت نفت موظف شده‌اند که به میزان 2 میلیون تن LPG را وارد سبد سوخت کشور کنند. ما باید حواسمان جمع باشد که این میزان LPG را وارد سبدی از خودروها نکنیم که فردا روزی تقاضای مازاد برای آن ایجاد شود و اوضاع به گونه‌ای پیش برود که مصرف‌کننده تجهیزاتی را روی خودروی خود نصب کرده است ولی سوخت LPG برای او موجود نیست.

محمودیان گفت: برای حل این موضوع نیز دو پیشنهاد وجود دارد که در کنار اصلاح قیمت‌گذاری LPG دیگر اجرای این طرح هیچ تاثیری بر سبد سوخت CNG نمی‌گذارد، به علاوه اینکه آن سقف 2 میلیون تن LPG نیز برای عرضه قابل مدیریت می‌شود. پیشنهاد اول این است که حدود 60 درصد از آن 2 میلیون تن به خودروهایی که در حال حاضر LPGسوز هستند تخصیص داده شود. در این راستا این خودروها را ساماندهی کنیم و طرح گواهی سلامت را برای آنها اجرا کنیم.

رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌‌های جایگزین در پایان گفت: مابقی LPG معادل 800 هزار تن نیز برای مصرف موتورسیکلت‌ها در نظر گرفته شود. موتورسیکلت‌ها اکنون هیچ سهمی از CNG را ندارند و از طرفی استفاده از LPG در آنها نیز علاوه بر جلوگیری از افت توان موجب کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی به خصوص در کلانشهرها می‌شود. پس پیشنهاد ما این است که حدود 600-700 هزار خودروی LPGسوز فعلی به علاوه موتورسیکلت‌ها ساماندهی شود.